بازار؛ گروه بینالملل: جنگ اخیر ایران و رژیم صهیونیستی، پویایی ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک منطقه غرب آسیا را به طور قابل توجهی تغییر داده است. جنگ بین دو طرف، منطقه را در معرض تهدیدات جدیدی قرار داده است و طرحهای تهاجمی ایالات متحده و اسرائیل مدتهاست که دلیل هرج و مرج و آشفتگی در خاورمیانه بودهاند. این دو رژیم در راستای جاهطلبیهای راهبردی خود، خشونت بیسابقهای را در کشورهای منطقه به راه انداختهاند. بطوریکه فلسطین از سال ۱۹۴۸ قربانی تجاوز غرب بوده است. جنایات جنگی اسرائیل در فلسطین پس از حملات تلافیجویانه حماس به تلآویو در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اوج جدیدی رسیده است. از آن زمان، نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) با نقض قوانین بینالمللی، غیرنظامیان عمدتاً کودکان و زنان را هدف قرار دادهاند.
با این حال، سابقه نقض آتشبس توسط اسرائیل نشان میدهد که این آتشبس دوام زیادی نخواهد داشت. علاوه بر این، ارتش اسرائیل در جنگ به اصطلاح خود علیه حماس، روزنامهنگاران، ناظران حقوق بشر و مددکاران اجتماعی را در غزه نیز هدف قرار داده است. با این حال، ایالات متحده و بسیاری از کشورهای غربی دیگر به طور مداوم از این عملیات نسلکشی اسرائیل در غزه حمایت کردهاند. از سوی دیگر، کشورهای مسلمان قادر به دریافت هیچ حمایت نظامی یا دیپلماتیک قابل توجهی در برابر تجاوز غرب نیستند. اما یمن و گروههای همسو منطقهای ایران در برابر تجاوز اسرائیل و غرب مقاومت نشان دادهاند. با این حال، ایالات متحده و اسرائیل این گروهها را نیز هدف قرار دادهاند.
رژیم صهیونیستی، حزبالله لبنان را هدف قرار داد و در همین حال، ایالات متحده مناطق تحت کنترل حوثیهای یمن را بمباران کرد تا حملات تلافیجویانه آنها به اسرائیل را متوقف کند. این دو شریک نسلکشی، مدتها نقشههای خصمانهای علیه ایران در سر داشتند. پس از انتخاب مجدد دونالد ترامپ برای دومین دوره غیر متوالی، مذاکرات هستهای بین ایالات متحده و ایران برای جلوگیری از توسعه سلاحهای هستهای آغاز شد. با این حال، ایران به دنبال تضمینهای ایالات متحده در برابر حملات احتمالی اسرائیل در آینده بود. واشنگتن چنین تضمینهایی را ارائه نکرد و تهران را تهدید کرد که در صورت عدم امضای توافق پیشنهادی، به حملات اسرائیل پاسخ خواهد داد.
کشورهای مسلمان قادر به دریافت هیچ حمایت نظامی یا دیپلماتیک قابل توجهی در برابر تجاوز غرب نیستند. اما یمن و گروههای همسو منطقهای ایران در برابر تجاوز اسرائیل و غرب مقاومت نشان دادهاند. با این حال، ایالات متحده و اسرائیل این گروهها را نیز هدف قرار دادهاند.
پیامدهای استراتژیک
در طول مذاکرات تهران و واشنگتن، اسرائیل حملات بیدلیل به تهران انجام داد و تعدادی از مقامات نظامی و دانشمندان و تاسیسات هستهای آن را هدف قرار داد. با این حال، اسرائیل نمیتواند تأسیسات هستهای ایران را نابود کند. بنابراین این رژیم از ایالات متحده برای نابودی زیرساختهای کلیدی هستهای ایران کمک خواست. علاوه بر این، اسرائیل میخواست ایالات متحده را مستقیماً در جنگ خود در غرب آسیا، به ویژه علیه ایران، درگیر کند تا به جاهطلبی «اسرائیل بزرگ» خود جامه عمل بپوشاند. البته مقامات آمریکایی در ابتدا در مورد دخالت در جنگ خاورمیانه مردد بودند.
در همین حال، ایران نیز به تلافی حملات اسرائیل، بندر حیفا و دیگر زیرساختهای استراتژیک کلیدی اسرائیل را با موشک هدف قرار داد. این حملات از هر دو طرف، چشمانداز ژئواستراتژیک منطقه را تا حد زیادی تغییر داد. در طول سالها، اسرائیل به عنوان یک قدرت تسخیرناپذیر در خاورمیانه شناخته میشد و کشورهای منطقه این تصور را داشتند که هر نوع حملهای به اسرائیل، توسط سامانه گنبد آهنین آن خنثی خواهد شد. اما حملات ایران به اسرائیل، محدودیتهای سامانه گنبد آهنین را آشکار کرد.
در جریان این نبرد، ایران خسارات سنگینی به تل آویو وارد کرد و این باور دیرینه را که اسرائیل در برابر حملات قدرتهای منطقهای آسیبناپذیر است، به چالش کشید. جنگ اخیر بین دو طرف نشان میدهد که اسرائیل نمیتواند در برابر یک ارتش قدرتمند مقاومت کند. علاوه بر این، نشان میدهد که اسرائیل قادر نیست به طور یکجانبه در جنگ علیه هیچ قدرت منطقهای پیروز شود.
