به گزارش بازار رضا عزیزی، کارشناس اتحادیه مالکان کشتی ایران با بیان اینکه صادرات در ایران به یک حوزه تقریباً انحصاری تبدیل شده است، گفت: این مسأله ورود بسیاری از تولیدکنندگان و افراد جامعه به حوزه صادرات و ارزآوری برای کشور را دشوار کرده است.
وی خاطرنشان کرد: بخش مهمی از این انحصار به دلیل عدم آگاه‌سازی و ارائه اطلاعات به مردم شکل گرفته است. تولیدات ایرانی در بسیاری از بخش‌ها مزیت‌های رقابتی بسیار خوبی دارد و می‌تواند در بازارهای جهانی حرف برای گفتن داشته باشد. مثلاً ایران در تولید برخی مصالح ساختمانی از جمله شیرآلات بسیار قوی است. با وجود چنین مزیت‌هایی چرا افراد عادی جامعه نباید فرصت ورود به عرصه صادرات را داشته باشند.
وی افزود: اگر چنین فضایی برای مردم فراهم بود؛ بسیاری از سرمایه‌ها می‌توانست به جای ورود به بازارهایی چون طلا و ارز، به حوزه صادرات وارد شود و علاوه بر رونق تولید و اشتغال‌زایی، برای کشور ارزآوری داشته باشد. کشور چین این فضا را برای مردم خود فراهم کرده و امروز در ضعیف‌ترین کشورهای آفریقایی هم شاهد حضور و بازاریابی مویرگی مردم چین هستیم.
این کارشناس اتحادیه مالکان کشتی ایران خاطرنشان کرد: متأسفانه در ایران این فضا فراهم نشده و چیزی به اسم بازاریابی مویرگی در کشورهای خارجی وجود ندارد. وزارت امور خارجه باید بخشی از این کار را بر عهده بگیرد. پرسنل این نهاد نباید در کشورهای خارجی فقط به امور دیپلماتیک بپردازند بلکه باید سفیران اقتصادی ایران باشند و اماکن وزارت خارجه در کشورهای خارجی هم به نمایشگاه محصولات ایرانی تبدیل شود.
وی تصریح کرد: ایران می‌تواند با مزیت‌های رقابتی در حوزه تولید دارو در کشورهای آفریقایی نقش‌آفرینی بسیار خوب و ارزآوری بسیار مناسبی داشته باشد اما بستر برای این امور فراهم نشده است.
عزیزی در ادامه گفت: پیشرفت در این مسیر به آموزش، ایجاد شفافیت و آگاه‌سازی عمومی نیاز دارد. اگر این شرایط فراهم شود قطعاً مردم به جای سرمایه‌گذاری در طلا و ارز، وارد حوزه صادرات خواهند شد.
وی خاطرنشان کرد: در شرایطی که فروش نفت با تحریم مواجه است ما باید هر چه در توان داریم برای صادرات صرف کنیم و هیچ کس نباید در اینکه صادرات کشور تقویت شود کوتاهی کند.
عزیزی با انتقاد از دشواری پروسه صادرات در ایران گفت: فعالیت در حوزه صادرات در ایران به اخذ کارت بازرگانی منوط شده و فرآیند اخذ این کار هم به شدت دشوار است. این سخت‌گیری به یک خودتحریمی و مانع در حوزه صادرات تبدیل شده است.
وی افزود: این سخت‌گیری‌ها در حوزه واردات تا حدودی قابل درک است ولی نباید برای صادرات تا این حد سخت‌گیری شود و فرآیند و پروسه صادرات باید در این حوزه تسهیل شود.
تقویت توان صادراتی کشور در محصولات غیرنفتی پس مکانیسم ماشه
در این زمینه سیدطه‌حسین مدنی رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند هم درباره اهمیت توجه به موضوع صادرات و توسعه آن گفت: تقویت توان صادراتی کشور به ویژه از سوی بخش خصوصی و در محصولات کمتر تحریم‌پذیر غیرنفتی، در شرایط فعال شدن مکانیسم ماشه و تشدید تحریم‌ها، بیش از هر زمان دیگری ضروری است.
