نگاه ۵۰۰ اقتصاددان دنیا به احیاء اقتصادی؛ ناامیدی از اصلاح تا سال ۲۰۲۳

بازار؛ گروه بین الملل: از ابتدای همه گیری کرونا تا کنون، پیش بینی های زیادی برای اقتصاد دنیا ارایه شده است. در ابتدای همه گیری پیش بینی ها امیدوار کننده بود و همه از بازگشت رشد به اقتصاد دنیا از نیمه دوم سال جاری صحبت می کردند ولی با گذشت زمان و تشدید همه گیری در دنیا و قربانی شدن صدها هزار نفر در دنیا ، پیش بینی ها تغییر کرد و انتظارات کاهش یافت. در این زمان دیگر انتظار بهبود اوضاع اقتصادی در سال ۲۰۲۰ وجود نداشت و همه از امید به اصلاح شرایط در سال ۲۰۲۱ صحبت می کردند. حال سوال اصلی این است که امروز که موج دوم بیماری در اغلب کشورها ایجاد شده است و شمار زیادی از کشورها طرح تعطیلی فعالیتهای اقتصادی برای دومین دوره را اجرا می کنند یا در مورد ضرورت اجرای آن صحبت می کنند، پیش بینی های اقتصادی چگونه است؟

رویترز برای یافتن پاسخی به این سوال از ۵۰۰ اقتصاددان مطرح در سراسر دنیا سوال کرده است که شرایط اقتصادی دنیا را چگونه می بینند و برایند نظرات آنها را در گزارشی منتشر کرده است.طبق این گزارش دیگر خبری از انتظار رشد وی شکل اقتصادی نیست. همه از امید به اصلاح شرایط از سال ۲۰۲۲ سخن می گویند و برخی بر این باورند تا سال ۲۰۲۳ نمی توان انتظار اصلاح شرایط را داشت.

تغییر در پیش بینی رشد اقتصادی دنیا
رویترز نوشت:«در ماه ژوئن سال جاری پیش بینی شده بود در سال ۲۰۲۰ اقتصاد دنیا با نرخ ۴ درصد منقبض شود که ارزشی معادل ۳.۴ هزار میلیارد دلار امریکا دارد. از بین رفتن این سهم از اقتصاد دنیا معادل حذف شدن ارزش اقتصادی دو کشور کانادا و استرالیا به صورت همزمان است. این ششمین باری بود که از ابتدای سال جاری تا کنون پیش بینی رشد اقتصادی دنیا تغییر کرد و هر بار هم  انتظار بدتر شدن اوضاع وجود داشت. در آن زمان پیش بینی شده بود اقتصاد دنیا در سال ۲۰۲۱ میلادی با نرخ ۵.۳ درصد رشد کند. ولی تا آن زمان انتظار می رفت که همه گیری ویروس کنترل شود و واکسنی برای ویروس در آینده نزدیک کشف شود. امیدی که امروز با ایجاد موج دوم بیماری کاملا از بین رفته است و همه اخبار از احتمال تولید انبوه واکسن در انتهای سال جاری حکایت دارد. یعنی دنیا باید حداقل ۵ ماه دیگر با بحران کرونا زندگی کند.»

 اما سناریویی که امروزه مطرح است ، متفاوت از سناریوی قبلی است. بر مبنای پیش بینی های جدید که موج دوم همه گیری را نیز در بر گرفته است، اقتصاد دنیا در سال جاری با نرخ ۶.۵ درصد منقبض می شود و در سال ۲۰۲۱ میلادی تنها می تواند رشد ۲ درصدی را تجربه کند. رشد ۲ درصدی ارزش تولید ناخالص داخلی دنیا در سال بعد هم منوط به عرضه واکسن در دنیا و انتقال تدریجی آن به تمامی کشورها است.

