بازار؛ گروه استانها: «بحران آب در تبریز» این روزها در کنار مسائل و مشکلات قبلی مردم همچون وضعیت اقتصادی و شیوع گسترده کرونا، تبریزی‌ها با یک دردسر دیگر نیز دست و پنجه نرم می‌کنند، دردسری که در شبکه‌های اجتماعی هم بازتاب زیادی داشته و رسانه‌ها از آن به عنوان بحران یاد می‌کنند.
قطعی‌های گسترده و متناوب آب در تبریز، صدای شهروندان را درآورده و کار در نهایت به جایی رسید که نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی نیز به این مسئله واکنش نشان داد. اما دلیل این کمبود آب و قطعی‌ها چیست؟
شیوع کرونا توازن تأمین و مصرف را به هم زد
با شیوع کرونا و لزوم رعایت بیش از پیش نکات بهداشتی توسط عموم مردم، مصرف آب به طور سراسری و در کل کشور افزایش چشمگیری داشته است و مسئولین از یک طرف در رسانه‌ها مردم را به شست و شوی مداوم دست‌ها دعوت کرده و از طرف دیگر نسبت به افزایش مصرف آب هشدار می‌دهند.
در این میان به نظر می‌رسد جای خالی آموزش رعایت الگوی مصرف در شرایط کرونایی، در رسانه‌ها خالی است. الگوی مصرفی که هم بتواند خیال مردم را تا حدی از کرونا آسوده کند و از طرف دیگر نیز از فشار مصرف آب بکاهد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی، در خصوص مشکلات آبی اخیر شهر تبریز، می‌گوید: در اوایل شیوع کرونا مصرف آب به میزان ۳۷ درصد افزایش یافت که هم اکنون نیز با ادامه دار بودن این بیماری، مصرف آب در شهر تبریز ۱۸ درصد افزایش را نشان می‌دهد. از مردم می‌خواهیم در این شرایط به فکر خود و دیگر همشهریان خود باشند و با راهکارهای بسیار ساده، تنها ۱۰ الی ۱۵ درصد در مصرف آب صرفه جویی کنند تا بتوان به سادگی از این بحران عبور کرد.
مصرف ۶ لیتر آب در هر بار شست و شوی دست‌ها
علیرضا ایمانلو همچنین به عنوان پیشنهادی برای اصلاح الگوی مصرف آب، ادامه می‌دهد: به عنوان مثال در هر شست و شوی ۲۰ ثانیه‌ای دست، شش لیتر آب به هدر می‌رود در حالی که لزومی بر باز بودن آب در تمام مدت زمان شستشوی دست وجود ندارد و با همین راهکار ساده، هر ایرانی می‌تواند شش لیتر در مصرف آب، صرفه جویی کند که در مجموع می‌تواند رقم بالایی باشد.
در هر شست و شوی ۲۰ ثانیه‌ای دست، شش لیتر آب به هدر می‌رود در حالی که لزومی بر باز بودن آب در تمام مدت زمان شستشوی دست وجود ندارد
انتقاد امام جمعه تبریز از قطعی مداوم آب مناطق محروم شهر
اما یک نکته حاشیه‌ای مهم نیز در میان بحبوبه قطعی و بحران آب در تبریز وجود داشت که امسال، بیش از سالیان گذشته مورد توجه و اعتراض مردم قرار گرفت؛ آب مناطق حاشیه نشین و کم برخوردار تبریز بیش از سایر مناطق دچار قطعی می‌شود.
متأسفانه این موضوع صحت دارد و مردم این مناطق که بنا به دلایل مختلفی، در حالت عادی نیز روزگارشان پر رنج تر از بقیه سپری می‌شود، محکوم هستند تا سه ماه داغ تابستان را نیز در شرایط کرونایی، با دغدغه آب سپری کنند. دغدغه‌ای که تا کنون مسئولان امر تلاش و تصمیمی برای رسیدگی به آن نداشته و رسانه‌ها نیز کمتر بدان پرداخته اند.
قابل قبول نیست که آب شرب مناطق محروم و کم برخوردار ساعت‌ها و بدون اطلاع قبلی قطع باشد
حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدعلی آل‌هاشم، امام جمعه تبریز اما بار دیگر با حساسیت نسبت به مشکلات مردم، در خصوص موضوع قطعی‌های مکرر آب شرب مشترکان تبریزی می‌گوید: کمبود منابع آبی و قطعی آب مشترکان در فصل تابستان و با توجه به شیوع کرونا موضوعی طبیعی و غیرقابل اجتناب است که باید با مدیریت مصرف و توزیع عادلانه آن برای مدیریت کمبودها قدم برداریم. اما قابل قبول نیست که آب شرب مناطق محروم و کم برخوردار ساعت‌ها و بدون اطلاع قبلی قطع باشد؛ درحالی که مناطق برخوردار از این قائده مستثنی هستند.
