سرایت رشد قیمت مسکن از شهرها به روستاها؛ از واقعیت تا تکذیب

بازار؛ گروه راه و مسکن: افزایش هزینه زندگی ، آلودگی در شهرها و رشد قیمت مسکن روز به روز زندگی در شهرها را سخت تر و دشوارتر کرده است. متوسط سهم هزینه مسکن از سبد هزینه سالانه خانوارها، تقریبا ۵۰ درصد است و البته در بعضی خانوارها ممکن است تا ۷۰ درصد هزینه آنها را در بر گیرد. حال با این سهم بالا می توان دریافت که مسکن و داشتن مسکن در شهرها تا چه حد برای زندگی مناسب مهم و اثربخش است. 

اما به راستی چرا طی چند سال گذشته مقبولیت روستاها برای زندگی بیشتر و بهتر شده است؟ آیا امکانات دلیل بازگشت برخی شهروندان به روستاها شده است یا اینکه دلایل دیگری را باید در خصوص تمایل به زندگی در روستاها جستجو کرد.

جستجو برای یک زندگی آرام و دور از هیاهو باعث شده تا اغلب شهروندان ایرانی که روزی به شهرها مهاجرت کرده اند سودای سکونت ولو چند ماهه در روستاها را در سر می پرورانند

اگر از موضوع دلایل زندگی و مقبولیت زندگی در روستاها بگذریم این روزها به خوبی از گوشه و کنار می شنویم که استقبال مردم برای ساخت مسکن در روستاها و حتی خرید مسکن در روستاها افزایش یافته است. به واقع چرا ساخت و ساز و خرید زمین و مسکن در روستاها این روزها افزایش یافته است؟ شاید تنها دلیل ان همانا زندگی آرام و محیطی پاک و سالم باشد. جستجو برای یک زندگی آرام و دور از هیاهو باعث شده تا اغلب شهروندان ایرانی که روزی به شهرها مهاجرت کرده اند سودای سکونت ولو چند ماهه در روستاها را در سر می پرورانند. همین علاقه و همین تفکر باعث شده تا میزان ساخت و ساز در روستاها به یکباره طی چند سال گذشته از یک رشد بیش از ۵۰ درصدی برخوردار شود.

هزینه ساخت مسکن در روستا از دغدغه‌های بسیاری از روستاییان و مردمی است که در روستاها زندگی می‌کنند، است. با شلوغ و آلوده شدن شهرها بسیاری افراد به دلیل بیماری یا گذراندن تعطیلات به زندگی و ساخت خانه در روستا روی می‌آورند. حال با توجه به این علاقه و هجوم ساکنان شهرها به روستاها برای خرید و ساخت مسکن باعث شده تا زمین هایی که تا چند سال پیش هیچ استقبالی از آنها نمی شد به یکباره با افزایش تقاضا مواجه شود.

با توجه به افزایش قیمت مسکن در کلان شهرها به خصوص از سال ۹۶ و ۹۷ که دچار یک جهش قیمتی شدیم و مجددا در چند ماه گذشته، روستاها نیز از رشد قیمت مسکن برخوردار شدند. اگر چه علیرضا تابش رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی افزایش قیمت مسکن در روستاها را رد می کند. اما شواهد و گزارشها از بخشداریها و دهیاریهای روستاها نشان می دهد که قیمت مسکن در روستاها نیز به تبعیت از افزایش قیمت مسکن در شهرها رشد داشته است.

مسکن در روستاها مثل مسکن شهری که یک کالای سرمایه ای محسوب می شود یک کالای مصرفی است
علیرضا تابش رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری بازار در پاسخ به این پرسش که آیا رشد قیمت مسکن در شهرها به روستاها سرایت کرده است؟ گفت: مسکن در روستاها یک کالای خرید و فروش نیست و اکثر افرادی که در روستاها اقدام به ساخت مسکن می کنند یا ساکنانی بوده اند که از روستا مهاجرت کرده و مجددا برای سکونت دوره ای اقدام به ساخت مسکن کرده اند و یا اینکه برخی از شهرنشینان برای سکونت موقت مسکن جدیدی احداث می کنند.

رشد قیمت مسکن در شهرها به برخی روستاهایی که تعداد خانوار آنها به ۵۰ خانوار هم نمی رسد سرایت نکرده است

وی افزود: پس اگر بخواهیم تعریف محیطی از مسکن روستایی داشته باشیم باید بگوییم که مسکن در روستاها مثل مسکن شهری که یک کالای سرمایه ای محسوب می شود یک کالای مصرفی است. پس وقتی مسکن به آن شکل که در شهرها برای کسب سود خرید و فروش می شود در روستاها اینطور نیست.

تابش گفت: روستا محلی برای زندگی است و باید اذعان کرد که رشد قیمت مسکن در شهرها به برخی روستاهایی که تعداد خانوار آنها به ۵۰ خانوار هم نمی رسد سرایت نکرده است. اما به هر حال برخی سوداگران هستند که در برخی روستاها اقدام به ساخت ویلا باغ کرده و قیمت های بالایی را ارائه می کنند.

حال با توجه به اظهارات رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برخی دهیاران روستاها با این عنوان که چند سال پیش ملک و زمین در روستاها به هیچ وجه قیمت مشخص و بالایی نداشت می گویند: رشد قیمت زمین در طی سال های گذشته هیچ ارتباطی به رشد قیمت مسکن ندارد اما به هر حال روستاییان نیز به خوبی تورم را درک می کنند. رشد نرخ تورم باعث رشد قیمت زمین و حتی ملک در روستاها شده است.

