علیرضا مبصر؛ گروه بورس: پس از رشد افسار گیسخته بیت کوین، حالا زمزمه‌هایی درباره «فصل آلت‌کوین‌ها» به گوش می‌رسد؛ همان دوره‌ای که ارزهای دیجیتال کوچک‌تر یکی‌یکی اوج می‌گیرند و بعضی‌ها را به سودهای رؤیایی می‌رسانند. اما درست همین‌جا باید ایستاد و کمی دقیق‌تر نگاه کرد: آیا این رشدها واقعی‌اند؟ یا فقط یکی دیگر از آن موج‌های هیجانی کوتاه‌مدت‌اند که خیلی‌ها را با ضرر از بازار بیرون می‌کنند؟
Christopher Hopf در مقاله‌ای در Investing.com به همین موضوع پرداخته: فصل آلت‌کوین‌ها، فرصتش کجاست، خطرش چیست، و چه چیزهایی را باید زیر نظر بگیریم. اما ما در این مقاله، تلاش کردیم با زبان ساده‌تر و نگاهی عمیق تر، این موضوع را باز کنیم؛ چون نه فقط روند بازار جهانی، بلکه تجربه‌های خودمان از خریدهای احساسی، پامپ‌های ساختگی، و تله‌های قیمتی پشت این پدیده نهفته است.
در ادامه، قدم‌به‌قدم جلو می‌رویم تا بفهمیم چه زمانی آلت‌کوین‌ها وارد بازی می‌شوند، چرا ممکن است رشدشان ترسناک باشد و سرمایه‌گذار حرفه‌ای در چنین شرایطی چه می‌کند.
بعد از خط شکنی بیت کوین نوبت آلت کوین ها است!
در بازار رمزارزها، تقریباً همیشه بیتکوین نقش آغازگر حرکت‌های بزرگ را بازی می‌کند. رشد قیمتی بیتکوین، به نوعی سیگنال اعتماد دوباره به کل بازار کریپتو است؛ اما این آغاز ماجراست، نه پایان آن. پس از آنکه بیتکوین طی چند هفته یا چند ماه صعود قابل‌توجهی را تجربه کرد، بسیاری از سرمایه‌گذاران اقدام به شناسایی سود می‌کنند. اما این پول خارج‌شده از بیتکوین، بیکار نمی‌ماند. بخش بزرگی از آن روانه بازار آلت‌کوین‌ها می‌شود—ارزهایی با ارزش بازار کمتر، نقدشوندگی پایین‌تر، اما پتانسیل رشد شدیدتر. این همان لحظه‌ای است که فصل آلت‌کوین‌ها (Altcoin Season) شکل می‌گیرد.
دلیل رشد شدید این ارزها، در چند نکته نهفته است:
ارزش بازار کوچک‌تر: حجم پایین‌تر باعث می‌شود حتی با ورود سرمایه‌ای محدود، قیمت‌ها جهش پیدا کنند.
میل به ریسک بیشتر: پس از صعود بیتکوین، بسیاری از فعالان بازار به‌دنبال گزینه‌هایی با بازدهی بالاتر می‌گردند.
چرخش سنتیمنت بازار: نگاه سرمایه‌گذاران از بیتکوین به سمت پروژه‌های جدیدتر و بعضاً پرتب‌وتاب‌تر می‌رود.
تبلیغات و فومو: پروژه‌های آلت‌کوینی بیشتر تحت تأثیر فضای مجازی، سیگنال‌دهی و جو روانی قرار دارند، که همین فضا موج‌های مصنوعی رشد ایجاد می‌کند.
در چنین دوره‌ای، گاهی قیمت یک آلت‌کوین کوچک طی فقط چند روز تا ۵۰۰٪ رشد می‌کند، بدون اینکه الزاماً اتفاق بنیادینی پشت آن باشد. اما این موج رشد، همیشگی نیست؛ و به همان سرعتی که ساخته می‌شود، فرو می‌ریزد.
اگر با بازارهای دارای رکود و رونق آشنایی داشته باشید قطعا می دانید که دارایی های حاضر در این بازارها به صورت دوره ای رشد کرده، به همین علت در بازار ارزدیجیتال هم این قانون حکم فرماست که انتظارات معامله گران این بوده که پس از رشد بیتکوین نوبت آلت کوین ها خواهد بود
شاخص Altcoin Season چیست و چه می‌گوید؟
برای درک اینکه آیا در فصل آلت‌کوین‌ها هستیم یا نه، شاخصی تحت عنوان Altcoin Season Index وجود دارد؛ این شاخص بررسی می‌کند که چند درصد از ۵۰ آلت‌کوین برتر بازار، طی ۹۰ روز گذشته عملکردی بهتر از بیتکوین داشته‌اند.
اگر این عدد بیش از ۷۵ درصد باشد، یعنی وارد فاز واقعی Altcoin Season شده‌ایم؛
اگر زیر ۲۵ درصد باشد، بیتکوین همچنان پیشتاز بازار است؛
اگر بین این دو باشد، در فاز گذار قرار داریم.
در واقع این شاخص، نه تنها دماسنج عملکرد آلت‌کوین‌هاست، بلکه نشان‌دهنده تمایل سرمایه‌گذاران به ریسک بیشتر هم هست. وقتی بازار به سمت پروژه‌های کوچک‌تر می‌رود، یعنی نگاه معامله‌گران از محافظه‌کاری به سودجویی سریع تغییر کرده و این خودش یکی از سیگنال‌های مهم تغییر فاز بازار است.
