بازار؛ گروه صنعت: عطا تفضلی معاون خرید فولاد خوزستان در نشست خبری متافو ۱۴۰۴ با انتقاد از سیاست‌های ناکارآمد گفت افزایش بی‌رویه قیمت انرژی، ضعف مدیریت در طرح‌های توسعه و برداشت‌های مالی دولت، صنعت فولاد را با بحران‌های جدی روبه‌رو کرده است. تکرار ناترازی‌ها نشان می‌دهد مدیریت قادر به پیش‌بینی و کنترل شرایط نیست و همین ضعف، مسیر توسعه پایدار فولاد را مبهم کرده است.
وی افزود: صنعت فولاد در سال‌های اخیر با مشکلات متعددی مواجه بوده است. نخستین چالش، ناترازی انرژی بود؛ به‌گونه‌ای که قیمت برق حدود سی برابر افزایش یافت و همین روند در حوزه گاز و آب نیز تکرار شد. او افزود سهم صنعت فولاد از مصرف برق کشور تنها هفت تا هشت درصد است، اما افزایش قیمت‌ها بخش قابل توجهی از حاشیه سود شرکت‌های فولادی را از بین برده است.
وی ادامه داد: پس از عبور از بحران انرژی، زنجیره تولید نیز با ناترازی جدی روبه‌رو شد. به گفته او، در برخی سال‌ها بخش آهن اسفنجی سودآور بود و در سال‌های دیگر همان بخش زیان‌ده شد. علت اصلی این وضعیت آن است که طرح‌های توسعه بدون برنامه‌ریزی دقیق اجرا می‌شوند؛ به‌گونه‌ای که شرکت‌های معدنی به جای تمرکز بر تولید کنسانتره، وارد ساخت واحدهای احیا و فولادسازی شدند. این اقدام موجب شد بخشی از زنجیره از ظرفیت مؤثر خارج شود و به هزینه تبدیل گردد.
تفضلی با اشاره به اینکه مشکل نقدینگی نیز یکی دیگر از چالش‌های جدی صنعت است، گفت: در گذشته شرکت‌ها بدهکار دولت بودند، اما امروز دولت پیش از آنکه بخش خصوصی بتواند منابع مالی خود را در واحدها به گردش درآورد، اقدام به برداشت از حساب‌ها می‌کند و این موضوع فشار مضاعفی بر صنعت وارد کرده است.
وی با باین اینکه ناترازی ارزی نیز به معضلات موجود افزوده شده است، اظهار کرد: وقتی به مجموعه این ناترازی‌ها نگاه می‌کنیم، از برق و گاز گرفته تا آب، نقدینگی و ارز، مشخص می‌شود که مشکل اصلی در مدیریت است. نمی‌توان پذیرفت که طی چند سال متوالی هر بار صنعت با نوعی ناترازی تازه مواجه شود؛ این نشان می‌دهد شرایط بر صنعت تحمیل می‌شود و مدیریت قادر به پیش‌بینی و کنترل آن نیست.
نگاه انتقادیتفضلی بر این اساس است که مدیرانی که باید با برنامه‌ریزی دقیق از بروز چنین بحران‌هایی جلوگیری کنند، یا حضور ندارند یا توان لازم را ندارند. همین ضعف مدیریتی موجب شده صنعت فولاد هر سال با چالش تازه‌ای روبه‌رو شود و مسیر توسعه پایدار آن با ابهام همراه باشد.
مشکلات صنعت فولاد تنها به ناترازی انرژی و نقدینگی محدود نمی‌شود
معاون خرید فولاد خوزستان گفت: مشکلات صنعت فولاد تنها به ناترازی انرژی و نقدینگی محدود نمی‌شود، بلکه در حوزه سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری نیز ضعف‌های جدی وجود دارد. بسیاری از تصمیمات کلان بدون مشورت با فعالان اصلی صنعت اتخاذ می‌شود و همین امر باعث شده راهکارها به جای حل مشکلات، خود به منبع بحران‌های تازه تبدیل شوند.
وی توضیح داد: یکی از نمونه‌های بارز این وضعیت، سیاست‌های ارزی و نحوه تخصیص سهمیه‌هاست. تولیدکنندگان واقعی برای دریافت سهمیه ارزی باید مسیرهای پیچیده و زمان‌بر را طی کنند، در حالی که بازرگانان ظرف چند ساعت مجوز واردات می‌گیرند. این تفاوت نه تنها انگیزه تولیدکنندگان را کاهش داده بلکه زمینه‌ساز فساد و سوءاستفاده شده است.
تفضلی افزود: در کنار این مشکلات، صادرات مواد اولیه نیز به دغدغه‌ای جدی تبدیل شده است. او تأکید کرد خروج سنگ‌آهن و کنسانتره از کشور آینده تولید فولاد را تهدید می‌کند و به معنای پیش‌خور کردن منابع ملی است. در شرایطی که شرکت‌های فولادی با افزایش ۵۰ درصدی قیمت کنسانتره و کاهش حاشیه سود مواجه‌اند، صادرات این مواد خام نه تنها منطقی نیست بلکه به زیان کل زنجیره تولید تمام می‌شود.
وی با نگاهی به تجربه کشورهای دیگر در زمینه مدیریت منابع بلندمدت گفت: برای نمونه افغانستان در قراردادهای معدنی خود الزام کرده است فرآوری سنگ‌آهن در داخل همان کشور انجام شود و تنها فولاد نهایی اجازه صادرات داشته باشد. تفضلی گفت این سیاست ساده اما هوشمندانه باعث می‌شود ارزش افزوده در داخل حفظ شود، در حالی که در ایران شاهد خروج مواد خام و از دست رفتن فرصت‌های اقتصادی هستیم.
وی اظهار کرد: اگرچه مشکلات صنعت فولاد گسترده است، اما هنوز امکان اصلاح وجود دارد. او افزود با برنامه‌ریزی دقیق، مشارکت فعالان صنعت در تصمیم‌گیری‌ها و جلوگیری از صدور کارت‌های بازرگانی غیرحرفه‌ای می‌توان مسیر را تغییر داد. تولید در ایران همواره با چالش همراه بوده، اما با مدیریت درست می‌توان این چالش‌ها را به فرصت تبدیل کرد و صنعت فولاد را در مسیر توسعه پایدار قرار داد.
نظر شما