بازار؛ گروه بین‌الملل: سفر دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به منطقه خلیج فارس، تغییر قابل توجهی در ماهیت همکاری اقتصادی بین ایالات متحده و کشورهای خلیج فارس داشته است. این امر منجر به امضای توافق‌نامه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های عظیمی شد که بیش از ۳.۲ تریلیون دلار تخمین زده می‌شود و بخش‌های استراتژیکی مانند دفاع، انرژی، فناوری و هوش مصنوعی را در بر می‌گیرد و منعکس‌کننده مرحله جدیدی از همکاری اقتصادی فراقاره‌ای است. همچنین، رویکرد عمل‌گرایانه ترامپ در قبال منطقه نشان می‌دهد که علیرغم کاهش تدریجی حضور نظامی، ایالات متحده همچنان به اعمال تحریم‌ها و فشار سیاسی بر ایران و سوریه ادامه می‌دهد.
جزییات معاملات با سعودی
ترامپ پس از روی کار آمدن، آمادگی خود را برای معرفی عربستان سعودی به عنوان مقصد اولین سفر خارجی خود اعلام کرد، به شرطی که توافق‌های سرمایه‌گذاری در مقیاس بزرگ حاصل شود. این امر نتیجه داد و ریاض قصد خود را برای سرمایه‌گذاری حدود ۶۰۰ میلیارد دلار در اقتصاد ایالات متحده اعلام کرد و رئیس جمهور آمریکا را بر آن داشت تا پیشنهاد دهد که این رقم می‌تواند تا ۱ تریلیون دلار گرد شود.
ترامپ پس از روی کار آمدن، آمادگی خود را برای معرفی عربستان سعودی به عنوان مقصد اولین سفر خارجی خود اعلام کرد، به شرطی که توافق‌های سرمایه‌گذاری در مقیاس بزرگ حاصل شود. این امر نتیجه داد و ریاض قصد خود را برای سرمایه‌گذاری حدود ۶۰۰ میلیارد دلار در اقتصاد ایالات متحده اعلام کرد
سفر ترامپ به عربستان سعودی روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه هفته گذشته آغاز شد و او در ریاض، پایتخت این کشور، با محمد بن سلمان، ولیعهد، دیدار کرد. براساس داده های اکوپدیا؛ تعدادی از توافق‌نامه‌های مهم استراتژیک و سرمایه‌گذاری امضا شد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
۱. مشارکت اقتصادی استراتژیک: امضای سند مشارکت اقتصادی استراتژیک عربستان سعودی و آمریکا که شامل تأسیس یک صندوق سرمایه‌گذاری انرژی ۵ میلیارد دلاری و یک صندوق فناوری هوایی و دفاعی با همین ارزش می‌شود.
۲. معاملات دفاعی: قراردادهای فروش سامانه‌های دفاعی و تجهیزات نظامی به ارزش ۱۴۲ میلیارد دلار.
۳. سرمایه‌گذاری‌های فناوری: گوگل، دیتا ولت، اوراکل، سیلزفورس و ای‌ام‌دی متعهد به سرمایه‌گذاری ۸۰ میلیارد دلاری در حوزه فناوری شده‌اند و اوراکل قصد خود را برای سرمایه‌گذاری ۱۴ میلیارد دلاری در عربستان سعودی طی ۱۰ سال اعلام کرده است.
۴. زیرساخت انرژی: شرکت Datavolt عربستان سعودی قصد دارد ۲۰ میلیارد دلار در زیرساخت‌های انرژی و مراکز داده هوش مصنوعی در ایالات متحده سرمایه‌گذاری کند.
۵. پروژه‌های هوش مصنوعی: شرکت عربستان سعودی Humanne و شرکت آمریکایی AMD قصد دارند ۱۰ میلیارد دلار برای استقرار ۵۰۰ مگاوات ظرفیت محاسباتی هوش مصنوعی در پنج سال آینده سرمایه‌گذاری کنند.
۳. بخش معدن: یادداشت تفاهمی بین شرکت معدنی عربستان سعودی و شرکت آمریکایی بورخان گلوبال برای ایجاد یک مرکز جهانی مواد معدنی حیاتی به ارزش ۹ میلیارد دلار.
۴. مراقبت‌های بهداشتی: شرکت Shamkh Four Solutions عربستان سعودی، ۵.۸ میلیارد دلار در یک کارخانه تزریق مایعات داخل وریدی در میشیگان سرمایه‌گذاری خواهد کرد.
۶. بخش هوانوردی: قرارداد ۴.۸ میلیارد دلاری برای خرید هواپیمای بوئینگ ۷۳۷-۸ برای شرکت هواپیمایی سعودی Avi Lease.
