ابهت بانک ها با رونق بخشی بورس فرو می ریزد! بی توجهی به پتانسیل های بورس در تامین سرمایه شرکت ها

بازار؛ گروه بانک بیمه: با وجودی که هنوز تامین سرمایه در گردش شرکتها، مراکز تولید و بنگاههای اقتصادی از طریق بانک ها انجام می شود و بانکها نیز بعضا فعالان اقتصادی را در این مسیر همراهی نمی کنند اما در صورت رونق بخشی بازار سرمایه به راحتی می توان نیاز مالی شرکت ها را از طریق صندوق های سرمایه گذاری تامین کرده و درنتیجه وابستگی سرمایه گذاران به بانک ها برای دریافت منابع مالی کم شود.

بانک ها اکنون به صورت غیر مستقیم در بازار سرمایه سرمایه گذاری می کنند و از این راه سودهای هنگفتی را کسب می کنند. این درحالی است که سازمان بورس اوراق بهادار باید زمینه تامین سرمایه شرکت ها را از طریق بورس فراهم کند تا فقط بانک ها تامین کننده نیازهای مالی فعالان اقتصادی نشوند.

کارشناسان بازار سرمایه می گویند؛ عمر بورس به نیمی از عمر فعالیت بانک ها در کشور نمی رسد،  از طرفی بانک ها از ابزارهای لازم برای تضمین بازگشت منابع برخوردارند اما بازار سرمایه با وجود ظرفیت بسیار بالا و ساختار درست و شفافی که دارد اما هنوز در تامین سرمایه در گردش شرکت ها، نیازمند کار کارشناسی است و در این زمینه اقدامات قابل توجهی به کار نگرفته است.

بازار سرمایه پتانسیل بالایی برای تامین سرمایه در گردش شرکت ها دارد
محمدعلی شهدایی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با «بازار» در این باره می گوید: تامین سرمایه در گردش شرکت ها از طریق بورس برای نیاز شرکت های کوچک تامین موقت بوده که شاید خیلی معقول نباشد چرا که حرکت در این مسیر نیازمند پشتیبانی، برنامه ریزی دقیق و درعین حال استفاده از ابزارهای لازم است که متاسفانه تاکنون کار درخور شایسته ای در این زمینه انجام نشده است.

وی با بیان اینکه تامین سرمایه طرح هی توسعه ای بزرگ از طریق بازار سرمایه امکان پذیر خواهد بود افزود: بانک محور بودن اقتصاد کشور طی یک قرن اخیر متقاضیان تسهیلات و نیز تامین سرمایه در گردش شرکت ها را به این سمت می کشاند زیرا بانک ها ابزار لازم چون اخذ وثیقه و...از متقاضیان را دارند. حال از آنجایی که اکنون همه مردم کارایی بورس را به خوبی می دانند بنابراین سازمان اوراق بهادار باید روی این موضوع کار کند تا بورس در کنار بانک ها بتوانند نیازهای مالی شرکت ها را تامین کند.

این کارشناس بازار سرمایه به خلاء موجود تامین سرمایه شرکت ها از طریق بورس در کشور اشاره کرد و اظهار داشت: خیلی از شرکت های پذیرفته شده در بورس سرمایه موقت خود را از بانک ها تامین می کردند حال این سئوال مطرح است که چرا شرکت های که در بازار سرمایه هستند نیازهای مالی خود را از این بازار تامین می کنند؟

وی افزود: البته بستر تامین سرمایه شرکت هایی که از بیرون متقاضی سرمایه در گردش از طریق بورس هستند تا حدودی در این بازار آماده است و بورس پتانسیل بالایی در این بخش دارد.

حساسیت بالای سازمان بورس در ارزیابی متقاضیان تامین سرمایه 
شهدایی یکی از عوامل بازدارنده تامین سرمایه در گردش از طریق بازار سرمایه را پیچیدگی بروکراسی اداری و سفت و سخت گرفتن سازمان بورس و اوراق بهادار در ارزیابی تسهیلات بگیران دانست و اظهار داشت: شناسایی و ارزیابی متقاضیان منابع مالی از طریق بورس با حساسیت خاصی انجام می شود این در حالی است که در بانکها چنین رویه ای به نسبت آسانتر است.

