در دنیای امروز، لبخند زیبا و دندانهای مرتب به یکی از فاکتورهای مهم زیبایی و اعتماد به نفس تبدیل شده است. همین موضوع باعث شده تا بازار ارتودنسی، به خصوص ارتودنسی سریع، داغ شود و تبلیغات گستردهای در این زمینه به چشم بخورد. اما آیا واقعا میتوان با روشهای سریع به دندانهای مرتب دست یافت؟ و آیا تمام این تبلیغات، واقعیت دارند؟
برای یافتن پاسخ این سوالات و بررسی دقیقتر موضوع، به سراغ دکتر جوانمرد، متخصص ارتودنسی ساری با بیش از 10 سال سابقه طبابت، رفتیم تا از زبان یک متخصص ارتودنتیست، واقعیت ارتودنسی سریع را جویا شویم.
آیا ارتودنسی سریع، یک وعده واقعی است یا یک ترفند تبلیغاتی؟
دکتر جوانمرد در ابتدا به این نکته اشاره میکند که متاسفانه، بسیاری از تبلیغات در زمینه ارتودنسی سریع، اغراقآمیز و حتی دروغین هستند. “بسیاری از مراجعان با این سوال به ما مراجعه میکنند که آیا میتوان دندانها را به صورت فوری و در عرض چند روز یا چند هفته مرتب کرد؟ متاسفانه، باید بگویم که این یک ادعای کذب است. تاکنون هیچ روشی ابداع نشده که بتواند در لحظه و به صورت آنی دندانها را مرتب کند.”
دلیل این موضوع، کاملا علمی و تخصصی است. دکتر جوانمرد توضیح میدهد که درمانهای ارتودنسی، به طور طبیعی زمانبر هستند. دندانها باید به آرامی و به مرور زمان حرکت کنند تا به موقعیت صحیح خود برسند. اگر این جابجایی به سرعت انجام شود، بافتهای نگهدارنده دندان آسیب میبینند و ممکن است دندانها لق شده و از بین بروند.
پس منظور از ارتودنسی سریع چیست؟
با این حال، اصطلاح “ارتودنسی سریع” به طور کامل بیمعنی نیست. دکتر جوانمرد معتقد است که این اصطلاح معمولا به دو مورد اشاره دارد:
روشهای غیر ارتودنسی مرتب کردن دندان: این روشها شامل استفاده از لمینت و کامپوزیت دندان هستند که برای اصلاح طرح لبخند و زیباسازی دندانها استفاده میشوند. اگر نامرتبی دندانها بسیار جزئی باشد، میتوان با استفاده از این روشها، به صورت موقت و ظاهری، نامرتبی را پنهان کرد. اما باید توجه داشت که این روشها، دندانها را از ریشه مرتب نمیکنند و صرفا به صورت سطحی لایه ای بر روی دندانها میاورند تا صاف به نظر برسند.
درمان ارتودنسی کوتاه مدت: این روشها، درمانهای ارتودنسی هستند که طول دوره درمان آنها نسبت به روشهای سنتی کمتر است. به عنوان مثال، ارتودنسی نامرئی با الاینرهای شفاف، ارتودنسی FAAB و ارتودنسی ویلکودنتیکس از جمله این روشها هستند، اما میتوانند معایبی هم داشته باشند. با این حال، حتی در این روشها نیز، مرتب کردن دندانها به چند ماه زمان نیاز دارد و نمیتوان انتظار داشت که در عرض چند روز یا چند هفته به نتیجه رسید.
