سید آرش وکیلیان؛ بازار: هدف از نگارش این مطلب گذر از ذهنیت توسعه نفتی است، زیرا مقایسه وضعیت توسعه نیافتگی در ایران با توسعه متکی بر پترودلار در کشورهایی نظیر عربستان را از اساس گمراه کننده می دانم.
متاسفانه تجربه نشئگی نفتی در دهه ۱۳۵۰ و ۱۳۸۰ به همراه مقایسه با وضعیت کشورهای متکی به توسعه نفتی ما را به شدت گمراه کرده است. همان طور که خاندوزی ، وزیر سابق اقتصاد ، در مصاحبه با نشریه برداشت اول می گوید کشور در انتهای دهه ۸۰ به پایان امکانات توسعه نفتی رسیده است و حتی اگر تحریمی هم رخ نمی داد، تدریجا افزایش مصرف داخلی در کنار کاهش ارزش افزوده ناشی از نفت، آن سیاست سابق را نامیسور می کرد.
ایران به جهت ظرفیت تولید و صادرات نفت نسبت به حجم جمعیت و ابعاد سرزمین، اساسا نمی تواند خرید محصولات گران قیمت کشورهای صنعتی را الگو قرار دهد. بلکه باید به سمت خلق ارزش از طریق تولید حرکت کند و البته این نیازمند تسهیل سرمایه گذاری و تشویق تولید است.
در کلیپ فوق تحلیلی از نظریه توسعه ایران از مرحوم دکتر عظیمی ارائه شده و به طور خلاصه به ارزیابی وضعیت و راه برون رفت پرداخت است. البته در زمان حیات آن مرحوم دو معضل بزرگ تحریم و خروج سرمایه به صورت زمین، ارز و طلا از اقتصاد به شکل کنونی هنوز شکل نگرفته بود و شاید اگر زنده می بود، پیشنهادهای دیگری می داد.
اما اجمالا می توان گفت چند محور اساسی باید در اولویت اصلاح باشد:
۱- ایجاد ثبات در اقتصاد کلان و کاهش ریسک فعالیت مولد اقتصادی
۲- گسترش تعاملات اقتصادی با کشورهای صاحب سرمایه و فناوری
۳- بازآرایی دولت از توزیع رانت به سمت تقویت نهادهای پایه توسعه (آموزش مهارت، امنیت اقتصادی ، تامین زیرساخت، ...)
۴- هوشمندسازی فعالیت های اقتصادی و اداری که منجر به ارتقای چشمگیر بهره وری و کاهش ناترازی می شود
در انتها سودای عربستان شدن، نهایتا در بهترین حالت منجر به یک دور دیگر از بیماری هلندی خواهد شد. دولت عربستان علی رغم درآمد هنگفت نفتی در تامین سرمایه پروژه های فریبنده و نمایشی نظیر نئوم دچار مشکل جدی است و این مشکل را در پس تبلیغات می پوشاند.
نظر شما