بازار؛ گروه بینالملل: حمله اخیر رژیم صهیونیستی به دوحه، پایتخت قطر، پنجمین حمله این کشور در دو روز گذشته است. اسرائیل به غزه، سوریه، لبنان، قطر و ناوگان صمود در سواحل تونس حمله و منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را بیش از پیش بیثبات کرده است. بطوریکه حمله اسرائیل به لبنان نقض آشکار آتشبس جاری با این کشور است. دولت صهیونیستی دهههاست که با تجاوز به حاکمیت کشورهای مختلف خاورمیانه، قوانین بینالمللی را نقض میکند.
نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، تحت پوشش عملیات خود علیه حماس، خشونت و جنایات بیسابقهای را در غزه و کرانه باختری به راه انداخته است. طبق برخی گزارشهای محافظهکارانه، IDF بیش از ۸۰ هزار فلسطینی را که اکثر آنها کودکان و زنان هستند، بین ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و ۵ ژانویه ۲۰۲۵ به شهادت رساندهاند. البته آمار واقعی کشتهشدگان به طور قابل توجهی بیشتر از ارقام گزارش شده است، زیرا دهها جسد زیر آوار دفن شدهاند.
بمباران بیهدف و عملیات زمینی اسرائیل در منطقه محصور غزه، تمام محلهها را با خاک یکسان و آنها را به تلی از آوار و خرابه تبدیل کرده است. طبق گزارش دفتر رسانهای دولت غزه، ۹۰ درصد از زیرساختهای نوار غزه توسط ارتش اسرائیل نابود شده و حدود ۶۸ میلیارد دلار خسارت به بار آورده است. ارتش اسرائیل همچنین از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، تقریبا ۱۶۷۰ پرسنل پزشکی، ۱۳۹ عضو دفاع مدنی، ۲۴۸ روزنامهنگار و بیش از ۱۷۰ کارمند شهرداری را کشته است. ارتش اسرائیل همچنین در دو سال گذشته مساجد، کلیساها، بیمارستانها و مؤسسات آموزشی متعددی را هدف قرار داده است.
دولت نتانیاهو پیوسته در پی گسترش جنگ به کل منطقه برای دستیابی به جاهطلبیهای خود بوده است. نخستوزیر اسرائیل، نتانیاهو، با گسترش جنگ به دنبال تداوم حکومت خود است. او همچنین با حمله به خاک کشورهای مختلف منطقه، به دنبال تحقق جاهطلبی تاریخی صهیونیستی برای ایجاد «اسرائیل بزرگ» است.
دولت صهیونیستی همچنین کمکهای بشردوستانه را مسدود کرده و ۲.۴ میلیون نفر از ساکنان غزه از جمله بیش از ۱ میلیون کودک، را به گرسنگی و قحطی کشانده است. موارد تیراندازی به غیرنظامیان پس از فریب آنها برای کمک نیز به طور گسترده گزارش شده است. این حملات نشان میدهد که دولت اسرائیل نمیخواهد جنگ پایان یابد. برعکس، به دنبال گسترش آن به کل منطقه است.
جاهطلبی نتانیاهو و پروژه اسرائیل بزرگ
دولت نتانیاهو پیوسته در پی گسترش جنگ به کل منطقه برای دستیابی به جاهطلبیهای خود بوده است. نخستوزیر اسرائیل، نتانیاهو، با گسترش جنگ به دنبال تداوم حکومت خود است. او همچنین با حمله به خاک کشورهای مختلف منطقه، به دنبال تحقق جاهطلبی تاریخی صهیونیستی برای ایجاد «اسرائیل بزرگ» است. او در اظهارات اخیر گفته است: «اگر میپرسید که آیا من از نظر تاریخی و معنوی حس ماموریت دارم، پاسخ مثبت است.» او همچنین اظهار داشت: «من اغلب از پدرم یاد میکنم. نسل والدینم مجبور بودند این کشور را تأسیس کنند. نسل ما باید ادامه حیات آن را تضمین کند و من این را یک ماموریت بزرگ میدانم.» این اظهارات، گویای نیت واقعی او از عملیاتهای به اصطلاح علیه حماس است.