در جریان این نبرد، ایران خسارات سنگینی به تل آویو وارد کرد و این باور دیرینه را که اسرائیل در برابر حملات قدرتهای منطقهای آسیبناپذیر است، به چالش کشید. جنگ اخیر بین دو طرف نشان میدهد که اسرائیل نمیتواند در برابر یک ارتش قدرتمند مقاومت کند.
از سوی دیگر، حمله رژیم صهیونیستی به ایران، شکافهای امنیتی را نیز آشکار کرده است. همچنین این نبرد نشان میدهد که ایران به یک نیروی هوایی قوی، نیاز دارد تا خسارات جنگ احتمالی در آینده با اسرائیل و ایالات متحده را به حداقل برساند. در جبهه دیپلماتیک نیز روسیه، چین، الجزایر و پاکستان حمایت بیدریغ خود را از تهران نشان دادند. انتظار میرود ایران روابط دیپلماتیک و نظامی خود را با کشورهای متحد تعمیق بخشد تا از حملات آینده جلوگیری کند.
هرچند جنگ بین دو طرف با یک آتشبس موقت متوقف شده و بسیاری در منطقه فکر میکنند که این آتشبس به جنگ بین ایران و اسرائیل پایان داده است. در مقابل، سابقه نقض آتشبس توسط اسرائیل نشان میدهد که این آتشبس احتمالا مدت زیادی دوام نخواهد آورد.
اتحاد ایران و روسیه ؟
در این میان، مذاکرات سطح بالای اخیر بین مقامات ایرانی و همتایان روسی آنها در مسکو، بر تعمیق همکاری استراتژیک، به ویژه پس از حمله مشترک اسرائیل و آمریکا به خاک ایران تاکید دارد. در دور جدید مذاکرات، وزیر امور خارجه ایران با تشکر از ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، به خاطر محکومیت حملات بیدلیل، سخنان خود را آغاز کرد و بر اهمیت حمایت دیرینه مسکو از جمله نقش آن در تأسیسات هستهای بوشهر و همکاریهای گستردهتر هستهای تأکید کرد. لحن این جلسه بسیار فراتر از یک پروتکل مودبانه بود. ایران اهمیت نقش روسیه در تقویت ثبات منطقهای را تصدیق و به توسعه مداوم یک توافقنامه مشارکت راهبردی بین دو کشور اشاره کرد. این مباحث، جایگاه بینالمللی رو به رشد ایران را در تقابل با تلاشهای غرب برای منزوی کردن آن نمایان میکند.
ریاکاری ترامپ
وقتی دونالد ترامپ برای دوره دوم به قدرت بازگشت، وعدههای عوامفریبانه و گزافهگویانهاش برای «پایان دادن به جنگهای بیپایان» امیدهایی را در سراسر جهان برای تغییر در سیاست خارجی ایالات متحده برانگیخت. او در طول مبارزات انتخاباتی خود قول داد که «به جنگهای بیپایان پایان دهد»، اما در عمل، استراتژی او منعکسکننده استراتژی دولتهای قبلی بود که به آن اشاره میشود:
حملات هوایی آمریکا علیه حوثیهای یمن علیرغم فاجعه انسانی که دهها هزار غیرنظامی را کشته است، ادامه یافت. واشنگتن هنوز از ائتلاف به رهبری عربستان سعودی حمایت میکند، ائتلافی که بمبارانهایش مرتباً بیمارستانها، مدارس و مناطق مسکونی را ویران میکند که همه این موارد تحت پوشش «مبارزه با تروریسم» است.
به بهانه دروغین «مبارزه با تروریسم»، به اسرائیل آزادی عمل داده شد تا خانهها، مدارس و بیمارستانها را بمباران کند. اکنون نیز در تجاوز آشکار به ایران همدست اسرائیل شده است که تمام این موارد سیاست مبتنی بر فریب آن را آشکار میکند.
همچنین، ترامپ بارها ادعا کرد که میتواند برای پایان دادن به جنگ مذاکره کند، با این حال دولت او به جای پیگیری دیپلماسی ، ارسال سلاح به کیف را افزایش داد . این امر نه تنها صلح را به ارمغان نیاورد، بلکه تنشها با روسیه را افزایش داد و احتمال تشدید درگیری را بیشتر کرد. علیرغم لفاظیها در مورد «مسیر جدید»، ترامپ خود را با همان نومحافظهکاران تندرویی که جنگهای عراق و افغانستان را ترتیب داده بودند، احاطه کرد. آنها به سادگی تجاوز قدیمی را به عنوان «صلح از طریق قدرت» - یک ترفند بدبینانه برای گمراه کردن رأیدهندگان - دوباره مطرح کردند.
اما حمایت ترامپ به اینجا ختم نشد. دولت او اسرائیل را غرق در سلاحهای پیشرفته شامل مهمات دقیق، سیستمهای هواپیما و دفاع موشکی کرد که بعداً در کشتارهای جمعی در غزه و کرانه باختری مورد استفاده قرار گرفتند. به بهانه دروغین «مبارزه با تروریسم»، به اسرائیل آزادی عمل داده شد تا خانهها، مدارس و بیمارستانها را بمباران کند. اکنون نیز در تجاوز آشکار به ایران همدست اسرائیل شده است که تمام این موارد سیاست مبتنی بر فریب آن را آشکار میکند.
نظر شما