تفاوت مرتب کردن دندانها با لمینت و درمان ارتودنسی چیست؟
دکتر جوانمرد تاکید میکند که درمانهای ارتودنسی، رویکردی تخصصی و بنیادی برای اصلاح ناهنجاریهای دندانی ارائه میدهند. این روشها بر خلاف کامپوزیت و لمینیت که تنها مشکلات را می پوشانند، با اعمال نیرو به دندانها و ریشههای آنها، به تدریج موقعیت آنها را در استخوان فک تغییر میدهند. هدف نهایی، ایجاد یک همترازی صحیح و پایدار است که نه تنها زیبایی ظاهری را بهبود میبخشد، بلکه عملکرد جویدن و سلامت کلی دهان و دندان را نیز ارتقا میدهد. در مقابل، لمینت دندان و ونیر کامپوزیت، صرفاً به عنوان راهکارهای زیبایی عمل میکنند. این لایههای نازک، روی سطح دندانها قرار میگیرند و میتوانند نقایص جزئی مانند لکهها، ترکخوردگیها و حتی نامرتبیهای خفیف را پنهان کنند.
سریعترین روشهای مرتب کردن دندانها در ارتودنسی کدامند؟
ارتودنسی نامرئی با الاینرهای شفاف: این روش، از قالبهای شفاف و متحرک برای مرتب کردن دندانها استفاده میکند. الاینرها به راحتی قابل استفاده هستند و هیچ محدودیت خاصی ایجاد نمیکنند. به طور معمول، درمان ارتودنسی با اینویزیلاین چون در مشکلات خفیف استفاده می شود، کمتر از 1 سال طول میکشد که تفاوت زیادی با ارتودنسی سیمی ندارد.
ارتودنسی FAAB: در این روش، براکتها فقط روی دندانهای جلویی نصب میشوند و به همین دلیل، طول دوره درمان کوتاهتر است. ارتودنسی با این روش ممکن است کمتر از 10 ماه به طول بیانجامد. البته این مورد را باید در نظر گرفت که فقط چهار دندان جلوی بیمار درست میشود اما دندانهای عقب همچنان نامرتب هستند و احتمال برگشت درمان وجود دارد، پس نمی تواند روش مناسبی باشد.
ارتودنسی ویلکودنتیک (AOO): روش خاصی در ارتودنسی است که از برش هایی روی سطح استخوان بین دندانها برای تسریع حرکت دندانها کمک میگیرد. استفاده از این روش مستلزم صرف هزینه بیشتر و نوعی جراحی مختصر است.
عواملی که میتوانند در زمان درمان تاثیرگذار باشند شامل موارد زیر هستند:
- شدت ناهنجاری: هرچه ناهنجاری دندانی شدیدتر باشد، زمان درمان طولانیتر خواهد بود.
- همکاری بیمار: رعایت دقیق دستورالعملهای پزشک و انجام منظم ویزیتهای کنترل، تاثیر بسزایی در کوتاهتر شدن زمان درمان دارد.
- نوع درمان انتخاب شده: انتخاب نوع مناسب درمان ارتودنسی، به شدت و نوع ناهنجاری دندانی بستگی دارد. با مشورت با دندانپزشک متخصص ارتودنسی، بهترین گزینه درمانی بر اساس شرایط فردی شما انتخاب میشود. هر روش ارتودنسی - چه ثابت، متحرک، یا نامرئی - مزایا و معایب خاص خود را دارد و برای نوع خاصی از ناهنجاریها مناسبتر است. طول درمان نیز با توجه به نوع انتخابی، متفاوت خواهد بود.
- بریسهای ثابت فلزی: معمولاً قویترین گزینه برای درمان ناهنجاریهای شدید هستند. از فلز ضد زنگ ساخته شدهاند و در مواردی که نیاز به نیروی بیشتری برای اصلاح دندانها وجود دارد، مفیدند. با این حال، ظاهر آنها در مقایسه با سایر گزینهها کمتر جذاب است.
- بریسهای ثابت سرامیکی: ظاهری زیباتر از بریسهای فلزی دارند و از نظر رنگ، با دندانها بهتر هماهنگ میشوند. معمولاً برای ناهنجاریهای متوسط تا شدید استفاده میشوند. اما در برخی موارد، مقاومت آنها نسبت به فلز کمتر است.
