بازتاب سیاست‌های پولی فدرال رزرو در اقتصاد ایران و جهان

به گزارش بازار به نقل از پاداش، فدرال رزرو آمریکا در سپتامبر ۲۰۲۵ پس از ۹ ماه ثبات، نرخ بهره را از ۴.۵ درصد به ۴.۲۵ درصد کاهش داد. این تصمیم که نخستین کاهش پس از مدت‌ها محسوب می‌شود، با هدف حمایت از رشد اقتصادی و تسهیل شرایط تأمین مالی اتخاذ شد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، که بارها خواستار کاهش نرخ بهره بود، این اقدام را به عنوان تحقق خواسته‌های خود ارزیابی کرد.

واکنش بازارهای جهانی

کاهش نرخ بهره آمریکا معمولاً به معنای تسهیل سیاست پولی است که هزینه تأمین مالی را کاهش داده و نقدینگی را افزایش می‌دهد. این موضوع برای بازارهای سهام جهانی اغلب سیگنال مثبتی است. در واکنش به این تصمیم، شاخص‌های سهام آمریکا مانند S&P ۵۰۰ و نزدک رشد محدودی داشتند و بازدهی اوراق خزانه‌داری کاهش یافت. کاهش بازدهی اوراق قرضه نشان‌دهنده ورود سرمایه‌گذاران به بازارهای ریسک‌پذیرتر است.

در بازار کالاها، قیمت طلا که دارایی امن محسوب می‌شود، افزایش یافت و نفت تحت تأثیر نوسانات دلار و انتظارات تورمی تغییرات محدودی داشت. از سوی دیگر، دلار آمریکا نسبت به برخی ارزهای دیگر تضعیف شد که معمولاً پیامد کاهش نرخ بهره است.

تأثیرات غیرمستقیم بر بورس ایران

بازار سرمایه ایران با وجود تحریم‌ها و محدودیت‌ها، به صورت مستقیم متاثر از سیاست‌های فدرال رزرو نیست؛ اما تأثیرات غیرمستقیم مهمی دارد:

نرخ ارز: کاهش نرخ بهره آمریکا می‌تواند باعث کاهش ارزش دلار در بازار جهانی شود. اگر این روند ادامه یابد، احتمال تثبیت یا کاهش نرخ دلار نیمایی در ایران وجود دارد. این امر می‌تواند برای شرکت‌های صادرات‌محور بورس تهران مانند پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها اثر منفی داشته باشد، زیرا درآمد ریالی آنها کاهش می‌یابد.

قیمت‌های جهانی کالا: کاهش نرخ بهره و افزایش نقدینگی جهانی می‌تواند به رشد قیمت نفت، فلزات و محصولات پتروشیمی منجر شود. این موضوع به سودآوری شرکت‌های وابسته به بازار جهانی در بورس ایران کمک می‌کند.

روان بازار: رشد بازارهای جهانی معمولاً به افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران ایرانی منجر می‌شود و می‌تواند در کوتاه‌مدت موجب افزایش حجم معاملات و بهبود تقاضا در بورس تهران شود.

سیاست‌های داخلی: نرخ بهره بین‌بانکی در ایران همچنان بالاست و بانک مرکزی ایران باید سیاست‌های خود را به گونه‌ای تنظیم کند که بتواند از تأثیرات تورم و نوسانات ارزی جلوگیری کند. کاهش نرخ بهره فدرال رزرو می‌تواند به عنوان یک سیگنال برای تسهیل سیاست پولی داخلی عمل کند، اما این امر مستلزم بهبود شرایط اقتصادی داخلی است.

تأثیر محدود و مشروط

با وجود تأثیرات جهانی کاهش نرخ بهره آمریکا، بازار سرمایه ایران بیشتر تحت تأثیر عوامل داخلی قرار دارد؛ از جمله سیاست‌های پولی و مالی دولت، وضعیت تورم، نرخ ارز، تحریم‌ها و فضای سیاسی کشور. بنابراین، اثرگذاری کاهش نرخ بهره آمریکا بر بورس تهران به صورت غیرمستقیم، محدود و مشروط است.
پیامدهای مثبت جهانی

کاهش نرخ بهره از ۴.۵ درصد به ۴.۲۵ درصد توسط فدرال رزرو پیامدی مثبت برای بازارهای جهانی دارد که می‌تواند منجر به افزایش قیمت کالاها و رونق بازارهای سهام شود. این پیامدها به صورت غیرمستقیم بر بورس ایران نیز تأثیر می‌گذارند اما تا زمانی که سیاست‌های اقتصادی داخلی هم‌راستا نباشند، تأثیر آن محدود خواهد ماند.