دولت اسرائیل همواره در پی گسترش جنگ به کل منطقه و فراتر از آن بوده است. درست مانند متحدان غربی خود، مخالفان خود را به خاطر آغاز و دامن زدن به جنگ سرزنش کرد. اما در واقعیت، دولت اسرائیل بارها تمام مذاکرات صلح را مختل کرده است. اخیراً، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، طرح صلح برای برقراری آتش بس در فلسطین ارائه داد و خواستار آزادی فوری همه گروگانهای اسرائیلی شد. پس از پیشنهاد توافق صلح، او تهدیدهای خود را علیه مردم غزه و حماس در صورتعدم دستیابی به توافق بین طرفین مطرح کرد و تلویحاً گفت که آنها همیشه مانع آتش بس شدهاند. با این حال، تاریخ نشان داده که واقعیت کاملاً برعکس است. اسرائیل بارها تمام پیشنهادها را رد کرده و سابقه نقض آتش بس را دارد.
حمله اخیر دولت صهیونیستی به رهبرات حماس در دوحه قطر که مذاکرهکننده اصلی در رایزنی آتشبس به رهبری ایالات متحده بود، نیز خلاف هنجارهای بینالمللی است. این رهبران برای بحث در مورد پیشنهاد صلح ترامپ در دوحه بودند. با این حال، نیروهای اسرائیلی آنها را هدف قرار دادند و روند صلح دیگری را مختل و منطقه را در معرض بیثباتی و و مرج بیشتر قرار دادند. به گفته حماس، تیم رهبری آن از این حمله جان سالم به در برد، اما پنج نفر از جمله پسر و یکی از دستیاران رهبر حماس، خلیل الحیه، در این حملات کشته شدهاند.
حماس اظهار داشت: «این حمله بار دیگر ماهیت جنایتکارانه اشغالگری و تمایل آن برای تضعیف هرگونه شانسی برای دستیابی به توافق را آشکار میکند. همچنین جنایتی فجیع، تجاوزی آشکار و نقض همه هنجارها و قوانین بینالمللی است.
ایالات متحده همدستی را انکار میکند
دولت قطر نیز این حمله را محکوم کرده است. شیخ تمیم بن حماد آل ثانی، امیر قطر، این اقدام را «حملهای جنایتکارانه و بیملاحظه» توصیف کرد. او همچنین اظهار داشت که این حمله «نقض آشکار حاکمیت و امنیت آن و نقض آشکار قوانین و اصول حقوق بینالملل» است. همه کشورهای منطقه، به همراه چندین کشور فرامنطقهای، حملات اسرائیل به قطر را محکوم کردهاند. گزارشها حاکی از آن است که دولت اسرائیل قبل از انجام حملات، با آمریکا مشورت کرده که واشنگتن در بیانیهای رسمی، همه این ادعاها را رد کرده است. همچنین واشنگتن اعلام کرده که قبل از حمله اسرائیل به قطر اطلاع داده بودند اما دولت قطر این ادعاها را رد کرده است.
سکوت کشورهای عربی، رژیم صهیونیستی را برای نقض حاکمیت آنها و حمله به هر کشوری در منطقه جسورتر کرده است. این رویداد همچنین نشان میدهد که در هفتهها یا ماههای آینده، اسرائیل برای تحقق جاهطلبی اسرائیل بزرگ، به کشورهای بیشتر منطقه حمله خواهد کرد.
در نتیجه، این حملات نشان میدهد که دولت اسرائیل درپی جنگ پایان نیست. برعکس، به دنبال گسترش آن به کل منطقه است. علاوه بر این، نشان میدهد که سکوت کشورهای عربی، رژیم صهیونیستی را برای نقض حاکمیت آنها و حمله به هر کشوری در منطقه جسورتر کرده است. این رویداد همچنین نشان میدهد که در هفتهها یا ماههای آینده، اسرائیل برای تحقق جاهطلبی اسرائیل بزرگ، به کشورهای بیشتر منطقه حمله خواهد کرد. علاوه بر این، نشان میدهد که ایالات متحده و اسرائیل هیچ دوستی را در منطقه نمیشناسند و تنها چیزی که برای آنها مهم است، منافع منطقهای آنهاست.
