بازار؛ گروه آب و انرژی: محمد متقی مدیر توسعه صنایع پایین دستی شرکت صنایع ملی پتروشیمی ایران در گفتگو با بازار با اشاره به این نکته که هم اکنون در بسیاری از صنایع پایین دست تنها ۴۰ الی ۵۰ درصد ظرفیت تولیدیشان مورد استفاده قرار گرفته است، گفت: البته این ظرفیت خالی در برخی از صنایع نزدیک به صفر بوده و در برخی از صنایع حتی به ۸۰ درصد هم می رسد. به عنوان مثال در حوزه فیلم هایی که از پروپیلن یا پت ساخته می شود واحدهای صنعتی با ۱۰۰ درصد ظرفیت کار می کند. حتی در برخی موارد در تامین مواد اولیه خود از بازار هم دچار مشکل و کمبود می شوند.
او در پاسخ به این سوال که در کدام محصولات با کمبود زیادی مواجه هستیم ، گفت: نوع محصول و نوع تکنولوژی و نوع بازار است که وضعیت تولید را مشخص می کند.
به گفته متقی، در توسعه پایین دست ۴ تا عامل اصلی باید مورد توجه باشد که دسترسی به مواد اولیه و تکنولوژی روز، وجود بازارهای مناسب و تامین منابع مالی این فاکتورها و عوامل هستند. با همین نگاه مطالعاتی برای شناسایی و بازتعریف طرح های اولویت دار سرمایه گذاری در حال انجام است.
او با اشاره به اهمیت وجود بازار مناسب در توسعه و استفاده از ظرفیت های خالی صنایع پایین دست، ادامه داد: ممکن است که یک صنعت پایین دستی در استانی اشباع شده باشد و نیازی به آن احساس نشود اما به همین صنعت در یک استان دیگر نیاز باشد. این وضعیت می تواند در مورد بازارهای صادراتی هم صدق می کند.
مدیر توسعه صنایع پایین دستی NPC همچنین در ادامه سخنان خود درباره برنامه ریزی های انجام شده برای حمایت از توسعه صنایع پایین دست، اظهار داشت: در بحث توسعه زنجیره ارزش چند قانونین برای حمایت از شرکت های دانش بنیان وجود دارد. چنانچه شرکت ها و مجتمع های تولیدی در پایین دست پتروشیمی دارای مشخصات و ویژگی های مربوط به دانش بنیان ها باشند می توانند از منابع مالی خوبی که صندوق نوآوری در نظر گرفته استفاده کنند. جدای از این از طرفی ابزار سازی های جدیدی از سوی نظام بانکی برای توسعه صنایع پایین دست در حال انجام است که با اجرایی شدن آنها می تواند تا حد زیادی مشکلات مالی این حوزه را رفع و رجوع کرد.
او همچنین از معرفی حدود ۱۰۰ طرح و فرصت سرمایه گذاری را به متقاضیان سرمایه گذاری خبر داد و افزود: این طرح ها بر اساس وجود مواد اولیه، بازار مناسب، دسترسی به تکنولوژی روز انتخاب شده اند.
به گفته او، ۱۰۰ طرح هم در حال به روز رسانی بوده و ۱۰۰ طرح جدید در حال تدوین است. ظرف ۵ الی ۶ ماه آینده نتایج این بررسی ها اتمام و اعلام می شود.
او در پاسخ به این سوال که تحریم ها تا چه اندازه چالش ایجاد کرده است، گفت: نمی توان رقم دقیقی را برای آن عنوان کرد اما بدون شک بی تاثیر نبوده است. البته به نظر من در صنایع پایین دست نسبت به صنایع بالادست در شرایط تحریمی راحت تر می توان فعالیت کرد.
به گفته او، دور زدن تحریم ها و دسترسی به تجهیزات در صنایع بالادستی در شرایط تحریمی سخت تر است.
وی با مقایسهای با کشورهای منطقه تأکید کرد: نگاهی به کشورهای همسایه مانند ترکیه نشان میدهد که آنها بهدلیل موقعیت جغرافیایی مناسب، ساختار صنعتی منسجم و دسترسی بهتر به تکنولوژی، در صنایع پاییندستی از ما جلوتر هستند. ترکیه به دلیل قرارگیری میان اروپا و آسیا، توسعه صنعتی یکنواختتری داشته و تولید مواد اولیه در آنجا عمدتاً در خدمت صنایع نهایی قرار گرفته است.
متقی گفت: در مقابل، در ایران بهدلیل وفور مواد اولیه، تمرکز بیشتر بر صادرات مواد خام بوده و صنایع پاییندستی کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند. اما اکنون، با توجه به روندهای جهانی، کشورها ناچارند به سمت تولید ارزش افزوده حرکت کنند. در کشورهای پیشرفتهتر، تکنولوژیهای تولید در دسترستر است و ارتباطات تجاری با همسایگان نیز تسهیل شده، که همین عوامل موجب شده صنایع تکمیلی و پاییندستی نظیر نساجی یا خودروسازی توسعه بیشتری یابند.
وی تأکید کرد: با این حال، روند جهانی بهگونهای پیش میرود که کشور ما نیز باید ناگزیر در مسیر تبدیل مواد اولیه به محصولات نهایی گام بردارد و ما نیز در تلاش برای تحقق این هدف هستیم.
نظر شما