به گزارش بازار به نقل از فرهیختگان، شعار دولت کنونی آمریکا «صلح از طریق قدرت» است؛ ترجمه این شعار، اما «تسلیم از طریق جنگ و تهدید» می‌شود. «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا حالا لوله شعار خود را به سمت ونزوئلا گرفته تا این بار با این تفنگ در قاره آمریکا دست به شلیک بزند.
«پیت هگست»، وزیر جنگ آمریکا اواخر هفته قبل در توییتی اعلام کرد دستور اجرای عملیات موسوم به «نیزه جنوبی» را به نیروهای نظامی کشورش ابلاغ کرده که هدف آن مقابله با شبکه‌های مواد مخدر در نیم‌کره غربی است.
صدور این دستور، تشدید تحرکات نظامی آمریکا در آب‌های شمالی قاره آمریکای جنوبی است که طی ماه‌های گذشته کلید خورده بود. حالا سایه جنگ بر سر ونزوئلا گسترده‌تر شده و احتمال وقوع آن پررنگ‌تر است.
با این اقدام ونزوئلا نیز که خود را در خطر احساس می‌کند، بر میزان آماده‌باش خود افزوده است؛ دلیل این آماده‌باش بالا احتمال زیر پا گذاشتن قوانین سنتی نبرد و مبادرت آمریکا به ترور سران سیاسی و نظامی ونزوئلاست؛ سیاستی که بیشتر از همه «نیکلاس مادورو»، رئیس‌جمهور این کشور را تهدید می‌کند.
این تهدیدها اما باعث تزلزل در ارکان سیاسی و نظامی ونزوئلا نشده و آن‌ها به همراه متحدان منطقه‌ای و بین‌المللی خود به آمریکا نسبت به هرگونه تحرک نظامی هشدار داده‌اند.
این احتمال وجود دارد که در صورت گرفتاری آمریکا در تنش‌های کارائیب، روسیه در اوکراین، چین در تنگه تایوان و محور مقاومت در منطقه دست به تشدید اوضاع بزنند.
ازاین‌رو آمریکا آزادی عمل گسترده‌ای برای اقدامی نظامی در ونزوئلا ندارد، به‌ویژه آنکه ضربه اساسی به این کشور بدون حملات گسترده میسر نیست و اگر چنین اتفاقی رخ دهد، از توان تحرک واشنگتن در دیگر مناطق جهان کاسته خواهد شد.
نکات
در خصوص تحولات نظامی در نیم‌کره غربی و متمرکز بر ونزوئلا نکاتی وجود دارند که در ادامه آمده‌اند.
۱- جنگ روایت‌ها در کارائیب اوج گرفته است. نبرد بر سر روایت‌ها در این حوزه به چند بخش تقسیم می‌شود؛ یک بخش مهم آن، روایت‌سازی برای مشروعیت‌بخشی به جنگ است و از این رو آمریکا عملیات نظامی خود را به‌عنوان نبرد علیه قاچاق مواد مخدر توصیف می‌کند.
آمریکایی‌ها پس از آنکه قوای خود را به سمت کارائیب و سواحل ونزوئلا متمایل کردند، به‌جای حمله به این کشور، نخست دست به انهدام تعدادی قایق به اتهام قاچاق مواد مخدر زدند. تاکنون به طور تقریبی آمریکایی‌ها ۲۰ قایق را نابود کرده‌اند که طی آن ۸۰ نفر کشته شده‌اند. واشنگتن بلافاصله به ونزوئلا حمله نکرد تا اقدامش در افکار عمومی حرکتی نظامی و سیاسی برای تسلط بر کشوری دیگر در راستای اشغالگری تلقی نشود، بلکه با ادعای مبارزه با مواد مخدر و هدف‌گیری قایق‌ها، تلاش کرد اقدامش را مشروع جلوه دهد.
