بازار، گروه استانها، مریم قادری: فولاد مبارکه به‌عنوان بزرگ‌ترین مجتمع فولادی ایران و یکی از بازیگران بزرگ منطقه‌ای، نقش محوری در زنجیره تأمین موادِ سازه‌ای کشور ایفا می‌کند به نوعی که طبق گزارش‌های رسمی و آمار جهانی، تولید سالانه گروه فولاد مبارکه در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۰ میلیون تن بوده است.
شرکت فولادمبارکه با زنجیره تأمین بسیار گسترده خود؛ طیف وسیعی از محصولات همانند ورق گرم و سرد، ورق گالوانیزه، ورق‌های ویژه برای لوله‌سازی، میلگرد و غیره را تولید می‌کند که به طور مشخص در صنایع خودروسازی، لوله‌سازی، سازه‌های فلزی و حمل‌ونقل کاربرد دارد.
این شرکت از ابتدای تاسیس تاکنون، توانسته است نقش اثرگذاری بر ساخت‌وسازهای ملی و پروژه‌های زیرساختی کلان کشور داشته باشد به نوعی که حجم تولید و تنوع محصول (ورق‌های تخت، ورق‌های خاص برای لوله و میلگرد) باعث شده بسیاری از پروژه‌های بزرگ کشوری برای تأمین ورق و مقاطع به دست تولیدکننده داخلی تولید شود؛ این موضوع ریسک نوسانات ارزی و مشکلات واردات را کاهش و زمان‌بندی پروژه‌ها را قابل اتکا ساخته است.
تأثیر بر قیمت و دسترس‌پذیری بازار داخلی
وجود تولید داخلی با توده عرضه قابل توجه، عامل تعدیل فشار قیمتی در بازار داخلی فولاد است گرچه در این ارتباط محدودیت‌ها و ناترازی انرژی موجب افت تولید شده است که خود اثر منفی روی دسترسی و قیمت‌گذاری پروژه‌ها خواهد داشت اما شرکت فولادمبارکه با اتکا بر توان تولید و با عنایت به شعار سال توانسته است با تلاش برای خودکفایی در زمینه تامین انرژی بر بخشی از این مشکل غلبه کند.
با توجه به اینکه شرکت فولاد مبارکه ورق‌های ویژه و گریدهای خاص برای لوله‌های انتقال آب، ورق‌های ضخیم و آجدار برای خودرو و کشتی‌سازی و.. تولید می‌کند؛ پروژه‌های سازه‌ای و خطوط انتقال که به استانداردهای ویژه نیاز دارند، می‌توانند از تولیدات داخلی با استانداردهای ملی و بین‌المللی برخوردار شوند که این موضوع به کاهش زمان آزمون و تطبیق فنی و تسریع اجرا کمک کرده است.
در سمت دیگر موضوع توسعه اقتصادی، فولاد مبارکه هم‌زمان از کانال‌های فروش مستقیم و معاملات بورس کالا- بازار برای عرضه محصولات استفاده می‌کند؛ پروژه‌های بزرگ معمولاً از مسیر مناقصهقراردادهای بلندمدت و یا تعامل مستقیم با واحدهای فروش شرکت کالا را تأمین می‌کنند. این مدل امکان برنامه‌ریزی تولید بر اساس سفارش‌های پروژه را فراهم می‌آورد.
از سویی با توجه به اینکه برای پروژه‌های کلان (خطوط لوله، پل‌ها و سازه‌ها) نیاز به ورق‌ها و مقاطع سفارشی وجود دارد؛ فولاد مبارکه امکانات کاتالیز، برش، فرآیندهای نورد گرم/سرد و پوشش‌دهی (گالوانیزه، پیش‌رنگ) را دارد که محصول را مطابق مشخصات پروژه تحویل می‌دهد؛ این موضوع باعث کاهش نیاز پروژه به فرایندهای تکمیلی خارج از کشور می‌شود.
