بازار؛ هیفا پردل: با آغاز سال تحصیلی، بازار لوازم‌التحریر در قم پررونق‌تر از همیشه به نظر می‌رسد، اما پشت ویترین‌های پر از رنگ و طرح، واقعیتی تلخ پنهان است: افزایش بی‌سابقه قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید خانواده‌ها و هجوم کالاهای بی‌کیفیت خارجی. این در حالی است که تولیدکنندگان داخلی ظرفیت بالایی دارند.
بر اساس پیگیری‌های میدانی خبرنگار بازار از مغازه‌های لوازم‌التحریر و فروشگاه‌های این عرصه، گرانی انواع نوشت‌افزار، کیف، مداد، کفش و لباس مدرسه کاملاً محسوس است. خانواده‌هایی نیز دیده می‌شوند که مجبورند بین کیفیت و قیمت، یکی را انتخاب کنند. در این دنیای متنوع لوازم‌التحریر، خانواده‌هایی که بیش از یک یا دو فرزند دانش‌آموز دارند و جزو اقشار کم‌درآمد و دهک‌های پایین هستند، بر سر یک دوراهی قرار گرفته‌اند؛ چرا که با توجه به حقوق دریافتی، هزینه تهیه یک بسته لوازم‌التحریر، حتی از نوع بی‌کیفیت آن، برای یک دانش‌آموز بین ۱.۵ تا بیش از ۲.۵ میلیون تومان برآورد می‌شود.
خانواده‌های سرگردان در میان مغازه‌ها می‌گویند سال گذشته هزینه تهیه یک بسته کامل و باکیفیت لوازم‌التحریر، نصف هزینه امسال بود. حال با در نظر گرفتن هزینه‌های دیگری مانند سرویس مدرسه، شهریه و سایر مبالغ دریافتی مدارس از والدین، این پرسش مطرح می‌شود که یک خانواده کارگر چگونه می‌تواند خرید آغاز سال تحصیلی را برای یک یا دو فرزند دانش‌آموز خود مدیریت کند؟
گرانی؛ خط اول دفتر دانش‌آموزان
قیمت یک بسته دفتر ۱۰۰ برگ که سال گذشته حدود ۳۰ هزار تومان بود، امروز در بسیاری از فروشگاه‌ها به بیش از ۷۰ هزار تومان رسیده است. خودکار، مداد، پاک‌کن و کیف مدرسه نیز افزایش چند ده درصدی را تجربه کرده‌اند. این گرانی‌ها باعث شده بسیاری از خانواده‌ها به جای خرید لوازم نو، به استفاده از لوازم‌التحریر سال‌های گذشته یا خرید اجناس بی‌کیفیت روی بیاورند.
خانواده‌های سرگردان در میان مغازه‌ها می‌گویند سال گذشته هزینه تهیه یک بسته کامل و باکیفیت لوازم‌التحریر، نصف هزینه امسال بود
زهرا محمدی‌نیا، مادر دو فرزند دانش‌آموز در مقطع ابتدایی و متوسطه اول به خبرنگار بازار می‌گوید: برای دو پسرم به همان مغازه‌هایی رفتم که سال گذشته از آن‌ها خرید کرده بودم، اما با تعجب دیدم که قیمت انواع نوشت‌افزار، مداد و پاک‌کن چند برابر شده بود. از سویی با توجه به تنوع و رنگ و لعاب لوازم‌التحریر و توقع بالای بچه‌ها، قدرت انتخاب نداریم.
این بانوی قمی می‌افزاید: من و همسرم شاغل هستیم و تا حدودی توان خرید داریم، اما دلم برای آن دسته از خانواده‌هایی می‌سوزد که مانند ما دو یا چند دانش‌آموز دارند و دخل و خرجشان با هم نمی‌خواند. آن‌ها باید بین فرزندانشان اولویت‌بندی کنند و سرویس مدرسه و دیگر لوازم را نادیده بگیرند. کاش مسئولان به فکر جیب مردم بودند و نظارتی بر این بازار داشتند.
