زهرا ترابی؛ تحلیل بازار: جهانگیر کرمی، تحلیلگر مسائل روسیه، با اشاره به تحولات اخیر و سفر وزیر امور خارجه به روسیه برای رایزنی با ولادیمیر پوتین، گفت: در رابطه با نقش روسیه در تجاوز اسرائیل و آمریکا به ایران، آنچه تاکنون شاهد آن بوده‌ایم، عمدتاً واکنش هایی در سطح دیپلماتیک خلاصه می‌شود.
سخنگوی کاخ کرملین از آمادگی این کشور برای میانجیگری میان طرف‌ها (ایران و اسرائیل) سخن گفت، اما در ادامه، رئیس‌جمهور روسیه اعلام کرد که مسکو قصد ورود به فرآیند میانجیگری در این جنگ را ندارد
روسیه قصد میانجیگری را ندارد
وی ادامه داد: روسیه این تجاوزها را محکوم کرده و تماس‌ها و رایزنی‌های خود را با طرف‌های درگیر در جنگ حفظ کرده است. حتی در مقطعی، سخنگوی کاخ کرملین از آمادگی این کشور برای میانجی گری میان طرف‌ها (ایران و اسرائیل) سخن گفت، اما در ادامه، رئیس‌جمهور روسیه اعلام کرد که مسکو قصد ورود به فرآیند میانجی گری در این جنگ را ندارد.
این استاد دانشگاه افزود: همچنین باید به حمایت روسیه از ایران در جریان صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از آغاز اشاره کرد؛ جایی که تنها دو کشور روسیه و بورکینافاسو با این قطعنامه مخالفت کردند. با این حال، نباید این موضع‌گیری‌ها را لزوماً به‌معنای حمایت یا کمک مستقیم یا غیرمستقیم روسیه به ایران در جنگ جاری تلقی کنیم.
روسیه بنا به دلایل مختلف، تمایلی ندارد که در این جنگ از یکی از طرفین به‌صورت آشکار حمایت کند. از یک‌سو، خود درگیر جنگ اوکراین است و با فشارها و مشکلات آن دست و پنجه نرم می کند
روسیه محدودیت دیپلماتیکی و نظامی دارد
کرمی با اشاره به ملاحظات ژئوپلیتیک و راهبردی مسکو گفت: روسیه بنا به دلایل مختلف، تمایلی ندارد که در این جنگ از یکی از طرفین به‌صورت آشکار حمایت کند. از یک‌سو، خود درگیر جنگ اوکراین است و با فشارها و مشکلات آن دست و پنجه نرم می کند و محدودیت‌هایی در ظرفیت‌های دیپلماتیک و نظامی مواجه است. از سوی دیگر، روابط نزدیکی با ایالات متحده و همچنین رژیم صهیونیستی دارد. این ملاحظات باعث شده که روسیه موضعی نسبتاً میانه و محتاط در قبال جنگ اخیر اتخاذ کند.
عدم حمایت دولت ترامپ از اوکراین، در ماههای اخیر تزلزلی اساسی را در اتحادیه اروپا و دولت اوکراین دامن زده و تا حدی شرایط را در میدان جنگ به نفع روسیه تغییر داده و فرصت مهمی برای مسکو برای فشار بر جبهه های جنگ و محیط بین المللی جنگ ایجاد کرده است
پوتین می خواهد فاصله خود را در جنگ ایران و اسرائیل حفظ کند
وی تأکید کرد: به‌ویژه، نیاز روسیه به آمریکا در جنگ اوکراین قابل توجه است. عدم حمایت دولت ترامپ از اوکراین، در ماههای اخیر تزلزلی اساسی را در اتحادیه اروپا و دولت اوکراین دامن زده و تا حدی شرایط را در میدان جنگ به نفع روسیه تغییر داده و فرصت مهمی برای مسکو برای فشار بر جبهه های جنگ و محیط بین المللی جنگ ایجاد کرده است. در چنین شرایطی، روسیه نمی‌خواهد اقدامی انجام دهد که از سوی آمریکای ترامپ به‌عنوان هم‌سویی با سیاست‌های ایران تلقی شود؛ بلکه تلاش دارد فاصله خود را از این جنگ حفظ کند. البته باید یادآوری کنم که همه این گزاره ها موضوعی نیست که از چشم تحلیل گران آگاه، منصف و میهن دوست ایرانی در سال های گذشته نادیده مانده باشد و به کرات چنین ملاحظاتی گوشزد شده است.
در ادامه، کرمی درباره گزارش خبرگزاری رویترز مبنی بر ارائه پیش‌نویس قطعنامه‌ای مشترک از سوی روسیه، چین و پاکستان به شورای امنیت سازمان ملل، مبنی بر درخواست آتش‌بس فوری و بدون قید و شرط در منطقه، پاسخ داد: تصویب این قطعنامه منوط به همکاری کشورهای اروپایی و آمریکاست. به نظر می‌رسد که زمینه برای موافقت آن‌ها نیز تا حدودی فراهم باشد، البته به شرطی که جمهوری اسلامی ایران، به اقدام نظامی آمریکا و حمله به تأسیسات هسته‌ای‌اش واکنشی گسترده نشان ندهد. اگر ایران تا زمان تصویب این قطعنامه، از اقدام متقابل نظامی خودداری کند یا دامنه و گستره این اقدامات محدود باشد، امکان دارد اروپا و آمریکا نیز با تصویب آن قطعنامه همراهی کنند و شرایط برای برقراری آتش‌بس نیز فراهم شود.
براساس اصول حقوق بین‌الملل، ایران حق واکنش متقابل دارد. اما اینکه در این مقطع زمانی، مصلحت ملی چه ایجاب می‌کند، موضوعی است که به تشخیص مقامات تصمیم گیرنده کشور بستگی دارد
وی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره اینکه بسیاری معتقدند مصلحت کشور در این مقطع، گشودن باب گفت‌وگو به‌جای تشدید درگیری میان ایران و آمریکاست، اظهار داشت: به‌هرحال، سرزمین ایران مورد تجاوز آمریکا قرار گرفته و این اقدام آشکارا برخلاف اصول بدیهی حقوق بین‌الملل، منشور ملل متحد، و مقررات NPT و از آن مهمتر اصل بنیادین دفاع مشروع است و هر دو متجاوز به سرزمین ایران نیز عضو همه این نهادها هستند. لذا براساس اصول حقوق بین‌الملل، ایران حق واکنش متقابل دارد. اما اینکه در این مقطع زمانی، مصلحت ملی چه ایجاب می‌کند، موضوعی است که به تشخیص مقامات تصمیم گیرنده کشور بستگی دارد.
کرمی ادامه داد: مسیر تشدید جنگ و بحران، به گام‌های بعدی طرفین بستگی دارد. اکنون دو دیدگاه اصلی در فضای تحلیلی کشور مطرح است: یک دیدگاه، بر واکنش سخت و قاطع در برابر آمریکا تأکید دارد؛ در حالی که دیدگاه دوم که بیشتر از سوی برخی شخصیت‌های مستقل و خارج از دولت مطرح می‌شود معتقدند واکنش ایران باید حساب شده، محدود و با در نظرگرفتن مجموعه ای از ملاحظات حیاتی مرتبط با منافع، امنیت ملی و مصالح نظام سیاسی باشد تا احیانا از تصاعد بحران و ورود به یک جنگ گسترده تر با ابعاد متفاوت جلوگیری شود.
نظر شما