در زمینه همکاری‌های فرابخشی و تأمین مالی مشارکتی — شرکت در پروژه‌های محلی (از قبیل مترو یا خطوط انتقال آب) باید دقت کنیم که صرفاً به تأمین متریال محدود نمی‌شود؛ گاهی فولاد مبارکه به‌عنوان سرمایه‌گذار یا حامی مالی و اجرایی وارد می‌شود تا ریسک پروژه‌ها کاهش یابد و تأمین بر پایه منافع مشترک تنظیم گردد. نمونه‌هایی از حمایت و سرمایه‌گذاری برای پروژه‌های شهری و حمل‌ونقل در گزارش‌ها دیده شده است.
مشارکت در خط انتقال آب خلیج فارس و تأمین ورق برای لوله‌ها:
گزارش‌ها حاکی است فولاد مبارکه سهم قابل‌توجهی در تأمین ورق‌های مورد نیاز پروژه انتقال آب خلیج فارس به استان اصفهان و دیگر خطوط انتقال بزرگ کشور داشته و ورق‌های ویژه‌ای برای تولید لوله‌ها (با گریدهای فنی بالا) فراهم کرده است. این نمونه، نقش مستقیم فولاد مبارکه را در پروژه‌های زیربنایی ملی به‌روشنی نشان می‌دهد.
فولاد مبارکه در قالب حمایت‌های مالی و تأمین قطعات و ورق برای پروژه‌های مترو منطقه‌ای وارد شده است؛ برخی پروژه‌های محلی (مثلاً مترو مبارکه/بهارستان) با مشارکت یا سرمایه‌گذاری این شرکت پیشران شده‌اند. علاوه بر آن، بخش قابل توجهی از زنجیره تأمین ریلی (ورق و مقاطع) از تولیدات داخلی و واحدهای فولادی کشور تأمین می‌شوند.
همچنین گروه فولاد مبارکه سرمایه‌گذاری بزرگی (میزان اعلام‌شده تقریباً ۶۰۰ میلیون دلار) در توسعه میدان گازی «مدار» انجام داده تا تأمین پایدار انرژی برای صنایع و کاهش ریسک انرژی را محقق کند؛ این حرکت نشان‌دهنده گذار شرکت از فقط تولید فولاد به نقش‌آفرینی در زنجیره انرژی و امنیت تأمین پروژه‌های استراتژیک است. چنین حرکتی نه‌تنها تأمین انرژی برای تولید را تقویت می‌کند بلکه موقعیت تأمین‌کنندهٔ پروژه‌های انرژی و زیرساخت را نیز ارتقا می‌دهد.
بنابرانی فولادمبارکه از یک سو با حرکت در مسیر خودکفایی ملی در اقلام فولادی کلیدی را بالا برده و موجب کاهش وابستگی در پروژه‌های زیربنایی و عمرانی شده است. و در سوی دیگر ماجرا با تکیه بر توان تولید داخلی بالا ریسکِ وابستگی خارجی برای دیگر شرکتهای تولیدی را کاهش داده است.
همچنین ورود به پروژه‌های انرژی (مثل میدان گازی مدار) نشان می‌دهد فولاد مبارکه در حال تغییر نقش از تأمین‌کننده صرف به مشارکت‌کنندهٔ استراتژیک در پروژه‌های ملی است؛ این موضوع مزایای بلندمدت برای تضمین تأمین مواد و بازده سرمایه‌گذاری دارد اما نیازمند شفافیت قراردادی و مدیریت ریسک بالاست.
فولاد مبارکه نه‌فقط بزرگ‌ترین تولیدکنندهٔ فولاد ایران است، بلکه یک بازیگر کلیدی در تضمین پیشرفت پروژه‌های زیربنایی کشور محسوب می‌شود. ظرفیت تولید بالا، طیف محصول مناسب و گرایش به سرمایه‌گذاری فرابخشی (از جمله در انرژی) باعث شده این مجموعه نقش تعیین‌کننده‌ای در تسریع یا کند کردن پروژه‌های ملی ایفا کند — اما پایداری این نقش وابسته به امنیت انرژی، مدیریت قراردادی و هم‌افزایی سیاست‌گذار و بنگاه است.
نظر شما