۷. پروژه‌های ساختمانی و توسعه‌ای: شرکت‌های آمریکایی مانند جیکوبز، پارسونز و هیل اینترنشنال در توسعه پروژه‌های زیرساختی بزرگی مانند فرودگاه ملک سلمان و شهر قدیه با ارزش کل ۲ میلیارد دلار مشارکت دارند.
۸. توسعه هوش مصنوعی: انویدیا و شرکت Human عربستان سعودی برای توسعه یک مرکز داده ۵۰۰ مگاواتی با استفاده از ۱۸۰۰۰ تراشه هوش مصنوعی با یکدیگر همکاری می‌کنند.
معامله با قطر
ترامپ روز چهارشنبه هفته گذشته به قطر سفر کرد و در آنجا با امیر تمیم بن حمد دیدار و از قراردادهای اقتصادی عظیمی از جمله موارد زیر خبر داد:
۱. قرارداد تاریخی هواپیما: امضای توافق‌نامه‌ای به ارزش ۹۶ میلیارد دلار برای خرید ۲۱۰ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۸۷ دریم‌لاینر و ۷۷۷X، که بزرگترین قرارداد در تاریخ بوئینگ است، و دریافت قراردادی به ارزش ۲ میلیارد دلار توسط شرکت هواپیمایی جنرال الکتریک برای تأمین ۴۰۰ موتور هواپیما.
۲. پروژه‌های دفاعی: توافقی به ارزش ۳۸ میلیارد دلار برای تقویت دفاع هوایی و امنیت دریایی در پایگاه هوایی العدید.
۳. پروژه‌های کوانتومی: امضای توافق‌نامه‌ای بین شرکت آمریکایی کوانتینیوم و شرکت قطری الربان کپیتال برای سرمایه‌گذاری ۱ میلیارد دلاری در فناوری‌های کوانتومی.
۴. سیستم‌های دفاع هوایی: قراردادی به ارزش یک میلیارد دلار با شرکت ریتیون برای تأمین سیستم‌های ضد پهپاد.
۵. پهپادها: توافق ۲ میلیارد دلاری بین شرکت جنرال اتومیکس و دولت قطر برای خرید سامانه پهپادی MQ-9B.
۶. پروژه‌های انرژی: مک‌درموت به همکاری خود با شرکت انرژی قطر برای اجرای پروژه‌هایی به ارزش ۸.۵ میلیارد دلار ادامه می‌دهد.
سرمایه‌گذاری‌های بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار امارات
در روز سوم، ترامپ از امارات متحده عربی بازدید و با محمد بن زاید، رئیس جمهور این کشور، ملاقات کرد و شاهد امضای چندین توافق‌نامه اقتصادی مهم بود:
۱. بخش انرژی : توافق ۶۰ میلیارد دلاری بین شرکت ملی نفت ابوظبی (ADNOC) امارات متحده عربی و شرکت‌های اکسون موبیل، اکسیدنتال پترولیوم و EOG Resources برای گسترش تولید نفت و گاز طبیعی.
۲. بخش هوانوردی: قراردادی به ارزش ۱۴.۵ میلیارد دلار با شرکت هواپیمایی اتحاد امارات متحده عربی برای خرید ۲۸ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۸۷ و ۷۷۷X.
۳. هوش مصنوعی: تأسیس یک مرکز هوش مصنوعی ۵ گیگاواتی امارات متحده عربی و ایالات متحده در ابوظبی، که بزرگترین مرکز از نوع خود در خارج از ایالات متحده است.
۴. پروژه‌های آلومینیوم: شرکت آلومینیوم جهانی امارات ۴ میلیارد دلار برای توسعه یک کارخانه ذوب جدید در اوکلاهما سرمایه‌گذاری می‌کند.
۶. پروژه‌های فناوری: راه‌اندازی یک پلتفرم ابری مستقل با همکاری خدمات وب آمازون و شورای امنیت سایبری امارات متحده عربی.
۷. مراکز داده: کوالکام و ابوظبی برای ایجاد یک مرکز مهندسی جهانی برای هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء صنعتی همکاری می‌کنند.
تعهدات سرمایه‌گذاری بی‌سابقه در خلیج فارس
مهم‌ترین نکته‌ی آشکار در سفر اخیر ترامپ، مقیاس عظیم اعداد و تنوع مناطق بود. مشخص شد که روابط خلیج فارس و ایالات متحده بر اساس سرمایه‌گذاری‌های عظیم و اتحادهای استراتژیک بلندمدت وارد مرحله جدیدی شده که منجر به این تعهدات شده است: عربستان سعودی: متعهد شد ظرف چهار سال ۶۰۰ میلیارد دلار تزریق کند، قطر: متعهد به سرمایه‌گذاری ۱.۲ تریلیون دلاری برای تقویت تبادل اقتصادی با ایالات متحده شد و امارات متحده عربی: سرمایه‌گذاری‌هایی به ارزش ۱.۴ تریلیون دلار طی ده سال اعلام کرد.
