راه‌اندازی بورس املاک؛ آدرس غلط دولت برای حل مشکل مسکن

علی عبدی زاده؛ بازار: پرواضح است که بورس ایران در چندماه اخیر بهترین روزهای خود را پشت سر گذاشت به گونه‎ای که در طول این مدت بارها رکورد میزان افزایش شاخص کل بورس در یک روز شکسته شد.

سبزپوشی بورس ایران صرف نظر از سیاستگذاری‌ها و نوع کارکرد این ابزار تامین مالی که جای نقد و بررسی دارد، خروجی مثبتی را برای اقتصاد کشور به همراه داشت که مهمترین آن جذب بخشی از نقدینگی در دست مردم، به سمت بازار سرمایه بود و موجب آن شد تا مردم به این بازار به عنوان یک بازار سرمایه‌ای چون بازار سکه و طلا نگاه کنند.

همین رشدهای متوالی موجب آن شد تا مسئولان بورسی کشور دست به یک تصمیم معقول مبنی بر ایجاد بورس کالا چون دیگر کشورهای جهان کنند.

اما حالا یک ماهی است که دولت بازار جدیدی در زیرمجموعه بورس کالا تحت عنوان بورس املاک را ایجاد کرده است که از یک منظر اساسی دارای اشکال است.

اصولا در هرجای دنیا وقتی کالایی وارد بورس می‌شود ابتدا آن را از این منظر بررسی می‌کنند که آیا کالای نامبرده کالایی همگن است یا خیر؟ مثلا کالایی چون سکه از آنجا که در شهری مثل چابهار و تهران تفاوت قیمتی ندارد و به قیمت یکسان معامله می‌شود کالای همگن به حساب می‌آید پس می‌تواند وارد بازار بورس کالا شود اما از آنجا که گاها دو خانه مجاور با متراژ یکسان و امکانات مساوی به لحاظ قیمتی متفاوت بوده کالایی همگن به حساب نیامده و شرط اولیه مبنی بر همگن بودن برای ورود به بازار بورس را ندارد.

در هیچ کشور دیگری هم معاملات مسکن از طریق بورس صورت نمی‌گیرد؛ چرا که همانطور که قبلا گفته شد، مسکن از لحاظ ماهیت، کالایی نیست که به راحتی بتوان آن را به بازار بورس وارد کرد.

همچنین از آنجا که یکی از سیاست‌های اصلی دولت ساماندهی و به نوعی کنترل کردن قیمت مسکن در کشور از طریق راه‌اندازی سامانه بورس املاک است از هم اکنون می‌توان این پیش‌بینی را انجام داد که این سیاست دولت نیز برای ثبات بازار مسکن به شکست بی‌انجامد.

همچنین درست است که از بورس به جهت تسهیل درامر شفافیت، به اتاق شیشه‌ای نیز یاد می‌شود اما باید این نکته را مدنظر قرار داد که لزوما ورود هرکالایی به بورس به معنی شفافیت نیست چرا که اگر چنین فرضیه‌ای درست می‌بود تا الان می‌بایست شاهد فهرست روشنی از املاک مازاد بانک‌ها در اختیار ‌داشتیم.

حال باید از مسئولان سازمان بورس و وزارت اقتصاد پرسید بر اساس کدام تجربه جهانی یا کدام مطالعه علمی اقدام به راه‌اندازی بورس املاک که از ابتدایی‌ترین شرط ورود به بورس هم برخوردار نیست کرده‌اند؟