بازار؛ گروه استان ها: استان اصفهان به عنوان یکی از مناطق معتدل که به دلیل خشکی زاینده رود، چند سالی است هوای خشک و نیمه خشک را تجربه می کند، با چالش های جدی در زمینه تأمین آب مواجه است.
کاهش منابع آبی، تغییرات اقلیمی و رشد جمعیت، نیاز به مدیریت بهینه منابع آب را بیش از پیش ضروری کرده است؛ در این راستا، صنعت آبخیزداری به عنوان یک راهکار مؤثر برای ذخیره سازی آب و افزایش بهره وری کشاورزی در اصفهان مطرح می شود.
در این ارتباط علی زارعی کارشناس اقتصاد کشاورزی در گفت و گو با خبرنگار بازار، با اشاره به اهمیت آبخیزداری، روش های اجرایی آن و تأثیرات آن بر ذخیره آب و کشاورزی اظهار کرد: آبخیزداری به مجموعه اقداماتی اطلاق می شود که با هدف مدیریت منابع آب در حوزه های آبخیز انجام می شود.
وی با بیان اینکه این اقدامات شامل کنترل سیلاب ها، کاهش فرسایش خاک، افزایش نفوذپذیری و ذخیره آب در خاک است، افزود: با اجرای صحیح این اقدامات، می توان به حفظ و توسعه منابع آبی کمک کرد و از بروز بحران های آبی جلوگیری کرد.
کمبود آب یکی از بزرگ ترین چالش های پیش روی کشاورزان اصفهانی
کارشناس اقتصاد کشاورزی با بیان اینکه استان اصفهان با مساحت حدود ۱۰۵ هزار کیلومتر مربع، یکی از مهم ترین مراکز کشاورزی ایران محسوب می شود، بیان کرد: این استان به ویژه در تولید محصولات زراعی مانند گندم، جو، ذرت و محصولات باغی شناخته شده است؛ با این حال، کمبود آب یکی از بزرگ ترین چالش های پیش روی کشاورزان اصفهانی است.
زارعی: در شرایط کم‌آبی، آبخیزداری می تواند نقش بسزایی در ذخیره آب و بهبود وضعیت کشاورزی ایفا کند؛ کنترل سیلابها، افزایش نفوذپذیری خاک، کاهش فرسایش خاک، بهبود کیفیت آب، توسعه پایدار از مهم ترین ویژگی های آبخیزداری است
وی با بیان اینکه برداشت بی‌رویه از زاینده رود، باعث کاهش سطح آب های زیرزمینی شده است، اضافه کرد: براساس آمارها، میزان بارش سالانه در اصفهان حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلی متر است که این مقدار به هیچ وجه کافی نیست.
زارعی با بیان اینکه در شرایط کم‌آبی، آبخیزداری می تواند نقش بسزایی در ذخیره آب و بهبود وضعیت کشاورزی ایفا کند، به برخی از مزایای آبخیزداری در اصفهان اشاره کرد و گفت: کنترل سیلابها، افزایش نفوذپذیری خاک، کاهش فرسایش خاک، بهبود کیفیت آب، توسعه پایدار از مهم ترین ویژگی های آبخیزداری است.
وی در توضیح این مزیتها تاکید کرد: طی صنعت آبخیزداری با ایجاد سازه های کنترل سیلاب مانند سدهای خاکی و سنگی، می توان جریان آب را مدیریت و از خسارات ناشی از سیلاب ها جلوگیری کرد.
کاهش فرسایش خاک و حفظ لایه های حاصلخیز
کارشناس اقتصاد کشاورزی با بیان اینکه با اجرای عملیات خاک ورزی و ایجاد پوشش گیاهی مناسب، می توان نفوذپذیری خاک را افزایش داد و آب باران را در خاک ذخیره کرد، تصریح کرد: در حقیقت انجام اقدامات آبخیزداری باعث کاهش فرسایش خاک و حفظ لایه های حاصلخیز آن می‌شود که این امر به افزایش تولید محصولات کشاورزی کمک می کند.
وی با اشاره به اینکه با کنترل رواناب ها و جلوگیری از ورود آلاینده ها به منابع آبی، کیفیت آب های سطحی و زیرزمینی بهبود می یابد، ابراز کرد: آبخیزداری به عنوان یک راهکار پایدار برای مدیریت منابع طبیعی، می تواند به حفظ محیط زیست و تنوع زیستی کمک کند.
زارعی با تاکید بر اینکه برای تحقق اهداف آبخیزداری در اصفهان، استفاده از روش های مختلفی ضروری است، بیان کرد: ساخت سدهای خاکی و سنگی می توانند به ذخیره‌سازی آب باران و کنترل سیلاب ها کمک کنند.
وی ادامه داد: از سویی استفاده از زراعت حفاظتی با کشت گیاهان پوششی می‌تواند به حفظ رطوبت خاک و جلوگیری از فرسایش آن کمک کند.
