به گزارش بازار، در سال ۱۴۰۴، بسیاری از صنایع ایران با یک واقعیت غیرقابلانکار روبهرو شدهاند: آسیبهای تنفسی، شیمیایی و شنوایی جزو سه حادثهی پرتکرار محیطهای صنعتی هستند. طبق گزارشهای منتشرشده از سازمانهای ایمنی، بیش از ۶۰ درصد از حوادث قابلپیشگیری، به دلیل استفادهنکردن از تجهیزات استاندارد رخ میدهند؛ تجهیزاتی که شاید ساده بهنظر برسند، اما در لحظهی خطر، نقش یک نجاتدهنده را بازی میکنند. در این میان ماسک نیمصورت، لباس ضد اسید و ایرپلاگ سه ابزاری هستند که بیشترین تاثیر را در کاهش این آسیبها دارند و حالا به اولویت اصلی واحدهای HSE، کارفرمایان و شرکتهای صنعتی تبدیل شدهاند.
افزایش پروژههای عمرانی، توسعهی صنایع پتروشیمی و رشد مشاغل پرخطر باعث شده نیاز به تجهیزات ایمنی حرفهای بیشتر از هر زمان دیگری احساس شود. همین روند باعث شده کارگاهها و کارخانهها به سمت تجهیز استاندارد و انتخاب محصولات باکیفیت بروند؛ تجهیزاتی که نهتنها از جان کارگران محافظت میکنند، بلکه هزینههای درمانی، توقف تولید و خسارتهای پنهان را بهطور چشمگیری کاهش میدهند. این رپورتاژ بررسی میکند چرا این سه وسیله اکنون «خط دفاع اول» در محیطهای کاری ایران هستند و چگونه انتخاب درست، میتواند آمار حوادث را دگرگون کند.
چرا ماسک نیمصورت به خط دفاع اول کارگران در محیطهای صنعتی تبدیل شده است؟
در بسیاری از پروژههای صنعتی، اولین خطری که کارگران را تهدید میکند، آلودگیهای تنفسی و ذرات معلق است؛ موضوعی که اگر کنترل نشود، میتواند به بیماریهای مزمن ریوی، آسم شغلی و حتی آسیبهای دائمی منجر شود. طبق آمار جهانی OSHA، بیش از ۴۰٪ از بیماریهای شغلی ثبتشده در صنایع، مربوط به مشکلات تنفسی است و این رقم در صنایع ایران نیز تفاوت چندانی ندارد. همین موضوع باعث شده ماسک نیمصورت به یکی از مهمترین ابزارهای ایمنی تبدیل شود.
یک مثال ساده: در عملیات برشکاری و سنگزنی، ذرات ریز فلزی با سرعت بالا وارد هوا میشوند. در یکی از کارگاههای صنعتی اصفهان، زمانی که واحد ایمنی استفاده از ماسک نیمصورت استاندارد را اجباری کرد، تعداد مراجعات کارگران به بهداری بابت التهاب مجاری تنفسی تا ۷۰٪ کاهش یافت. این نشان میدهد که انتخاب یک ماسک نیمصورت مناسب، نه فقط یک دستور اداری، بلکه یک اقدام حیاتی برای حفظ سلامت نیروی کار است. از طرف دیگر، مدلهای جدید با فیلترهای پیشرفته P۳ و کارتریجهای چندمنظوره، توان محافظت در برابر گازها، بخارات شیمیایی و ذرات ریز آلاینده را دارند و برای صنایع نفت، گاز، جوشکاری، رنگکاری و کارگاههای ساختمانی حیاتی هستند.
چرا لباس ضد اسید در مشاغل پرریسک، یک الزام حیاتی و نه یک انتخاب اختیاری است؟
گزارشهای منتشرشده از مراکز اورژانس صنعتی نشان میدهد که تماس مستقیم با مواد شیمیایی یکی از شدیدترین و دردناکترین انواع حوادث کاری محسوب میشود. اسیدها و مواد قلیایی میتوانند در چند ثانیه باعث سوختگیهای درجه ۲ و ۳ شوند و آسیبهای غیرقابلجبران به پوست و بافت بدن وارد کنند. به همین دلیل، استفاده از لباس ضد اسید یک الزام قطعی در صنایع شیمیایی، پتروشیمی، آزمایشگاهها، کارگاههای آبکاری، تصفیهخانهها و حتی برخی واحدهای تعمیرات صنعتی است.