این کارشناس بورس اضافه کرد: اکنون اوراقی که توسط شرکت های بزرگ و معتبر چاپ و عرضه می شود می تواند تامین کننده منابع مالی پروژه های بزرگ شود راه آن این است شرکت های تامین سرمایه به عنوان حلقه واسط وارد کار می شوند وبا راه اندازی  یک سبد یا صندوق پرتفوی را مشخص کنند تا بتوانند از این طریق وارد عمل شوند اما متاسفانه با وجود بیش از ۵۰ سال فعالیت بازار سرمایه اما این بازار هنوز از ابزارهای ضعیفی در این بخش برخوردار است.

بانک ها به تنهایی قادر به تامین نیازهای مالی فعالان اقتصادی نیستند
شهدایی خاطرنشان کرد: از آنجایی که گسترش بازارهای مالی منجر به توسعه اقتصادی می شود، بنابراین حرکت سازمان بورس اوراق بهادار برای انسجام این بازار مهم اقتصادی و ایجاد بستر سازی برای تامین سرمایه شرکت ها از طریق بورس، ضرورتی اجتناب ناپذیر است چرا که بانک ها به تنهایی قادر به پوشش نیازهای مالی بنگاههای اقتصادی و پروژه های ریز و درشت نیستند. این در حالی است که با فعالیت بازار سرمایه برای تامین منابع مالی شرکت ها و ... بی تردید ابهت بانک ها در پرداخت منابع مالی به متقاضیان نیز کاسته می شود.

بی توجهی به کارایی و پتانسیل های بازار ثانویه بورس در تامین منابع مالی شرکت ها و پروژه های عمرانی
آلبرت بغزیان کارشناس مسائل اقتصادی نیز در گفتگو با «بازار» درباره بی توجهی به پتانسیل بالای بازار سرمایه در تامین نیاز منابع مالی شرکت ها و ... گفت: پس از عرضه سهام به بازار سرمایه، سرمایه گذاران در بازار ثانویه آن سهام را دست به دست می کنند این در حالی است که باید توجه خاصی نیز به بازار اولیه در بورس شود زیرا این بازار می تواند با منابعی که از محل پذیره نویسی ها کسب می کند بخش عمده ای از آن صرف تامین سرمایه شرکت ها کند.

این کارشناس اقتصادی با بیان این که بازار سرمایه بازاری رسمی و شفاف است و رونق آن باعث جذب نقدینگی به سمت این بازار می شود، افزود: جذب نقدینگی در بورس مانع از ورود سرمایه ها به بازارهای موازی شده که این رویکرد از مزایای بورس به شمار می رود.

وی اظهار داشت: بورس فقط محلی برای کسب سودآوری سرمایه گذاران نیست بلکه نقش موثری در توسعه اقتصاد کشور دارد. به طور مثال با رونق بخشی این بازار بخصوص تقویت بازار ثانویه می توان پروژه های که نیاز به منابع مالی دارند تامین شود و کمتر به بانک ها برای دریافت تسهیلات فشار وارد کرد.

این استاد اقتصاد با بیان اینکه نقش بازار اولیه در بازار بورس کم رنگ است افزود: متاسفانه هنوز مزایای و کارایی این بازار مهم معرفی نشده است چرا که با توجه با این بازار شرکت ها موسسات و ... که نیاز به پول دارند می توانند به جای مراجعه به بانک ها سمت و سوی بازار سرمایه را برای تامین منابع در پیش گیرند.

فروش اوراق دولتی در بازار اولیه
بنا به این گزارش، عرضه سهام شرکت‌های بورسی در دو بخش بازار اولیه و بازار ثانویه انجام می‌گیرد. بازار اولیه محلی است که شرکت‌ها برای اولین بار سهام و اوراق قرضه‌ جدیدشان را برای عموم و سرمایه گذاران به قیمت اسمی به فروش می‌گذارند. هر معامله‌ای پس از آن شامل بازار ثانویه می‌شود و در آن صورت می‌گیرد. همچنین در بازار اولیه، شرکت‌ها پذیره ‌نویسی و تأسیس می‌شوند و در بازار ثانویه سهام شرکت‌های پذیرفته شده، مورد معامله قرار می‌گیرند. البته بازار اولیه، رشد سرمایه‌ شرکت را آسان‌تر کرده و از طرفی به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا پس‌انداز خود را سرمایه گذاری کنند. دولت نیز از طریق فروش اوراق خود در بازار اولیه، سرمایه مورد نیازش را تامین می‌کند. معمولا سرمایه گذاران در بازار اولیه بورس، مبلغ کم‌تری نسبت به بازار ثانویه برای خرید اوراق بهادار پرداخت می‌کنند. از طرفی انتشار اوراق بهادار در بازار اولیه به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا پیش از وارد شدن به بازار ثانویه، سرمایه‌ بیشتری جذب کنند.