- بریسهای متحرک: برای ناهنجاریهای خفیفتر و در مواردی که بیمار به دنبال گزینه ای با ظاهر کمتر محسوس است، مناسب هستند. انعطافپذیری این نوع درمان بیشتر است و بیمار میتواند آنها را در مواقع خاص (مثل خوردن غذا) خارج کند. اما ممکن است برای درمان ناهنجاریهای شدید کافی نباشد.
- ارتودنسی نامرئی (اینویزیلاین و مشابه): ظاهر نامرئی یا نزدیک به نامرئی آنها مزیت اصلی این روش است. این روشها معمولاً برای ناهنجاریهای متوسط به کار میروند. زمان درمان در این روشها، گاهی اوقات میتواند با روشهای ثابت کمی متفاوت باشد، اما در برخی موارد کوتاهتر و در برخی موارد طولانیتر خواهد بود. که این روش با توجه به سابقه فعالیت اینجانب در ساری، با عنوان ارتودنسی نامرئی در ساری طرفداران بیشتری دارد.
- مدت زمان تقریبی درمان ارتودنسی روش های مختلف به این شرح است
- ارتودنسی ثابت: حدود 2 سال
- ارتودنسی متحرک: 6 تا 12 ماه (ناهنجاری های جزئی دندان)
- ارتودنسی نامرئی: حدود 18 ماه
- وضعیت عمومی دهان و سلامتی بیمار: برخی از بیماریهای لثه یا مشکلات دیگر ممکن است بر زمان درمان تاثیر بگذارند.
مدت زمان درمان ارتودنسی چقدر است؟
یکی از سوالات متداول بیماران در زمینه ارتودنسی، مدت زمان این درمان است. بسیاری از شما میخواهید بدانید که دستگاه ارتودنسی تا چه مدت در دهان شما خواهد ماند و دقیقا چه زمانی میتوانید لبخند بینقص خود را ببینید.
در واقع، مدت زمان درمان ارتودنسی بستگی به عوامل مختلفی دارد و متاسفانه نمیتوان برای همه یک زمان ثابت در نظر گرفت.
به طور کلی، میتوان گفت که درمان ارتودنسی معمولا بین یک تا دو سال به طول میانجامد. در مواردی که ناهنجاریهای دندانی خفیفتر هستند، ممکن است این مدت کمتر از یک سال باشد. در مقابل، در افرادی که ناهنجاریهای دندانی شدید و پیچیدهتری دارند، درمان تا حدود سه سال نیز طول بکشد.
هنگامی که برای درمان ارتودنسی به مطب مراجعه میکنید، پزشک متخصص ارتودنسی با بررسی دقیق دهان و دندانهای شما، میتواند یک برنامه درمانی شخصیسازی شده را طراحی کند و به شما در مورد پیشبینی مدت زمان درمانتان مشاوره دهد. این برنامه بر اساس نوع و شدت ناهنجاری، شرایط عمومی دهان، همکاری بیمار و عوامل دیگر تنظیم میشود.
در پایان:
تبلیغات فریبنده ارتودنسی سریع، میتوانند مردم را گمراه کرده و باعث شوند تا آنها هزینههای زیادی را برای روشهایی پرداخت کنند که نتیجه دلخواه را به دست نمیآورند. به همین دلیل، توصیه میشود قبل از تصمیمگیری برای انجام ارتودنسی، حتما با یک متخصص ارتودنسی مشورت کنید و اطلاعات کافی را در مورد روشهای مختلف و مدت زمان درمان کسب کنید. همچنین، به تبلیغات غیرواقعی و وعدههای دروغین توجه نکنید و به دنبال روشی باشید که به صورت اصولی و علمی، دندانهای شما را مرتب کند زیرا در مقایسه هزینههای پنهان دندانهای نامرتب با هزینه ارتودنسی
ارتودنسی دندان در اولویت است.
نظر شما