بحرانی که شش ماهه به اوج رسید
کریستین کلر، اقتصاددان ارشد مرکز مطالعاتی بارکلیز در مورد شرایط اقتصادی دنیا در این روزهای کرونایی به رویترز گفت:«شش ماه از شروع بحران کرونا می گذرد و در این دوره اوضاع اقتصادی جهان به شدت آسیب دیده است.این بحران با وجود اینکه ظرف شش ماه ایجاد شده است ولی عمق زیادی دارد و تمامی بخشهای اقتصادی  دنیا را ویران کرده است.در نتیجه پاندمی و اثرات اقتصادی آن تجارت جهانی آسیب دید، زنجیره عرضه کالاها از بین رفت و صنعت توریسم و صنایع وابسته به آن آسیب زیادی دید.»

تمامی اقتصاددانانی که با رویترز همکاری کرده بودند تاثیر منفی بحران کرونا روی اقتصادهای صنعتی به خصوص امریکا و کانادا و استرالیا را بیش از کشورهای اروپایی ارزیابی کردند . از طرف دیگر تاثیر این بحران روی اقتصاد چین کمتر از همه کشورها بود زیرا این کشور نسبت به دیگر کشورها در کنترل بحران موفق تر عمل کرده است.

بازسازی اقتصادی چقدر طول می کشد
رویترز دو سوال دیگر را مطرح کرد. اول اینکه آیا شرایط اقتصادی دنیا در فصل دوم سال ۲۰۲۰ نسبت به فصل اول این سال تغییری کرده است یا خیر و دوم اینکه روند احیای اقتصادی دنیا چقدر طول می کشد و تا چه سالی می توان شرایط عادی و روبه رشد اقتصادی را تجربه کرد.در پاسخ به سوال اول  ۷۸ درصد از اقتصاددانان اعلام کردند که شرایط  اقتصادی دنیا در فصل دوم امسال نسبت به فصل اول تغییر محسوسی نکرده است و ۱۲ درصد اعلام کردند که شرایط بر مبنای داده  های اقتصادی ارایه شده توسط دولتها بدتر شده است.

آنها در پاسخ به این سوال که تا چه زمانی باید صبر کرد که روزهای رشد و رونق به اقتصاد دنیا باز گردد  نظرات تقریبا یکسانی داشتند. ۷۱ درصد از اقتصاددانان اعلام کردند که برای احیای اقتصاد باید تا انتهای سال ۲۰۲۲ صبر کرد . البته تحقق این پیش بینی منوط به تولید واکسن تا انتهای سال جاری و عرضه آن از ابتدای سال بعد است به گونه ای که تا انتهای سال ۲۰۲۱ مرزها به طور کامل باز شود و فعالیتهای اقتصادی و توریستی و سفرهای کاری از سر گرفته شود. ۲۰ درصد از اقتصاددانان  بازگشت اقتصاد دنیا به شرایط پیش از کرونا را در سال ۲۰۲۳ امکان پذیر دانستند و بر این باور هستند که دنیا نمی تواند آسیبهای ناشی از کرونا را به سرعت پشت سر بگذارد.

جنت هنری اقتصاددان بانک اچ اس بی سی که یکی از اقتصاددانان شرکت کننده در این مطالعه بود به رویترز گفت:« اینکه ما می گوییم از سال ۲۰۲۲ یا ۲۰۲۳ اقتصاد به شرایط قبل از کرونا باز می گردد به این معنا نیست که در سال ۲۰۲۱ ما شاهد رشد اقتصادی نخواهیم بود، ما بر این باوریم که اقتصاد در سال ۲۰۲۱ روند بازسازی را شروع می کند ولی بازگشت به سطحی که قبل از کرونا وجود داشت نیاز به زمان  بیشتری دارد. باید تمامی کشورها واکسینه شوند و کسب و کارهای آسیب دیده فرصتی برای بازسازی داشته باشند تا بتوانند به شرایط قبلی بازگردند.بدون شک فرصتهای شغلی تازه ای هم ایجاد خواهد شد.»