مدنی با تأکید بر اهمیت مشارکت اندیشکده‌ها و مجامع علمی در تقویت توان تجارت به ویژه صادرات کشور، گفت: اندیشکده حکمرانی هوشمند سعی کرده با توسعه و ترویج مفهوم «اطلس تجارت ایران» سهم خود را به صورت نظری و عملی در این زمینه ایفا کند.
وی در این خصوص توضیح داد: در واقع «اطلس تجارت» یکی از پایه‌ای‌ترین، قابل‌فهم‌ترین و سریع‌الوصول‌ترین راهکارها با اثرگذاری فوری در موضوع تجارت است. اطلس نوعی از اطلاعات ساده شده است که تجار و نهادهای پژوهشی از تحلیل آن می‌توانند به علوم مبتنی بر تجربه و داده‌های واقعی رسیده و در تعمیق و تجمیع این علوم کسب شده به خِرَد برسند. بر همین مبنا می‌توان در بازارسازی و تبلیغات، بسیار هوشمندانه‌تر، کم‌هزینه‌تر و اثرگذارتر ورود کرد.
مدنی گفت: این اطلس علاوه بر کمک به کشف بازارهای صادراتی، به کمک حوزه ترانزیت کشور هم خواهد آمد و می‌تواند در شرایط تحریم، بهترین مسیرهای حمل و نقل را پیشنهاد دهد. در بحث صادرات و واردات و ترانزیت، کاهش هزینه‌های جانبی بسیار کلیدی است و از آنجایی که لجستیک و حمل و نقل یکی از پررنگ‌ترین هزینه‌های جانبی است؛ کشورهای فعال در این عرصه دائماً به دنبال آزمون روش‌های مختلف و کاهش این هزینه هستند. ما هم برای ایجاد مزیت‌های رقابتی باید از چنین الگوهایی مبتنی بر اطلس تجارت ایران استفاده کنیم.
وی تصریح کرد: واردات نیازهای مهمی که از داخل تأمین نمی‌شود هم با کمک اطلس تجارت ایران بهینه‌تر خواهد بود.
مدنی گفت: به طور کلی تحقق کامل اهداف ترسیم شده در اطلس تجارت، به برآوردهای لجستیکی و حمل و نقلی هم نیاز دارد. یعنی اگر قرار است برای یک محصول خاص در یک بازه زمانی مشخص، بازارهای جدیدی ایجاد کنیم یا میزان صادرات آن محصول به بازارهای قبلی را افزایش دهیم؛ ضمن اینکه باید این اهداف را در چارچوب اطلس تجارت ترسیم کنیم؛ باید همزمان برای لجستیک سخت آن شامل انبارداری، بارگیری، و حمل و نقل و لجستیک نرم آن شامل قوانین، مباحث نظارتی و سامانه‌های الکترونیکی آن هم برنامه‌ریزی کرده باشیم.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند تصریح کرد: وضعیت کنونی تجارت و لجستیک کشور با این نگاه ایده‌آل همخوانی ندارد. امروزه بسیاری از کشورهای پیشرو در تجارت خارجی، پلتفرم‌های دقیق و موثری با موضوع اطلس تجارت تهیه کرده‌اند ولی ما در بخش تجارت فاقد چنین پلتفرم‌هایی هستیم و همین موضوع باعث شده دائماً با مشکلاتی چون از دست رفتن بازارهای خارجی، کاهش نفوذ برندهای ایرانی، سردرگمی تولیدکنندگان و تجار در تجارت خارجی، واردات غیربهینه، هدررفت منابع ارزی، تصمیمات خلق‌الساعه دولتی و مواردی از این دست مواجه شویم. اکنون هم با فعال شدن مکانیسم ماشه، بار تحریم‌های جدید به این چالش‌ها اضافه شده و به همین دلیل باید ابزار هوشمندی چون اطلس تجارت ایران را جدی بگیریم.
وی در پایان گفت: اندیشکده حکمرانی هوشمند به زودی نشستی با موضوع اطلس تجارت ایران برگزار خواهد کرد تا این موضوع با حضور صاحب‌نظران این عرصه و با توجه به شرایط کنونی و اهمیت توسعه صادرات و تنوع‌بخشی به منابع درآمدی کشور، به بحث و بررسی گذاشته شود.
نظر شما