به گزارش بازار، با تشدید فشار بر بازار جهانی بنزین و گازوئیل و کاهش ظرفیت پالایشی ناشی از حملات اوکراین به پالایشگاه‌های روسیه همچنین، تعمیرات و اختلال‌ها، حاشیه سود پالایش در آمریکا، اروپا و آسیا به بالاترین سطح دو سال اخیر رسیده است؛ وضعیتی که توازن نفت خام را بر هم زده و بازار فرآورده‌ها را وارد دوره‌ای از تنگنای بی‌سابقه کرده است.
روایت مازاد عرضه نفت خام زیر سؤال می‌رود
اگرچه پیش‌بینی‌ها از مازاد عرضه نفت خام در مسیر سال ۲۰۲۶ خبر می‌دهند، اما تداوم قدرت بازار بنزین و میعانات میانی باعث شده این روایت آن‌قدرها هم بدبینانه به‌نظر نرسد. اکنون حاشیه سود پالایش در آمریکای شمالی و آسیا در بالاترین سطح از ۲۰۲۳ و اوایل ۲۰۲۴ قرار دارد و اروپا نیز خود را برای شوک بزرگ ژانویه، ممنوعیت واردات سوخت تولیدشده از نفت روسیه، آماده می‌کند.
بسته تحریمی اروپا و پایان راه‌دور زدن روسیه
در بسته تحریمی ماه ژوئیه، اتحادیه اروپا بالاخره راه دورزدن تحریم نفت روسیه را بست؛ یعنی دیگر سوخت‌های تولیدشده از نفت روسیه، even در پالایشگاه‌هایی مانند هند، اجازه ورود به اروپا را ندارند. این فشار جدید، همراه با حملات اوکراین، ظرفیت تولید و صادرات روسیه را کاهش داده و مشتریانی مانند برزیل را برای یافتن منابع جایگزین دچار مشکل کرده است.
تحریم‌های آمریکا و آشفتگی در جریان جهانی سوخت
تحریم‌های واشنگتن علیه روس‌نفت و لوک‌اویل، که بخش بزرگی از فرآورده‌های روسیه را تولید و معامله می‌کنند، جریان جهانی سوخت را به هم زده است. خریداران و معامله‌گران از ترس گرفتار شدن در تحریم‌های ثانویه، مسیرهای وارداتی خود را تغییر داده‌اند.
پالایشگاه ۶۵۰ هزار بشکه‌ای دانگوت در نیجریه، بزرگ‌ترین پالایشگاه آفریقا، با مشکلات جدی عملیاتی، اعتصاب و حتی احتمال خرابکاری کارکنان روبه‌روست. هم‌زمان، تعطیلی پالایشگاه‌ها در اروپا و آمریکا طی سال‌های گذشته باعث کاهش ظرفیت پالایش غرب شده، در حالی که خاورمیانه و آسیا مراکز بزرگ پالایشی جدیدی ایجاد کرده‌اند.
رشد سودآوری شرکت‌ها و تقویت آن در سه‌ماهه پایانی
از سه‌ماهه سوم، افزایش حاشیه سود پالایش باعث شد پالایشگران آمریکایی عملکردی بهتر از انتظار داشته باشند و غول‌های نفتی نیز از بهبود بخش پایین‌دستی سود ببرند. این روند در سه‌ماهه چهارم هم ادامه یافته و پیش‌بینی می‌شود کوتاه‌مدت همچنان قدرتمند باقی بماند.
جهش قیمت گازوئیل ناشی از تنگنای پایین‌دستی
به‌گفته OPIS، حاشیه سود گازوئیل اکنون به اوج دو ساله رسیده و این افزایش برخلاف دوره‌های گذشته کاملاً ناشی از محدودیت ظرفیت پالایش است: نفت خام فراوان است، اما پالایشگاه‌ها توان پاسخ به تقاضا را ندارند. تحریم‌ها و خرابی پالایشگاه‌ها در آمریکا نیز بر شدت این وضعیت افزوده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده ظرفیت پالایش جهان در اکتبر نسبت‌به سپتامبر ۲.۹ میلیون بشکه کمتر شده، اما انتظار می‌رود تا پایان سال برای بهره‌گیری از حاشیه سود بالا جهش کند. آژانس تأکید می‌کند که بازار میعانات میانی بسیار فشرده است و خرابی‌های ناگهانی پالایشگاه‌ها سبب اوج‌گیری حاشیه سود در اروپا، آسیا و آمریکا شده است.
پیامی روشن به پالایشگاه‌های جهان: با تمام توان کار کنید
استراتژیست‌های ING معتقدند که قدرت بازار میعانات میانی پالایشگاه‌ها را تشویق می‌کند ظرفیت تولید خود را بر محصولات میانی متمرکز کنند. اوژن لیندل از FGE نیز می‌گوید:
«حاشیه سود پالایش جهانی در سطوح نجومی است؛ پیام واضح این است: هر پالایشگاهی، هر کجا که هست، باید با تمام ظرفیت کار کند.»
نظر شما