تنظیم شیب زمین در اراضی کشاورزی
کارشناس اقتصاد کشاورزی با اشاره به اینکه در این زمینه تنظیم شیب زمین نیز از اهمیت خاصی برخوردار است، گفت: با تنظیم شیب زمین در اراضی کشاورزی، می‌توان از رواناب ها جلوگیری کرده و آب را در خاک ذخیره کرد.
زارعی: حفاظت از جنگل ها و مراتع از دیگر نکات مهمی است که باید مورد هدف باشد و باعث افزایش نفوذپذیری خاک و کاهش فرسایش آن می شود؛ آموزش کشاورزان درباره روش های نوین آبخیزداری و مدیریت منابع آبی می تواند تأثیر زیادی بر بهبود وضعیت کشاورزی داشته باشد
وی با بیان اینکه حفاظت از جنگل ها و مراتع از دیگر نکات مهمی است که باید مورد هدف باشد و باعث افزایش نفوذپذیری خاک و کاهش فرسایش آن می شود، اظهار کرد: آموزش کشاورزان درباره روش های نوین آبخیزداری و مدیریت منابع آبی می تواند تأثیر زیادی بر بهبود وضعیت کشاورزی داشته باشد.
با وجود مزایای فراوان آبخیزداری، این صنعت نیز با چالش هایی از جمله کمبود اعتبار، عدم آگاهی عمومی، مشکلات مدیریتی، تغییرات اقلیمی مواجه است.
در این ارتباط همچنین مهرداد مرادمند رئیس سازمان جهاد کشاورزی اصفهان با بیان اینکه آبخیزداری یکی از موضوعات بسیار مهم و حیاتی برای استان اصفهان است، بیان کرد: با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک این استان و کاهش منابع آبی، آبخیزداری به عنوان یک راهکار اساسی برای مدیریت منابع آب و حفظ خاک مطرح می شود.
وی با بیان اینکه این اقدامات می توانند به ذخیره‌سازی آب های باران، کنترل سیلاب ها و کاهش فرسایش خاک کمک کنند، گفت: در سال‌های اخیر، پروژه های متعددی در زمینه آبخیزداری اجرا شده است؛ از جمله ساخت سدهای خاکی و سنگی، ایجاد پوشش گیاهی در مناطق حساس و اجرای طرح های زراعت حفاظتی؛ همچنین، آموزش کشاورزان و ترویج روش های نوین مدیریت آب نیز جزو برنامه های ماست، این اقدامات به ما کمک کرده اند تا منابع آبی را بهتر مدیریت کنیم و اثرات منفی تغییرات اقلیمی را کاهش دهیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی اصفهان با اشاره اینکه یکی از بزرگ ترین چالش ها، کمبود اعتبار و منابع مالی برای اجرای پروژه ها است، ابراز کرد: همچنین، عدم آگاهی عمومی از اهمیت آبخیزداری و مزایای آن می تواند مانع از مشارکت مردم در این پروژه ها شود؛ علاوه بر این، هماهنگی بین دستگاه های مختلف دولتی و نهادهای محلی نیز یک چالش مهم است که باید برطرف شود.
برگزاری کارگاه های آموزشی و سمینارها
وی ادامه داد: ما برنامه هایی برای برگزاری کارگاه های آموزشی و سمینارها داریم تا کشاورزان و عموم مردم را با اهمیت آبخیزداری آشنا کنیم؛ همچنین، استفاده از رسانه ها و شبکه های اجتماعی برای ترویج این موضوع بسیار مهم است و معتقدیم که با افزایش آگاهی عمومی، مشارکت مردم در پروژه های آبخیزداری بیشتر خواهد شد.
مرادمند گفت: پیام من به کشاورزان و مردم عزیز این است که آب یک منبع حیاتی است و باید به بهترین شکل ممکن از آن استفاده کنیم؛ با همکاری و مشارکت همگان می توانیم به حفظ منابع آبی و بهبود وضعیت کشاورزی استان کمک کنیم. بیایید با هم برای آینده ای پایدار تلاش کنیم.
صنعت آبخیزداری در اصفهان با توجه به شرایط کم آبی موجود، یک راهکار حیاتی برای مدیریت منابع آبی و افزایش بهره وری کشاورزی به شمار می‌رود.
با اجرای صحیح اقدامات آبخیزداری، می‌توان به ذخیره سازی آب، کنترل سیلاب ها، کاهش فرسایش خاک و بهبود کیفیت آب دست یافت. همچنین، آموزش کشاورزان و ارتقای آگاهی عمومی درباره اهمیت این صنعت می‌تواند نقش مهمی در موفقیت پروژه های آبخیزداری ایفا کند. در حقیقت توجه به این صنعت نه تنها به حفظ منابع آبی کمک می کند بلکه به توسعه پایدار کشاورزی در استان اصفهان نیز منجر خواهد شد.
نظر شما