بازار، گروه آب و انرژی: دمای هوا در کشور به طور بی سابقه در حال افزایش است. هم زمان با رشد بی سابقه دما، وسایل سرمایشی خیلی زودتر از تصور وارد مدار شده و مصرف برق در کشور رشد بی سابقه ای را تجربه می کند. مهرداد عباد کارشناس حوزه انرژی در اینباره می گوید: کشور ما تابستان سختی در راه دارد. ذخایر آبی کشور شرایط نامطلوبی را سپری می کنند و متوسط دمای هوای کشور نسبت به سال گذشته چند درجه ای رشد کرده است.
به گفته او، بحران انرژی در ایران دیگر پدیده‌ای موقتی یا موسمی نیست، بلکه به مسئله‌ای ساختاری تبدیل شده است که در صورت بی‌توجهی، می‌تواند در آینده نزدیک به بحرانی پایدار در سطح حکمرانی تبدیل شود.
وعده های غیر ممکن وزیر نیرو
او که معتقد است خاموشی ها در امسال بسیار بیشتر از گذشته خواهد بود، می گوید: وزیر نیرو وعده داده که قطعی های برق در کشور را امسال کاهش خواهد داد اما اقدامات انجام در این حوزه خیلی با این وعده و وعیدها نمی خواند. در این میان به دلیل نبود سرمایه اجتماعی و اعتماد به دولت، هرچند که مردم به خوبی شرایط بحرانی را درک می‌کنند، اما تمایل به همکاری گسترده ای ندارند.
باوجود پتانسیل‌های بالای انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران، تنها حدود ۱ درصد از انرژی کشور از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌شود. این وابستگی شدید به گاز طبیعی و عدم توسعه منابع جایگزین، بسیار خطرناک است
به گفته عضو هیات نمایندگان اتاق ایران باوجود پتانسیل‌های بالای انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران، تنها حدود ۱ درصد از انرژی کشور از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌شود. این وابستگی شدید به گاز طبیعی و عدم توسعه منابع جایگزین، بسیار خطرناک است.
او با بیان اینکه استراتژی مشخصی و برنامه جامعی برای حوزه انرژی در کشور نداریم، گفت: در شرایط فعلی کشور باید نهاد یا وزارت خانه ای در کشور وجود داشته باشد که مسایل مربوط به حوزه انرژی در آن به صورت جامع دیده شود. اینگونه نباشد که هر کدام از وزارتخانه ها بی توجه به منافع ملی به دنبال منافع خود باشند. به عنولن مثال وزارت نفت به دنبال راهی برای کاهش مصرف در حوزه گاز یا سوخت است. در مقابل وزارت نیرو تنها به دنبال تامین برق بوده و خیلی به مساله بهره وری و راندمان نیروگاه ها و مقدار مصرف سوخت در آنها نمی کند.
او درباره راندمان پایین نیروگاه‌ها گفت: میانگین راندمان نیروگاه‌های برق در ایران حدود ۳۲ درصد است که موجب اتلاف بخش زیادی از گاز مصرفی می‌شود. این اتلاف انرژی باعث افزایش نیاز به سوخت مایع و کاهش کارایی سیستم‌های انرژی می‌گردد. با توجه به سبد انرژی کشور که درصد بالایی از آن به گاز طبیعی اختصاص داده شده است عملاً ابتکار عمل ایران جهت جابجایی بین انواع انرژی را بسیار کاهش داده است.
عباد افزود: البته این رفتار را در وزارت صمت نیز شاهد هستیم چرا که تولید خودروهای کم مصرف در دستور کار خودروسازان کشور نبوده و همچنان بخش زیادی از سوخت کشور به دلیل ناکارآمدی در این حوزه هدر می رود.
این کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه تنها با یک یا دو مورد اقدام نمی توان بحران انرژی در کشور را حل و فصل کرد، افزود: برای مقابله با این بحران باید مجموعه ای از اقدامات در دستور کار دولت قرار گیرد. در این میان می توانیم از تجربه کشورهایی همچون چین، هند و برزیل برای مقابله با بحران انرژی هم استفاده کرد.
متاسفانه سالهاست که مساله بهینه سازی در کشور ما در حد شعار باقی مانده و هیچ اقدام خاصی در این خصوص صورت نگرفته است. در این میان شورای عالی انرژی که باید نقش راهبردی ایفا کند، عملاً تشریفاتی بوده و نتوانسته برنامه‌های مؤثری ارائه دهد
بهینه سازی در حد شعار باقی مانده
او در ادامه سخنان خود لزوم توجه به مدیریت مصرف و اجرای پروژه های مربوط به بهینه سازی مصرف را مورد تاکید قرار داد و افزود: متاسفانه سالهاست که مساله بهینه سازی در کشور ما در حد شعار باقی مانده و هیچ اقدام خاصی در این خصوص صورت نگرفته است. در این میان شورای عالی انرژی که باید نقش راهبردی ایفا کند، عملاً تشریفاتی بوده و نتوانسته برنامه‌های مؤثری ارائه دهد.
این عضو اتاق بازرگانی اظهار داشت: تصور ما این بود که با توجه به بحران موجود در کشور و تاکیدات رییس جمهوری روی این مساله تشکیل سازمان بهینه سازی با سرعت بیشتری دنبال شود اما متاسفانه تعلل ها در این بخش همچنان ادامه دارد. این در حالی است که هیچ فرصتی برای از دست دادن باقی نمانده است.
به باور این فعال اقتصادی ناترازی‌های امروز در حوزه انرژی، ناشی از ضعف در سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی طی سال‌های گذشته و عدم توازن در تولید و مصرف انرژی است. این موضوع صنایع را با مشکلات متعددی از جمله کاهش ظرفیت تولید و افزایش هزینه‌های غیرمستقیم مواجه کرده است. باید بپذیریم که تداوم غفلت نسبت به اهمال‌کاری‌های گذشته، می‌تواند آینده‌ای به مراتب بحرانی‌تر را رقم بزند.
استفاده از دیپلماسی انرژی برای مقابله با ناترازی
عباد در بخش دیگری از سخنان خود ارتباط با دنیا و لغو تحریم ها را یکی از پیش شرط های اساسی حل بحران انرژی در کشور دانست و افزود: تحریم‌های بین‌المللی، ستون‌های حیاتی بخش انرژی ایران را هدف گرفته‌اند. محدودیت در دسترسی به فناوری، انسداد کانال‌های مالی، و محرومیت از سرمایه‌گذاری خارجی، موجب شده که کشور نتواند زیرساخت‌های فرسوده خود را نوسازی کند یا ظرفیت تولید انرژی را افزایش دهد. در این وضعیت، هرگونه تلاش برای اصلاح ساختار انرژی در داخل، بدون اصلاح وضعیت کشور در نظام بین‌الملل، ناتمام و شکننده خواهد ماند.
او بر این باور است که در حال حاضر کشور با ناترازی انرژی روبه‌روست؛ برای مدیریت این شرایط باید از دیپلماسی انرژی بهره جست.
نظر شما