بازار لوازم‌التحریر در تصرف نوشت‌افزارهای خارجی و فانتزی
طبق آمار اتحادیه نوشت‌افزار، بیش از ۶۰ درصد بازار لوازم‌التحریر ایران در اختیار محصولات وارداتی بی‌کیفیت، عمدتاً چینی است. این کالاها نه تنها کیفیت لازم را ندارند، بلکه به دلیل قیمت پایین‌تر، تولیدکنندگان داخلی را هم زمین‌گیر کرده‌اند. در حالی که برندهای ایرانی توان تولید کیف، دفتر و لوازم نوشت‌افزار باکیفیت را دارند، بی‌ثباتی اقتصادی و نبود حمایت جدی، قدرت رقابت را از آن‌ها گرفته است.
برقعی: امسال واحدهایی که در تولید نوشت‌افزار ایرانی فعالیت داشتند هم حال خوشی ندارند. آن‌ها به دلیل ناترازی، نوسانات ارزی و افزایش قیمت مواد اولیه، تولید را کاهش داده‌اند
به نظر می‌رسد در آستانه سال تحصیلی جدید، تنها خانواده‌ها گله‌مند نیستند. در گفتگو با چند فروشنده لوازم‌التحریر دریافتیم که امسال بازار تعریف چندانی ندارد. یکی از فروشندگان می‌گوید: امسال بازار لوازم‌التحریر تعریفی ندارد. خانواده‌ها وارد مغازه می‌شوند، قیمت‌ها را می‌بینند و بیرون می‌روند. ترجیح می‌دهند یا لوازم بی‌کیفیت و ارزان‌تر خریداری کنند یا اینکه بسیاری از نیازها را حذف کنند.
سید علیرضا برقعی می‌افزاید: امسال واحدهایی که در تولید نوشت‌افزار ایرانی فعالیت داشتند هم حال خوشی ندارند. آن‌ها به دلیل ناترازی، نوسانات ارزی و افزایش قیمت مواد اولیه، تولید را کاهش داده‌اند. نوشت‌افزارهای فانتزی هم که قیمت بالایی دارند، تنها توسط خانواده‌هایی با درآمد بالا خریداری می‌شوند. وضعیت ما هم تعریفی ندارد.
تولیدکنندگان داخلی؛ فرصت‌های بر باد رفته
کارخانه‌های تولید دفتر، مداد و خودکار در شهرهایی مثل قم، تهران و مشهد ظرفیت بالایی برای تأمین نیاز کشور دارند. اما افزایش هزینه مواد اولیه، مالیات‌های سنگین و نبود حمایت از توزیع، این واحدها را در آستانه تعطیلی قرار داده است. برخی فعالان این صنعت می‌گویند: اگر شرایط همین‌طور ادامه یابد، تولید لوازم‌التحریر ایرانی به سرنوشت صنایع پوشاک دچار می‌شود؛ یعنی سهمش در بازار داخلی به حداقل می‌رسد.
درس بزرگ از یک دفتر کوچک
بازار لوازم‌التحریر امروز به نمادی از اقتصاد ایران بدل شده است؛ بازاری پررنگ و لعاب اما پر از تناقض. از یک سو ظرفیت بالای تولید داخلی و تقاضای گسترده مردمی، و از سوی دیگر گرانی، واردات بی‌کیفیت و نبود سیاست حمایتی. اگر امروز برای حمایت از تولیدکننده داخلی و تنظیم بازار اقدامی نشود، فردا حتی ابتدایی‌ترین نیاز آموزشی دانش‌آموزان هم به دغدغه‌ای دست‌نیافتنی برای خانواده‌ها تبدیل خواهد شد.
برای بررسی دقیق‌تر وضعیت بازار، با رئیس اتحادیه خرازی و لوازم‌التحریر قم گفتگو کردیم. او نیز از افزایش قیمت‌ها گله‌مند است.
