بازار، گروه استانها: فقدان شناخت از روستاها باعث شده تا هر ارگانی که می خواهد کاری برای یک روستا انجام دهد یا ناکام بماند و یا به نتیجه دلخواه خود دست پیدا نکند. عمده دلیل عدم اجرای درست برنامه های اقتصادی و تولیدی در روستاهای استان سمنان هم همین مورد است. اینکه مسئولان ما اصلا نمی دانند باید در روستا چه کنند زیرا شناختی از روستا ندارند.
هنوز به تصور بسیاری از مدیران ما روستا مکانی توسعه نیافته است که کسی در آن نمی داند اینترنت پرسرعت و اینستاگرام و یوتیوب و ... چیست در صورتی که این نگاه سال ها است که تفاوت کرده و هنوز در نگاه برخی مسئولان ما این تصویر اشتباه پابرجا است.
عدم شناخت روستا مصادیق زیادی دارد که امروز ما به دو مورد یعنی تسهیلات مسکن و همچنین فرش بافی و قالیبافی به عنوان یک صنعت مادر روستایی می پردازیم و در این گزارش از نگاه و دیدگاه های کارشناسان بهره می بریم.
ناکامی دولت در روستاها
اولین همایش تجارت فرش استان سمنان با همکاری اداره کل صمت و جهاد دانشگاهی استان سمنان فروردین ماه امسال برگزار شد و از اساتید و مدرسین حوزه کسب و کار با موضوع تجاری سازی و فروش محصولات و تولیدات و با هدف پاسخگویی به چالش‌ها و مشکلات فروش صنعت فرش دعوت شد تا در این همایش روش‌های فروش فرش دستبافت تولیدی استان را آموزش دهند.
برخی کارشناسان عقیده دارند که برای رفع مشکلات حوزه فرش استان سمنان باید سرمایه گذار جذب کرد، کارها را توسعه داد، برای کارگاه‌ها سفارش‌های جدید با طرح‌ها و نقشه‌های جدید گرفت و به دنبال صادرات فرش تولیدی استان سمنان رفت
این موضوع نشان می‌دهد که مسئولان ما در استان سمنان هم متوجه این فقدان برند سازی و عدم توان فروش محصولات شده اند اما از آنجا که ۹۰ درصد فرش استان در روستاها تولید می‌شود می‌توان به این موضوع هم اشاره داشت که به وضوح دولت‌ها در اقتصاد روستایی ناتوان بوده‌اند به و نتوانسته‌اند در روستاها توفیقی کسب کنند.
به عبارت دیگر تحقیقات خبرنگار بازار نشان می‌دهد که بین ناکامی دولت‌ها در اقتصاد روستایی و توسعه آن و همچنین افول صنایع مرتبط با روستا مانند صنایع دستی و فرش دستبافت ارتباط مستقیم وجود دارد زیرا اولی مکمل و محرک دومی است و صنایع دستی روستایی مانند فرش زمانی به حرکت در می‌آید که دولت‌ها برای آن برنامه داشته باشند.
علل ناکامی دولت‌ها در روستاها
کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بازار، نبود برنامه‌ریزی دقیق برای شناسایی ظرفیت‌ها را یکی از چندین دلایل ناکامی دولت‌ها در روستاهای استان سمنان می‌داند و می‌گوید: دولت‌ها در معرفی ظرفیت‌های اقتصادی روستاها ناکام مانده‌اند از سوی دیگر کمبود سرمایه‌گذاری، شکاف دیجیتالی را افزایش داده و فرصت‌های نوین را سلب کرده و این پیامدها ریشه در سیاست‌گذاری‌های کوتاه‌مدت دارد که انگیزه سرمایه‌گذاری را کاهش داده است
مهدی کریمی با بیان اینکه کسی که روستا را می‌شناسد باید برای روستا کار انجام دهد و این در دولت‌های اخیر دیده نمی‌شود می‌گوید: هرچند ۹۴ درصد اقتصاد روستایی غیردولتی است، سیاست‌گذاری‌های نادرست، این بخش را به حمایت‌های دولتی وابسته کرده است. نبود نقشه راه برای بهره‌برداری از پتانسیل‌هایی مانند محصولات ارگانیک یا گردشگری پایدار، سرمایه‌گذاران را در ابهام نگه داشته و ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش داده است.