امام جمعه تبریز در این خصوص افزود: مردم عصبانی هستند؛ مدیریت بحران آب و فاضلاب کجاست؟ چرا الان به فکر افتاده‌اید؟ چرا توزیع آب عادلانه نیست؟
ارتفاع زیاد؛ بهانه‌ای که قابل قبول نیست
یکی از دلایلی که نسبت به موضوع بی عدالتی در قطعی‌های اخیر آب شرب شهر تبریز مطرح شده، بحث اختلاف ارتفاع بین نقاط محروم و سایر نقاط است که در نگاه اول شاید منطقی به نظر برسد، اما سوال‌هایی نیز در این خصوص مطرح است.
مناطق مرتفع شهر تبریز، کاملاً منحصر به قشر محروم و کم برخوردار جامعه نیست، بلکه کاملاً برعکس، در قسمت‌هایی از این ارتفاعات، مناطق مرغوب و مختص قشر مرفه جامعه نیز سکونت دارند که مطابق انتظار، در قطعی‌های آب اخیر، شرایط بسیار بهتری را سپری کرده اند.
مناطق مرتفع شهر تبریز، کاملاً منحصر به قشر محروم و کم برخوردار جامعه نیست، بلکه کاملاً برعکس، در قسمت‌هایی از این ارتفاعات، مناطق مرغوب و مختص قشر مرفه جامعه نیز سکونت دارند
همچنین درخت کاری وسیع و حتی احداث دریاچه مصنوعی بر فراز کوه عینالی، آن هم در شرایطی که مردم همین منطقه با مشکل آبرسانی مواجه هستند، خاطر بسیاری از شهروندان را آزرده کرده است.
افزایش ساخت و ساز و تأسیسات قدیمی؛ مشکل اصلی مناطق محروم
گرچه موضوع اختلاف ارتفاع می‌تواند بحث برانگیز باشد، اما تراکم شدید جمعیت و قدیمی بودن تأسیسات آبرسانی به مناطق حاشیه‌ای شهر تبریز، امری واضح است که نیاز به رسیدگی و مسئولیت پذیری مدیران شهری برای حل این مشکل دارد.
محمد خانی، معاون بهره برداری و توسعه آب و فاضلاب آذربایجان شرقی در مورد بحران آبی مناطق حاشیه نشین، مشکل اصلی در این رابطه را مربوط به افزایش ساخت و ساز عنوان کرده و می‌گوید: در این مناطق، تراکم ساخت و ساز از دو و نیم طبقه به چهار طبقه رسیده و لوله گذاری‌ها نیز متعلق به ۳۰ سال پیش است.
چشم انتظار آب ارس برای نجات تبریز
خانی همچنین اقدامات انجام گرفته فعلی برای کاهش مصرف آب را راه حلی موقتی می‌داند که باعث خواهد شد وضعیت مشکلات آب شهر تبریز و چند شهر دیگر استان که با مشکلات مشابه دست و پنجه نرم می‌کنند، برای مدتی کوتاه بهبود یابد، اما تنها راه بلند مدت برای خلاصی از این وضعیت، تکمیل و تسریع در اتمام هر چه سریع‌تر پروژه انتقال آب ارس به تبریز خواهد بود.
طبق اعلام شرکت آب و فاضلاب استان، در حال حاضر ۵۵ الی ۶۰ درصد آب تبریز از زرینه رود و مابقی از طریق سد نهند و چاه‌ها تأمین می‌شود که طی روزهای اخیر و برای کاهش بحران آب، چندین چاه نیز برای افزایش توان پاسخگویی به مصرف، وارد مدار شده است.
عدم تکمیل خط دوم آب میاندوآب، یکی از علل بروز مشکلات اخیر
روح الله متفکرآزاد، نماینده مردم تبریز در مجلس نیز می‌گوید جلسه مفصلی با مدیرعامل آب و فاضلاب در مورد مشکل آب تبریز و هم در مورد روستاهای اطراف داشته و عدم تکمیل خط دوم آب میاندوآب، یکی از علل بروز مشکلات اخیر بوده است.
متفکر آزاد نیز با تأیید گفته‌های مسئولین شرکت آب و فاضلاب استان، معتقد است که برای تأمین آب شرب تبریز چاره‌ای جز انتقال آب از رود ارس وجود ندارد و باید پیگیر مساله بود که در این خصوص جلسه‌ای نیز با معاون عمرانی استاندار صورت داده است.
با این حال به نظر می‌رسد مسئولان شهری و استانی برای حل مشکل آب مردم، دو راه بیشتر در مقابل خود نمی‌بینند، یکی انتقال آب از رود ارس برای تأمین نیازهای فزاینده مردم و دیگری رعایت الگوی مصرف که راه اصلی تحقق آن از طریق ارائه آموزش‌های مربوطه به مردم از طرف سازمان‌ها و نیز رسانه‌های پرمخاطب است.
نظر شما