سفر ترامپ به ابوظبی با شرکت او در مجمع تجاری امارات متحده عربی-آمریکا و بازدید نمادین از خانه خاندان ابراهیمی به پایان رسید، گامی که بر حرکت به سوی یک مشارکت استراتژیک چندبعدی تأکید می‌کند و منافع اقتصادی، فناوری و ژئوپلیتیکی بین ایالات متحده و کشورهای خلیج فارس را در بر می‌گیرد. از طرف آمریکایی، این سرمایه‌گذاری‌ها نشان‌دهنده یک جهش اقتصادی بزرگ به خصوص با توجه به چالش‌های پیش روی اقتصاد جهانی است. ترامپ این توافق‌نامه‌ها را «تقویت بی‌سابقه اقتصاد آمریکا» توصیف و تأکید کرد که آنها به ایجاد مشاغل جدید، افزایش نوآوری صنعتی و تقویت مشارکت‌های امنیتی در خاورمیانه کمک خواهند کرد.
آنچه دور اخیر مذاکرات آشکار کرد، نه فقط قراردادهای تجاری، بلکه بازتعریف ماهیت روابط خلیج فارس و آمریکا بود که از وابستگی متقابل سنتی به مشارکتی مبتنی بر منافع آینده و سرمایه‌گذاری در بخش‌های حیاتی تغییر می‌کرد. اگر این روند ادامه یابد، انتظار می‌رود این اتحادهای اقتصادی تأثیر گسترده‌ای بر نقشه قدرت جهانی و تعادل فناوری و انرژی در دهه‌های آینده داشته باشند.
تحلیل‌های اقتصادی نشان می‌دهد که اجرای تعهدات کشورهای خلیج فارس در عمل همچنان به عوامل متعددی از جمله ثبات سیاست‌های تجاری ایالات متحده، تضمین حمایت قانونی از سرمایه‌گذاری‌ها و توانایی دولت ترامپ در حفظ اتحادهای استراتژیک مؤثر وابسته است.
وعده‌های نامطمئن
با وجود ارقام هنگفت اعلام شده، تحلیل‌های اقتصادی نشان می‌دهد که اجرای تعهدات کشورهای خلیج فارس در عمل همچنان به عوامل متعددی از جمله ثبات سیاست‌های تجاری ایالات متحده، تضمین حمایت قانونی از سرمایه‌گذاری‌ها و توانایی دولت ترامپ در حفظ اتحادهای استراتژیک مؤثر وابسته است. کارشناسان معتقدند اعلام سرمایه‌گذاری یک تریلیون دلاری لزوماً به معنای اجرایی شدن این رقم در مدت زمان کوتاهی نیست. بلکه، احتمالا به تعهدات چارچوب کلی که در پروژه‌های بلندمدت توزیع شده است، نزدیک‌تر باشد.
در مجموع، سفر ترامپ به خلیج فارس ابعادی فراتر از اعداد و ارقام دارد. این نشان دهنده تلاشی برای تغییر جایگاه اقتصادی ایالات متحده در منطقه ای است که در حال تغییر شکل اتحادهای خود و جستجوی شرکای استراتژیک در جهانی بوده که به سرعت در حال تغییر است.
البته، به موازات این سفر رسمی، سازمان ترامپ در حال گسترش فعالیت‌های تجاری خود در منطقه بود. تنها دو هفته قبل از شروع این تور، این شرکت از یک قرارداد جدید املاک و مستغلات در قطر خبر داد که به پروژه‌های موجود در جده، دبی و عمان می‌پیوندد. تعدادی از دستیاران ارشد ترامپ - از جمله چهره‌هایی که در دوره اول ریاست جمهوری او بخشی از حلقه اقتصادی او بودند - اکنون مشاغل خصوصی در منطقه را اداره می‌کنند و این موضوع سوالاتی را در مورد تلاقی منافع شخصی و دیپلماسی اقتصادی رسمی مطرح می‌کند. اگرچه تیم ترامپ هرگونه تضاد منافع را رد می‌کند، اما برخی ناظران در واشنگتن معتقدند که این اقدامات در صورت تعارض با وظایف ریاست جمهوری، مستلزم نظارت قانونی ویژه است.
نظر شما