امید محمدی؛ بازار: بازار روغن موتور این روزها در سایه نبود نظارت ها به بستری مناسب برای جولان سودجویان با نام و اعتبار برندهای خارجی تبدیل شده است. تشخیص روغن موتور سره از ناسره حتی برای اهل فن نیز دشوارتر از گذشته شده، جعل و تقلب روانکارها سال ها در پشت پرده ماند و جان و مال میلیون ها ایرانی را به خطر انداخته است. هرچند که شاید سهم این محصولات تقلبی در بازار زیاد نباشد، اما همین مقدار نیز می تواند تبعات سنگینی در حمل و نقل ایجاد کند. مهدی گل پیکر بازرس ویژه جعل و تقلب لوازم یدکی خودرو طی گفت و گو اختصاصی با «بازار» برای نخستین بار، پرده از جعل و تقلب بازار روغن موتور در کشور برداشته شد؛ موضوعی که ماجرایی فراتر از تقلب؛ افشاگری درباره خیانت گسترده، جعل، کلاهبرداری و خلا قانونی در حوزه روانکارهای موتور و قطعات خودرو که در سایه نبود نظارت ها به شبکه ای قدرتمند در بازار تبدیل شده است، در ادامه بخشی از این گفت و گو را از نظر خواهید گذراند؛
* وضعیت بازار لوازم یدکی خودرو و روانکارها از نظر اجرا قانون جهت مجازات متخلفین چگونه است؟
آنچه که اکنون در حال رخ دادن است را باید یک خیانت سیستماتیک که شبکه کلاهبرداری وسیع ایجاد کرده، نام گذاشت. متاسفانه در کشور قانونی برای برخورد با متقلبین در بازار لوازم یدکی خودرو نداریم، تنها قانون موجود در این بازار «قانون نقض علائم» بوده که آن هم هنوز آزمایشی است. مجازات هایی که برای متخلفین در نظر گرفته می شود کامل نیست و نهایتا یک سوم مجازات اصلی اجرا می شود.
* اگر یک سودجو اکنون در بازار قطعات خودرو یا روغن موتور اقدام به تقلب و جعل کند، برخوردی با او انجام نمی شود؟
خیر، طبق قانون ناقصی که پیشتر اشاره کردم، اگر تقلب برای یک برند ثبت شده انجام نشده باشد، اصلاً نمی توان شکایتی ثبت کرد. هم اکنون هزاران قطعه و برند در بازار هستند که ثبت شده نیستند، یعنی هر کسی می تواند جعل و تقلب آن را انجام و به کمک یک شبکه توزیع اقدام به فروش قطعات یا روانکارها کند. در چنین شرایطی که بستر جعل و تقلب کاملا فراهم است، نهاد یا مرجع ناظر جهت برخورد وجود ندارد.
* شما علاوه بر فعالیت در بازار لوازم یدکی خودرو در زمینه روانکارها نیز عملیات کشف داشتید، آیا به تازگی تقلب جدید در حوزه روانکارها را کشف کردید؟
بزرگ ترین عملیات کشف روغن تقلبی در تاریخ این صنف را به تازگی انجام دادیم. برند معروف ادینول (Addinol) آلمان که در کشور بسیاری این روانکار را به عنوان بهترین برند می شناسند، با روغن موتور سوخته تصفیه نشده و مواد شیمیایی رنگ زن پر می شود. شخصاً با نمونه برداری، بازرسی و تهیه اسناد اقدام به بررسی کردم که بزودی این باند بزرگ را در سایه نبود حمایت هیچ نهادی، متلاشی خواهیم کرد. برای تولید روانکار ادینول یک ماده قرمز رنگ به روغن سوخته اضافه می شود که سبب شفافیت آن می شود. پس فراهم سازی روانکار، آن را در بسته بندی خارجی پر و پلمپ می کنند؛ نهایتا این روغن موتور بی کیفیت به عنوان محصول خارجی در بازار توزیع می شود.
* آیا می توان از عملیات کشف شما برای روغن موتور ادینول اینگونه برداشت کرد که همه روغن موتورهای خارجی در بازار تقلبی هستند؟
به عنوان بازرس ویژه جعل و تقلب لوازم یدکی خودرو با سابقه فعالیت بیشتر از ۱۰ سال در این حوزه به عنوان مقام نظارتی، با قاطعیت اعلام می کنم که اغلب روغن موتورهای مطرح دنیا که در بازار کشور موجود هستند، تقلبی است. اگر شخصی مدعی موضوعی غیر از این است، آن را به مناظره و ارائه اسناد و مدارک جهت تایید تحقیقاتم دعوت می کنم.
* شاهد هستیم که سال هاست در فصول سرد سال آلودگی هوا گریبان کلانشهرها را می گیرد و گفته می شود نیمی از این فاجعه به دلیل روغن موتور بی کیفیت است، روغن موتورهای خارجی که مالکان انواع خودرو استفاده می کنند، از روغن موتورهای سوخته در کشور تولید می شود؟
بله، و مسئله فقط بحث فنی نیست، بحث ایمنی، جان انسان ها و سلامت خودروهاست. موتور خودرو با این روغن موتورها کاملا مستهلک شده و ضریب آلایندگی را افزایش می دهد، کل سیستم حمل و نقل به دلیل خیانت یک سازمان دچار چالش و اختلال می شود.