وی با اشاره به ضعف زیرساخت‌ها، می‌افزاید: با وجود نفوذ ۹۵ درصدی اینترنت، کمبود زیرساخت‌هایی مانند حمل‌ونقل مناسب، برق پایدار و خدمات عمومی، مانع فعالیت‌های اقتصادی است. تنها کمتر از پنج درصد کسب و کارهای روستایی از ظرفیت‌های دیجیتال استفاده می‌کنند، که نشان‌دهنده ناتوانی در تبدیل زیرساخت‌ها به فرصت‌های واقعی است. این وضعیت اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد همچنین کمبود مشوق‌های مالی مؤثر از جمله دیگر دلایل ناکامی دولت در روستاها است.
آگاهی و ایجاد شغل پایدار
این استاد دانشگاه همچنین ادامه می‌دهد: وام‌های کم‌بهره و معافیت‌های مالیاتی اغلب نتیجه معکوس داده‌اند. وام‌ها به دلیل نبود مدیریت صحیح، در بخش‌های غیرمرتبط صرف شده و به کسب‌وکارهای پایدار منجر نشده‌اند. تضمین خرید محصولات نیز محدود به گندم است و به دلیل عدم تطبیق قیمت‌ها با تورم، کارایی ندارد. در سایر حوزه‌ها مانند گردشگری، هیچ برنامه تضمینی وجود ندارد.
کریمی عدم شناخت نیازهای محلی را دیگر علت ناکامی دولت در روستاها می‌داند و با بیان اینکه ناتوانی در درک نیازهای فرهنگی و اقتصادی روستاها، پروژه‌های دیجیتال را با شکست مواجه کرده است، گفت: نگرانی از بازگشت سرمایه دیگر عاملی است که اقتصاد روستایی نتوانسته رشد کند به این معنی که با نرخ بهره ۲۵ تا ۳۰ درصد و تورم ۳۹ درصد، سرمایه‌گذاری در روستاها که بازدهی سریع ندارد، غیرجذاب است. نبود مؤسسات مالی در برخی مناطق نیز نشانه کمبود منافع اقتصادی است که حضور سرمایه‌گذاران را دشوار می‌کند.
صاحبنظر مسائل اقتصادی: فعالان صنایع دستی و بافندگان اعلام می‌دارند که چاره‌ای جز فروش فرش به دلالان ندارند
برخی کارشناسان عقیده دارند که برای رفع مشکلات حوزه فرش استان سمنان باید سرمایه گذار جذب کرد، کارها را توسعه داد، برای کارگاه‌ها سفارش‌های جدید با طرح‌ها و نقشه‌های جدید گرفت و به دنبال صادرات فرش تولیدی استان سمنان رفت و به دنبال همه این اقدامات باید دولت در زمینه برند سازی و شناساندن ظرفیت‌های فرش استان هم به میدان بیاید.
ضرورت ارائه مشوق‌های جامع
کارشناسان اقتصادی همچنین بر این عقیده هستند که تقویت اقتصاد روستا خود به خود به تقویت صنایع و تولیدات داخل روستا هم کمک می‌کند و برای مثال می‌تواند فرش را از یک صنایع دستی به یک صنعت پول ساز بدل کند کما اینکه همین اتفاق درباره پیراهن دوزی در روستاهای شهرستان میامی رخ داده و امروز محمد آباد به مرکز تولید پیراهن تبدیل شده است.
آن‌طور که مهدی کریمی کارشناس اقتصادی معتقد است برای تقویت روستاها باید اقدامی چند وجهی صورت داد. او می‌گوید: دولت باید با همکاری دانشگاه‌ها و کارشناسان، ظرفیت‌های هر منطقه مانند تولید محصولات خاص یا جاذبه‌های گردشگری را شناسایی و به سرمایه‌گذاران معرفی کند. تقویت زیرساخت‌ها از طریق سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل، برق پایدار و خدمات عمومی، بستر لازم برای فعالیت اقتصادی را فراهم می‌سازد.