مهدوی‌نیا: افزایش قیمت نوشت‌افزار با توجه به نوسانات دلار در محصولات خارجی چشمگیر بوده است؛ لیکن تولیدات داخلی که نسبت به سال‌های قبل بسیار باکیفیت و جذاب شده‌اند، افزایش قیمت چندانی نداشته‌اند
سعید مهدوی‌نیا در گفتگو با خبرنگار بازار بیان می‌کند: همیشه در هفته پایانی شهریورماه، با توجه به بازگشایی مدارس و آغاز سال تحصیلی جدید، بازار لوازم‌التحریر رونق پیدا می‌کند، اما امسال با توجه به مشکلات معیشتی، توان مردم در خرید لوازم‌التحریر کمتر شده است.
وی می‌افزاید: افزایش قیمت نوشت‌افزار با توجه به نوسانات دلار در محصولات خارجی چشمگیر بوده است؛ لیکن تولیدات داخلی که نسبت به سال‌های قبل بسیار باکیفیت و جذاب شده‌اند، افزایش قیمت چندانی نداشته و حداکثر بین ۵ تا ۱۸ درصد افزایش قیمت پیدا کرده‌اند.
رئیس صنف خرازی و لوازم‌التحریر در ادامه عنوان می‌کند: نظارت بر بازار لوازم‌التحریر با رایزنی‌های انجام‌شده توسط اتحادیه با بازرسی و نظارت اتاق اصناف جهت گشت مشترک در سطح عرضه و هماهنگی‌های صورت‌گرفته با اداره کل صمت جهت برگزاری گشت‌های مشترک، به صورت کامل انجام خواهد شد و کمیسیون بازرسی اتحادیه نیز بازرسان متخصص را به صورت ویژه در سطح شهر جهت بازدید از واحدهای فروش نوشت‌افزار مستقر کرده است.
گلایه صنف لوازم‌التحریر
مهدوی‌نیا می‌گوید: با توجه به فصلی بودن این شغل، کسبه کل سال را چشم‌به‌راه آغاز سال تحصیلی می‌مانند تا بازارشان فعال شود، ولی هر ساله در همین ایام، توسط بسیاری از ارگان‌ها از جمله شهرداری، تاکسیرانی، حوزه علمیه و … بدون مجوز و هماهنگی با اتحادیه، اقدام به برگزاری نمایشگاه می‌کنند که باعث متضرر شدن این قشر ضعیف می‌شود. خواهش می‌کنم از هیچ نمایشگاه بدون مجوز اتاق اصناف، حمایت رسانه‌ای نکنید.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا نمایشگاه پاییزه برای لوازم مدارس برگزار می‌شود، می‌افزاید: هر ساله یک تقویم نمایشگاهی توسط سازمان‌های مربوطه در ایام ابتدای سال تحصیلی به اتاق اصناف و اتحادیه ارائه می‌گردد که نمایشگاه فروش پاییزه در مجتمع فرهنگی امام خمینی نمونه‌ای از آنهاست. می‌توانید تقویم کامل برگزاری نمایشگاه را از اتاق اصناف قم تهیه نمایید.
زنگ آغاز سال تحصیلی، امسال برای بسیاری از خانواده‌ها نه صدای شوق و بازگشت به کلاس درس، که زنگ خطر گرانی و ناتوانی است. این دفترهای خالی و جامدادی‌های نیمه‌پر، تنها روایتی از یک بازار آشفته نیستند، بلکه آینده‌ای را به تصویر می‌کشند که در آن، ابتدایی‌ترین ابزار دانایی به کالایی لوکس بدل شده است. باید دید آیا مشق امسال مسئولان، «حمایت از تولید ملی» و «نظارت بر قیمت‌ها» خواهد بود یا بار دیگر، دانش‌آموزان این سرزمین باید رنج گرانی را در اولین سطر دفترهای خود تمرین کنند؟
نظر شما