برای نمونه، در یکی از مجتمعهای پتروشیمی جنوب کشور، طی یک بازدید بازرسی، مشخص شد کارگرانی که هنگام شستوشوی مخازن از لباس ضد اسید استاندارد استفاده میکردند، صفر درصد آسیب پوستی داشتهاند؛ اما در بخش دیگری که کارگران با لباس معمولی کار میکردند، سه حادثه سوختگی در یک ماه گزارش شده بود. لباس ضد اسید با الیاف مقاوم، روکش PVC یا پارچههای ضد شیمیایی طراحی میشود و مانع نفوذ اسید، باز، حلالها و بخارات خطرناک میشود. این لباس، هزینه درمان، توقف کار و خسارتهای ثانویه را تا حد قابلتوجهی کاهش میدهد و در واحدهای HSE بهعنوان «خط دفاع شیمیایی» شناخته میشود.
ایرپلاگ چگونه از آسیبهای شنوایی جلوگیری میکند و چرا سازمانهای ایمنی استفاده از آن را اجباری کردهاند؟
کمشنوایی شغلی یکی از رایجترین آسیبهایی است که بهمرور و بدون درد اتفاق میافتد. نویزهای بالای ۸۵ دسیبل در محیطهایی مثل کارگاههای تراشکاری، خطوط تولید، سولههای ساخت سازه و کارخانجات فلزی میتوانند بهراحتی باعث آسیب دائمی به گوش شوند. سازمان NIOSH اعلام کرده که حدود ۲۲ میلیون کارگر در جهان در معرض صدای مخرب قرار دارند و بیش از ۳۰٪ آنها دچار درجاتی از افت شنوایی شدهاند؛ آماری که در ایران نیز مشابه همین روند را نشان میدهد.
در یکی از کارخانجات فولاد غرب کشور، پس از الزام استفاده از ایرپلاگ استاندارد، طی یک سال سطح شکایات کارگران درباره وزوز گوش و سردرد ناشی از سر و صدا، ۵۸٪ کاهش پیدا کرد. این کاهش چشمگیر به این دلیل است که ایرپلاگها میتوانند نویز محیط را بین ۲۳ تا ۳۲ دسیبل کاهش دهند و حفاظت مداومی برای گوش ایجاد کنند. علاوه بر این، مدلهای جدید با طراحی پلهای، سیلیکونی و قابل شستوشو باعث میشوند کارگران بتوانند در طول شیفت بهراحتی از آنها استفاده کنند بدون اینکه احساس خستگی یا آزار داشته باشند.
نتیجهگیری؛ سه تجهیزی که در لحظه بحران، مرز بین جان سالم و حادثه جدی را تعیین میکنند
وقتی آمار جهانی و داخلی را کنار هم قرار میدهیم، یک حقیقت تلخ اما غیرقابلانکار روشن میشود: صنعت امروز بدون تجهیزات ایمنی استاندارد، با یک حادثه فاصله دارد. رشد سریع پروژههای عمرانی، گسترش صنایع پتروشیمی و افزایش فعالیت کارگاههای تولیدی باعث شده خطرهای محیط کار نهتنها بیشتر، بلکه پیچیدهتر شوند. در چنین شرایطی، سه ابزار کلیدی—ماسک نیمصورت، لباس ضد اسید و ایرپلاگ—به عنوان اصلیترین سد دفاعی کارگران شناخته میشوند.
این تجهیزات شاید ساده بهنظر برسند، اما در لحظهای که حادثه رخ میدهد، تعیینکنندهترین نقش را ایفا میکنند؛ نقشی که میتواند جای یک فاجعه را با یک نجات کامل عوض کند. تجربه واحدهای HSE نیز نشان داده که استفاده از این سه وسیله بهتنهایی میتواند دهها میلیون تومان از هزینههای درمانی، توقف تولید و خسارتهای پنهان جلوگیری کند.
به همین دلیل است که متخصصان ایمنی بارها تأکید کردهاند:
«ایمنی لوکس نیست؛ پایهایترین شرط ادامه کار است.»
و دقیقاً به همین دلیل است که در سال ۱۴۰۴، انتخاب صحیح این سه تجهیز، بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.
نظر شما