اگرچه دولت قطر تاکنون اظهاراتی در مورد تلافیجویی نگفته است، اما برای تضمین حاکمیت خود باید با احتیاط به تجاوز اسرائیل پاسخ دهد. سازمان همکاری اسلامی نیز باید نقش خود را برای اعمال فشار دیپلماتیک بر اسرائیل ایفا کند. در غیر این صورت، دولت صهیونیستی به گسترش خشونت، ترور و هرج و مرج در تمام کشورهای منطقه ادامه داده و صلح منطقهای و جهانی را تهدید میکند.
تاثیر بر بورسهای عربی
این رویداد امنیتی بیسابقه در صحنه قطر، مستقیماً بر فضای سرمایهگذاری در منطقه تأثیر گذاشت. بورس قطر بیشترین تأثیر مستقیم را از این حمله پذیرفت و شاخص کل با ۰.۲۰ درصد کاهش به ۱۱۰۸۴.۹۵ واحد رسید که تقریباً ۲۲.۵۰ واحد نسبت به جلسه روز قبل کاهش داشت. حجم معاملات به ۴۷.۰۹ میلیون ریال قطر رسید که بین ۱۸.۷۵ میلیون سهم توزیع شده بود. در ۱۹۷۰ معامله توزیع شد.
بازار قطر بیشترین حساسیت را به آخرین تحولات نشان داده است و در پنج بخش اصلی منجر به کاهش شاخصها شدهاند که در صدر آنها بخش حمل و نقل قرار دارد که ۱.۰۷ درصد کاهش یافت، در حالی که بخش مخابرات اندکی ۰.۵۳ درصد افزایش یافته و بخش بانکی ثابت مانده است. این ترکیب، ماهیت بازار را نشان میدهد که به دلیل باز بودن آن برای سرمایهگذاری خارجی، اغلب مستقیماً تحت تأثیر تنشهای سیاسی قرار میگیرد.
همچنین در عربستان سعودی، بزرگترین بازار منطقه، شاخص اصلی با ۰.۴۲ درصد یا ۴۴ واحد کاهش به ۱۰۴۸۴ واحد رسید و ارزش کل معاملات تقریباً ۷ میلیارد ریال بود. این امر نشانهای از احتیاط شدید در میان سرمایهگذاران است که شدیداً به تحولات منطقهای مرتبط است. این کاهش شامل سهام پیشرو مانند بانک الراجحی که ۰.۲ درصد از ارزش خود را از دست داد و آرامکو که ۰.۳ درصد کاهش یافت، نیز میشود.
بازار قطر بیشترین حساسیت را به آخرین تحولات نشان داده است و در پنج بخش اصلی منجر به کاهش شاخصها شدهاند که در صدر آنها بخش حمل و نقل قرار دارد که ۱.۰۷ درصد کاهش یافت
برخلاف روند کلی در منطقه، بورس کویت توانست از فشارها رهایی یابد، به طوری که شاخص کویت ۵۰ با ۰.۵۷ درصد (۴۹ واحد) افزایش، در ۸۱۲۵ واحد بسته شد و حجم معاملات از ۴۵ میلیون دینار فراتر رفت. بازار کویت در طول این بحران به عنوان یک «پناهگاه نسبی» عمل کرده است، به طوری که سرمایهگذاران از افتهای منطقهای برای تزریق نقدینگی جدید استفاده میکنند و این نشان دهنده یک ذهنیت سرمایهگذاری فرصتطلبانه برای بهرهبرداری از رکودها است.
در امارات متحده عربی، شاخصها نیز منفی شدند، به طوری که شاخص بازار مالی دبی (DFM) با ۰.۳۲ درصد (۱۹ واحد) کاهش به ۵۹۳۹ واحد رسید، در حالی که شاخص بورس اوراق بهادار ابوظبی (ADF) با ۰.۱۱ درصد (۱۰ واحد) کاهش به ۹۹۴۱ واحد رسید. حجم کل معاملات در هر دو بازار از ۳ میلیارد درهم فراتر رفت. بخش بانکی عامل اصلی این کاهشها بوده است، به طوری که سهام بانک اسلامی دبی ۰.۷ درصد و سهام بانک ملی امارات ۰.۶ درصد کاهش یافته است.
نظر شما