در مقابل، جناح چپ‌گرای آمریکای لاتین نیز روایتی علیه روایت آمریکایی‌ها ارائه کرد. «گوستاوو پترو»، رئیس‌جمهور کلمبیا این حملات را قتل جوانان فقیر کارائیبی دانست که یا درحال مهاجرت بوده و یا از راه فعالیت در دریا مانند ماهیگیری، کسب درآمد می‌کنند.
روایت‌سازی دیگر آمریکا دراین‌خصوص، اهداف جزئی‌تری دارد. این روایت‌سازی بر این مسئله استوار است که رئیس‌جمهور ونزوئلا از طریق نمایندگانی در حال مذاکره با افسران سازمان سیا است تا در ازای تضمین‌هایی، از قدرت کناره‌گیری کند. مادورو این ادعاها را رد کرده است، اما این روایت‌سازی اثراتی بر برخی گروه‌های خاص، مانند ساختارهای نظامی و امنیتی ونزوئلا دارد.
آمریکایی‌ها قصد دارند حمله خود را به ونزوئلا قطعی نشان داده تا ارتش و منظومه سیاسی این کشور را به فکر چاره وادار کنند؛ یکی از این راه‌حل‌ها کمک به برکناری مادورو خواهد بود تا جنگی صورت نگیرد. براین‌اساس، منابع آگاه می‌گویند واشنگتن فعالیت‌های گسترده‌ای برای خرید نظامیان در ونزوئلا آغاز کرده تا آن‌ها علیه دولت اقدام کرده و یا حداقل از آن حمایت نکنند.
روایت‌سازی آمریکا در خصوص مذاکره مادورو با نمایندگان سیا، به‌نوعی تسهیل‌گر یا کاتالیزور اقداماتش برای خرید طبقات سیاسی و نظامی ونزوئلاست تا آن‌ها به این فکر بیفتند که باید زودتر از آنکه خود مادورو با واشنگتن معامله کند، با کاخ سفید ببندند.
۲- آمریکا برای جنگ با ونزوئلا منطقی اقتصادی برای خود ایجاد کرده است که یک سمت این منطق خطرات اقتصادی حمله به ونزوئلا و سمت دیگر آن مزایای موفقیت در چنین حمله‌ای است.
طبق محاسبات اقتصادی، صرف حمله به ونزوئلا نمی‌تواند باعث افزایش مؤثری در قیمت نفت شود. هرچند ونزوئلا دارای بیشترین ذخایر نفت در جهان است؛ اما به دلیل تحریم‌های گسترده آمریکا بر صنعت نفت این کشور، کاراکاس با مشکلات فنی در برداشت از ذخایر مواجه بود و هم‌زمان با معضلات تحریم فروش نفت و شبکه بانکی برای صادرات آن دست‌وپنجه نرم می‌کند.
مشکلات فنی در برهه‌ای باعث شدند تولید نفت ونزوئلا به زیر یک میلیون بشکه نفت سقوط کند. مشکلات تحریم فروش نفت و شبکه بانکی نیز باعث شده خریداران نفت این کشور محدود شوند تا جایی که بیشتر صادرات به چین صورت می‌گیرد.
در سال جاری صادرات نفت ونزوئلا به طور میانگین به روزانه ۸۰۰ هزار بشکه رسیده است. با توجه به ابعاد بازار جهانی که از صادرات و نه از تولید تشکیل می‌شود، صادرات کاراکاس تقریباً معادل ۱.۶ درصد از بازار است. علاوه بر سهم اندک، تعدادی از تولیدکنندگان قرار است در آستانه زمستان تولید خود را افزایش دهند که این افزایش، خروج احتمالی ونزوئلا را پوشش می‌دهد.
بخش دیگر منطق اقتصادی آمریکا، دستیابی به ذخایر نفت ونزوئلا از طریق سرنگونی دولت و جایگزینی با دولتی دست‌نشانده است. در این صورت با برداشته‌شدن تحریم‌ها و ورود شرکت‌های بزرگ نفتی آمریکا به همراه سرمایه و توانایی فنی‌ای که در اختیار دارند، تولید نفت افزایش یافته و قیمت در بازارهای جهانی کاهش خواهد یافت.