آلت‌کوین سیزن یعنی چه؟ و چرا باید بیشتر از همیشه مراقب بود؟
فصل آلت‌کوین‌ها معمولاً زمانی آغاز می‌شود که بیتکوین رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده، و نگاه سرمایه‌گذاران به‌تدریج به‌سمت رمزارزهای کوچک‌تر چرخیده است.
در این مرحله، شاهد خروج بخشی از سرمایه از بیتکوین و ورود آن به بازارهایی هستیم که با وجود ریسک بالاتر، احتمال سودآوری بیشتری نیز دارند. این چرخش معمولاً با کاهش «سلطه بیتکوین» (Bitcoin Dominance) همراه است—شاخصی که سهم بیتکوین از کل ارزش بازار رمزارزها را نشان می‌دهد.
در چنین شرایطی، شاخص دیگری به‌نام Altcoin Season Index می‌تواند راهنمای مناسبی باشد. اگر در ۹۰ روز گذشته، بیش از ۷۵ درصد از ۵۰ آلت‌کوین برتر بازار عملکردی بهتر از بیتکوین داشته باشند، می‌گوییم وارد فصل آلت‌کوین‌ها شده‌ایم.
اما دقت داشته باشیم: این شاخص، بیشتر از آنکه یک چراغ سبز برای ورود باشد، هشداری است برای افزایش احتیاط. چرا؟ چون درست در همین دوره است که بازار رمزارزها به‌شدت دچار نوسان‌های غیرقابل‌پیش‌بینی و رفتارهای توده‌ای می‌شود. قیمت بسیاری از آلت‌کوین‌ها در عرض چند ساعت ممکن است چند ده درصد رشد کند، اما دقیقاً به همان سرعت هم ریزش کند. این نوسانات به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران بی‌تجربه، دام‌های پرهزینه‌ای به‌همراه دارد.
برخی از دلایل اصلی خطرناک بودن این دوره عبارت‌اند از:
نقدشوندگی پایین آلت‌کوین‌ها: به‌دلیل حجم معاملات کمتر، ورود یا خروج حتی یک سرمایه‌گذار بزرگ می‌تواند بازار را به‌هم بریزد.
رفتار گله‌ای بازار: با داغ شدن فضای توییتر و تلگرام، بسیاری بدون تحلیل و صرفاً با ترس از عقب‌ماندن (FOMO) وارد خرید می‌شوند.
عدم وجود چارچوب نظارتی مشخص: پروژه‌های زیادی در این فاز ظهور می‌کنند که بعضاً پشتوانه فنی یا اقتصادی ندارند و صرفاً روی موج هیجان رشد می‌کنند.
به بیان ساده، فصل آلت‌کوین‌ها می‌تواند برای برخی سکوی پرتاب باشد، اما برای اکثریت مخصوصاً آن‌هایی که دیر وارد می‌شوند؛ چیزی شبیه به گرداب قیمتی است که خیلی زود آنها را با زیان‌های سنگین روبه‌رو می‌کند.
حال که متوجه شدید آلت سیزن و همچنین شاخص سنجش آن چیست توصیه می کنم به سایت coinmarketcap.com که یکی از مراجع اصلی اطلاعات بازار ارزدیجیتال هست مراجعه کرده و عدد فعلی شاخص آلت کوین ها را بررسی کرده و برای خود تحلیل کنید که در حال حاضر چه آینده ای را می توان برای این ارزها متصور شد.
سرمایه‌گذاران حرفه‌ای چگونه عمل می‌کنند؟
برخلاف کاربران معمولی که در اوج هیجان و تبلیغات وارد بازار می‌شوند، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای معمولاً با نگاه سیستمی و استراتژیک به تخصیص سرمایه عمل می‌کنند.
در دوره‌هایی که فصل آلت‌کوین‌ها شکل می‌گیرد و رشدهای فزاینده در بازار دیده می‌شود، این دسته از معامله‌گران صرفاً به دنبال بیشترین بازدهی نیستند؛ بلکه هم‌زمان به کنترل ریسک و حفظ تعادل سبد سرمایه‌گذاری خود نیز فکر می‌کنند.
به‌همین دلیل، حتی در دوران اوج‌گیری آلت‌کوین‌ها، بخشی از پرتفوی حرفه‌ای‌ها به بیتکوین یا استیبل‌کوین‌هایی مثل تتر و USDC اختصاص دارد. این کار چند هدف دارد:
کاهش نوسان کل سبد
امکان نقد شدن سریع در صورت تغییر روند
حفظ قدرت خرید در برابر ریزش‌های ناگهانی
از آن‌سو، حرفه‌ای‌ها همواره به شاخص‌هایی مثل Bitcoin Dominance و Altcoin Season Index توجه دارند. اگر این شاخص‌ها به نواحی اشباع نزدیک شوند، برای حرفه‌ای‌ها سیگنالی است برای نقد کردن سود و خروج تدریجی از بازار. اما کاربران غیرحرفه‌ای درست در همین نقطه، تازه با فومو (ترس از جا ماندن) وارد می‌شوند—و این یعنی نقطه ورود بد. حرفه‌ای‌ها می‌دانند که قرار نیست همیشه در اوج بمانند؛ آنها وارد می‌شوند، سهم خود را می‌گیرند و پیش از آنکه بازار سقوط کند، از بازی خارج می‌شوند.
نظر شما