آنان میگویند: وقتی طی دو سال گذشته نرخ تورم و هزینه ساخت و ساز مسکن به یکباره دو برابر می شود قیمت زمین و ملک هم افزایش می بابد. البته اگر چه دولت و نمایندگان مجلی این روزها به شدت مخالف رشد قیمت مسکن هستند و اقدمات خود را برای ساماندهی بخش مسکن آغاز کرده اند اما به هر سوی رشد تورم و قیمت زمین و ملک در شهرها می تواند تا حدودی بر رشد قیمت زمین در روستاها تاثیرگذار باشد.

به دلیل افزایش قیمت زمین و مسکن در کلان شهرها، گرانی به روستاها نیز رسیده
این تحولات تا جایی بود که محمدرضا رضایی کوچی رئیس کمیسیون عمران مجلس نیز اعلام کرده است که در شرایط کنونی به دلیل افزایش قیمت زمین و مسکن در کلان شهرها، گرانی به روستاها نیز رسیده و قیمت خانه های روستایی افزایش قابل توجهی داشته است.

هزینه های ساخت و ساز در شهرها با روستاها تفاوت زیادی دارد. بزرگ‌ترین تفاوت ساخت ملک در روستا با ساخت خانه در شهر هزینه آن است

البته رشد جهشی قیمت مسکن در شهرها و کلان شهرها را نمی توان با روستاها مقایسه کرد. چرا که هزینه های ساخت و ساز در شهرها با روستاها تفاوت زیادی دارد.

بزرگ‌ترین تفاوت ساخت ملک در روستا با ساخت خانه در شهر هزینه آن است. هزینه ساخت مسکن در روستا بسیار ارزان‌تر از شهر است که این امر نیز به دلیل هزینه‌ای است که به دلیل خرید زمین پرداخت می‌شود. هزینه خرید زمین در شهرها به دلیل امکانات شهری گسترده‌ای که دارد بسیار بالاتر از روستاها است. البته ناگفته نماند که گاهی هزینه خرید زمین در روستاهایی که توریستی هستند و به مناظر زیبا مانند دریا، کوه جنگل و … منتهی می‌شوند از هزینه خرید زمین در برخی از شهرها بیشتر است.

علاوه بر هزینه‌ای که بابت زمین در روستاها برای ساخت خانه باید پرداخت شود، خود هزینه ساخت خانه روستایی نیز با هزینه ساخت خانه در شهر نیز تفاوت دارد. این هزینه ممکن است برای حمل مواد و مصالح ساختمانی با قرارگیری روستا در منطقه‌ای دور افتاده با راه ارتباطی نامطلوب، بیشتر از شهر باشد. هزینه دستمزد کارگران شاید تفاوت چندانی نداشته باشد ولی در روستاها می‌توان از کارگران ساختمانی محلی و ارزان‌تر استفاده کرد.

مسکن در روستاها نسبت به سال های پیش ، گران تر شده
اما عزیزالله مهدیان معاون امور بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری بازار در پاسخ به این پرسش که نمایندگان مجلس و دهیاران روستاها می گویند مسکن و زمین نیز در روستاها افزایش یافته است؟ گفت: بهتر شدن درآمدها در روستاها باعث شده تا برخی از افرادی که پیشتر از روستاها به شهرها مهاجرت کرده اند و حتی در شهرها شغل های فصلی دارند برای کسب درآمد بیشتر به روستاها مراجعه می کنند. البته اینکه مسکن در روستاها نسبت به سال های پیش ، گران تر شده است باید گفت بله. اما نه به اندازه رشد قیمت مسکن در شهرها و نه به دلیل اینکه چون مسکن در شهرها گران شده است پس قیمت مسکن هم در روستاها افزایش داشته است.

مهدیان با اشاره به اینکه زمین و رشد قیمت آن در شهرها دلیل اصلی رشد قیمت مسکن در کلان شهرها است گفت: به هر حال در روستاها زمین به آن شکل رشد قیمت نمی کند که بخواهد در نهایت در قیمت تمام شده مسکن نیز اثرگذار باشد. به هر حال این روزها افرادی که قبلا در روستا زندگی می کردند و زمین پدری دارند برای ساخت و ساز مسکن اقدام می کنند تا بتوانند هر از چند گاهی از این ملک استفاده کنند. 

گرانی آهن آلات، افزایش دستمزدها و رشد نرخ تورم بر قیمت مسکن در روستاها و به خصوص زمین تاثیر گذاشته است

معاون امور بازسازی بنیاد مسکن با اشاره به اینکه به هر حال رشد قیمت مسکن در روستاها به چند دلیل می تواند باشد ادامه داد: گرانی آهن آلات، افزایش دستمزدها و رشد نرخ تورم بر قیمت مسکن در روستاها و به خصوص زمین تاثیر گذاشته است. پس وقتی همه موارد و هزینه های زندگی رشد کرده طبیعتا قیمت مسکن نیز در روستاها تغییر می کند. اما باز هم تاکید می کنم که این رشد قیمت ارتباطی به رشد قیمت مسکن در شهرها شاید نداشته باشد.

به هر سوی اگر رشد قیمت مسکن در روستاها چه از رشد قیمت مسکن در شهرها و چه از رشد هزینه های زندگی باشد دولت و مجلس باید بر این نکته به خوبی واقف باشند که هجوم مردم برای خرید مسکن و یا زمین در روستاهایی که هنوز بکر هستند و شرایط یک زندگی روستایی را دارند با ساخت و سازهای بی رویه بافت خود را از دست ندهند. دهیاریها و شوراهای شهرهای کوچک و فرمانداران باید به خوبی بر این موضوع توجه کنند که صرف ساخت و ساز به منزله رونق روستاها نباشد. و نباید با ساخت واحدهای مسکونی چند طبقه بافت روستایی به نابودی کشیده شود.