این اقدام برای کاراکاس آورده‌ای ندارد، زیرا گرچه تولید رشد می‌کند؛ اما به دلیل کاهش قیمت نفت، درآمد چندان تغییر نخواهد کرد.
از سوی دیگر آمریکا با تسلط بر ونزوئلا، می‌تواند بر یکی از منابع تأمین نفت چین که دارای استقلال از واشنگتن است، مسلط شود. واشنگتن هم‌زمان در پی دست‌اندازی بر چند کشور دیگر نیز برآمده است. تسلط خود بر نفت شرق سوریه را تحکیم و درصدد دخالت‌های بیشتر در عراق و نیجریه، دو صادرکننده بزرگ نفت است.
آمریکایی‌ها با تسلط بر این کشورها قیمت نفت را برای خود کاهش می‌دهند که البته هم‌زمان برای چین نیز یک مزیت خواهد بود؛ اما واشنگتن نمی‌خواهد اجازه دهد پکن به طور کامل از این مزیت بدون هزینه بهره ببرد و ازاین‌رو در صورت تسلط بر کشورهای هدف، در مسیر فروش نفت آن‌ها به چین اختلال ایجاد خواهد کرد.
۳- رویارویی با آمریکا برای مادورو دشواری‌هایی دارد، اما زمینه‌ها مهیاست. جامعه ونزوئلا دهه‌هاست تصمیم خود را برای خارج شدن از سلطه واشنگتن گرفته و با وجود تمام بحران‌های اقتصادی سهمگین، پشت دولت ایستاده است. چنین اتفاقی تقریباً در ترکیه نیز رخ داده و علی‌رغم مشکلات، اکثریت جامعه برای آنکه دوران گذشته تحت زعامت احزاب سکولار تکرار نشود، در هر انتخابات حزب اردوغان را برمی‌گزینند.
این مسئله نشان می‌دهد حرکت مردمی برای سرنگونی مادورو کارساز نیست، همان‌گونه که توطئه غربی - عربی برای سرنگونی اردوغان در سال ۲۰۱۶، ناکام ماند. در آن سال ترکیه به پیشنهاد یک کشور دوست و همسایه، مردم را به خیابان‌ها کشاند تا کودتا شکست بخورد.
کشاندن مخالفان به خیابان‌های ونزوئلا کار دشواری است به‌ویژه آنکه کشور در معرض تهاجم خارجی قرار دارد. بااین‌حال، گزینه اصلی فعال‌سازی برخی جناح‌های حامی سازش در دستگاه نظامی و سیاسی و اتکا به بعضی گروه‌های شبه‌نظامی راست‌گرا و فعال در زمینه قاچاق مواد مخدر است.
مشکل آمریکا اما آنجاست که گرچه پیشران حرکت این طبقات به سمت جدایی از مادورو تهدیدات نظامی واشنگتن است، اما آن‌ها در داخل تحت سلطه مادورو و طرف‌داران او قرار داشته و در دسترس آن‌ها قرار دارند.
این احتمال وجود دارد که آمریکا در نهایت به ونزوئلا حمله نکند، اما این قطعی است که مادورو و طرف‌دارانش پس از عبور از این طوفان، دست به تسویه‌حساب با کسانی خواهند زد که به آمریکا قول همکاری داده بودند.
۴- آمریکا احساس می‌کند اگر بخواهد وارد جنگ با ونزوئلا شود این امر طولانی‌مدت خواهد شد؛ پس برای کوتاه شدن زمان، هدف‌گیری مراکز و افراد تصمیم‌گیر ضروری‌اند. مشکل اما آنجاست که مزدوران آمریکا در داخل قادر به خارج کردن حکومت از دست تیم کنونی نشوند. آنگاه این جنگ حتی اگر به سرعت پایان یابد، در نهایت و طی سال‌های بعد یک شکست سیاسی تلقی خواهد شد.
نظر شما