وی می‌افزاید: ارائه مشوق‌های جامع شامل وام‌های هدفمند همراه با آموزش مالی، معافیت‌های مالیاتی برای پروژه‌های کلان، و تضمین خرید متنوع، انگیزه را افزایش می‌دهد. برگزاری دوره‌های آموزشی برای روستاییان و سرمایه‌گذاران به منظور تطبیق نیازهای محلی با مدل‌های کسب‌وکار ضروری است. همچنین، ایجاد شفافیت در سیاست‌ها و تضمین بازگشت سرمایه از طریق بیمه‌های سرمایه‌گذاری، اعتماد بخش خصوصی را جلب خواهد کرد. آموزش مدیریت مالی و حسابداری، منطبق بر نیازهای محلی، نیز باید در اولویت قرار گیرد.
حضور کمرنگ در روستاها
کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بازار، بیان کرد: کمرنگ بودن حضور بخش خصوصی در اقتصاد روستایی نتیجه ضعف‌های ساختاری و سیاست‌گذاری است. با اصلاح سیاست‌ها، تقویت زیرساخت‌ها و ارائه مشوق‌های مناسب، می‌توان روستاها را به قطب‌های اقتصادی پایدار تبدیل کرد. این تحول، خودکفایی روستاها را تقویت کرده، مهاجرت را کاهش می‌دهد و توسعه متوازن کشور را تضمین می‌کند.
محسن علییاری با ذکر مثالی تاکید می کند: برای مثال فعالان صنایع دستی و بافندگان اعلام می‌دارند که چاره‌ای جز فروش فرش به دلالان ندارند زیرا خودشان نمی‌توانند بعد از بافت هر فرش آن را به دست بگیرند و دوره بیفتند تا برایش مشتری پیدا کنند. از سوی دیگر دولت هم رابطه‌اش را همیشه یکطرفه نگه داشته است یعنی به فرش بافان نخ و دار و… را فروخته و چیزی از آنان نخریده است پس در واقع چاره‌ای به جز فروش محصولات به دلالان ندارند.
کارشناس اقتصادی: نوع نگاه مسئولان ما به روستاها اشتباه است
وی افزود: نتیجه این امر سود دلالان و درآمد بخور و نمیر برای کارگران کارگاه‌های بافندگی است. همانطور که در گزارش قبل هم بیان شد قالی که به یک استان در تهران ۸۰ میلیون تومان فروخته می‌شود کار دست بانوان طرودی است که همه شأن روی هم ۲۰ میلیون تومان هم دستمزد نگرفته‌اند!. که این موضوع را در تسهیلات مسکن هم می توان دید
رویه اشتباه ادامه دارد !
این کارشناس با بیان اینکه نگاه مسئولان دولتی ما به روستا، نگاهی نادرست است، تاکید کرد: اشتباه بودن یک دیدگاه بد نیست بالاخره یک نوع نگاه حاکم بر اقتصاد یک منطقه نمی تواند خالی از ضعف باشد اما نکته تاسف بار ادامه این نگاه اشتباه به روستاها و عم اصلاح آن است تا جایی که اگر از استاندار سمنان بپرسیم آخرین باری که یک طرح در روستاهای استان سمنان جواب داده چه زمانی بوده شاید نیاز به فکر زیاد داشته باشد.
علییاری با بیان اینکه نوع نگاه مسئولان ما به روستاها اشتباه است، تاکید کرد: برای مثال همین تسهیلات مسکن که در قالب نهضت ملی مسکن در دولت سیزدهم اعلام شد در همان بدو کار مشخص شد که تفاوت وام مسکن روستایی و شهری ۱۰۰ الی ۱۵۰ میلیون تومان است و این یعنی دولت ها پیش فرض شان در این است که هزینه ها در روستاها کم است انگار برای مثال سیمان و آجر در روستا ارزان تر از شهرها است!
وی با بیان اینکه این نگاه در تمام بخش ها تسری پیدا کرده است، افزود: نکته قابل تامل اینجا است که اتفاقا روستاها به واسطه فاصله ای که از شهرها دارند مجبور به پرداخت هزینه کرایه آهن و سیمان و ... هستند و در نتیجه خانه ساختن در روستاها از شهرها گران تر هم در می آید! اما نوع نگاه اشتباه مسئولان ما به روستاها به دلیل عدم شناخت از روستا سبب این دست تبعیض ها بین شهرها و روستاها می شود.
نظر شما