* آیا نهادهای نظارتی از این موضوع مطلع نیستند؟ به نظر شما اتحادیه ها می توانند در این بین چه نقشی داشته باشند؟
به صراحت اعلام می کنم که بسیاری از مدیران صنف روانکارها ناتوان، بی‌تفاوت یا شریک این جریان هستند. به نظر می رسد که در این بازار هیچ تعهدی نسبت به ارائه محصول با کیفیت به مشتریان وجود ندارد و اگر تمام نهادهای نظارتی و اتحادیه متحد می شدند که اقدام به کشف تقلب کنند، به اندازه نیمی از عملیات آخر ما توان اقدام نداشتند.
* پیشتر به کشف روغن موتور تقلبی ادینول اشاره کردید، این تیم جاعل را در کجا شناسایی کردید؟
همانطور که قبلا اشاره کردم بازار روانکارها مانند بازار لوازم یدکی خودرو دچار رهاشدگی شده است؛ در پرونده اخیر این تیم جعل روغن موتور ادینول را در اسلامشهر شناسایی و دستگیر کردیم، پس از این کشف اقدام به بررسی و زیر ذره بین قرار دادن تمام روانکارها کردم.
ه تازگی مکاتباتی با دفتر مرکزی ادینول در آلمان داشتم که در خصوص نماینده فروش در ایران سوال کرده بودم؛ به صراحت اعلام کردند که فقط یک نماینده رسمی در ایران دارند، نکته قابل توجه اینجاست که چند شرکت در کشور مدعی نماینده انحصاری این برند هستند
* برند روغن موتور ادینول در بازارهای جهانی به عنوان یک برند مطرح و درجه یک از نظر کیفیت شناخته می شود، آیا با این برند جهت بررسی وضعیت نمایندگی فروش در ایران مکاتبه داشتید؟
بله، برند روغن موتور ادینول در بازارهای جهانی به عنوان یک روانکار مطرح شناخته می شود که محصولاتی برای موتور خودرو، گیربکس و حتی گریس تولید می کند. ادینول یک برند آلمانی است که دفتر مرکزی این برند نیز در کشور مذکور است و بیشتر محصولات این برند به خطوط تولید مرسدس بنز و ب ام و ارائه می شود. در پاسخ به قسمت دوم سوال شما باید بگویم با شرکت «ادینول»، شرکت «شل» و سایر تولیدکنندگان روغن موتور مطرح دنیا، مکاتبه داشتم. به تازگی مکاتباتی با دفتر مرکزی ادینول در آلمان داشتم که در خصوص نماینده فروش در ایران سوال کرده بودم؛ به صراحت اعلام کردند که فقط یک نماینده رسمی در ایران دارند، نکته قابل توجه اینجاست که چند شرکت در کشور مدعی نماینده انحصاری این برند هستند. برای اولین بار در زمان عملیات کشف روغن موتور تقلبی اقدام به بررسی مدارک و استعلام رسمی مستندات شرکتی که مدعی نماینده رسمی بود کردم، در این فرآیند متوجه شدم که اتحادیه و بازرسان وزارت صمت هیچ یک وظیفه خود را به درستی انجام نداده و مدارک معتبر نیستند.
مستندات جعل برندهای «ادینول» و «شل» در کشور را تهیه کردم، متاسفانه جاعلان فروش گسترده با نام های خارجی در بازار روانکارهای کشور دارند
* آیا این شرکت ها از وزارت صمت و سایر نهادها برای فعالیت مجوز دریافت کرده بودند؟
بله، در اینجا باید از وزارت صمت سوال کرد که چگونه به چنین شرکت های مجوز فروش داده است، درحالی که صاحبان برند در دنیا مدعی عدم تایید آن ها در کشور هستند؟ مستندات جعل برندهای «ادینول» و «شل» در کشور را تهیه کردم، متاسفانه جاعلان فروش گسترده با نام های خارجی در بازار روانکارهای کشور دارند.
* شما پیشتر اشاره کردید که یک شرکت در کشور نماینده رسمی شریک تجاری ادینول است، آیا از سوی روانساز خارجی تایید شد؟
بله، ادینول نام یک شرکت داخلی را در زمان استعلام به عنوان شریک رسمی معرفی کرد، به صورت ناشناس جهت بررسی به این شرکت رفتم که دریافتم برخلاف برخی از مجموعه های مدعی نماینده ادینول در کشور، تبلیغاتی نداشته و در حال فعالیت رسمی هستند.
* چه برنامه ای برای تداوم آگاهی سازی مالکان خودروها از وضعیت جعل روغن موتورها در بازار دارید؟ آیا این مساله را همچنان رسانه ای خواهید کرد؟
بله، در مرحله نخست گزارشی از پشت پرده جعل برندهای جهانی روغن موتور در بازار کشور تهیه و به رسانه «بازار» و سایر مطبوعات جهت آگاهی سازی خواهم داد. در مرحله دوم نام تمام شرکت های که در حال اقدام به جعل برندهای خارجی هستند را منتشر می کنم. در آینده نزدیک نیز کیفیت تولید و عرضه برند ادینول در کشور را رسانه ای و توضیح خواهم داد که استانداردهای ساخت این روانکارها با دنیا چقدر تفاوت دارد.
نظر شما