سمیه شوریابی؛ بازار: «جنگ» یکی از عوامل مؤثر بر التهاب بازار در تمام کشورهای جهان شناخته شده است، شعله‌ور شدن جنگ نظامی تأثیر منفی خود را بر مؤلفه‌های اقتصادی به خوبی نشان می دهد کما اینکه «هراس از جنگ» و اعتماد ناکافی به قدرت ملی کشور توسط شهروندان می‌تواند تأثیرات مخرب جنگی که رقم نخورده است را بر روی اقتصاد کشورها اعمال نماید.
بازارهای سهام عموماً به تمامی اتفاقاتی که می تواند به نوعی ریسک یا ابهامی را به بازار تحمیل کند واکنش نشان می‌دهد؛ جنگ و درگیری‌های نظامی و منطقه‌ای، کاهش یا افزایش قیمت دلار، انتخابات، تصمیمات شبانه اقتصادی، گمانه‌زنی‌های پیرامون تغییر نرخ فرمول‌ها و مواردی از این دست می‌توانند حرکت کلی بازار سهام را تحت تأثیر خود قرار دهند.
به طور کلی می‌توان اینگونه برداشت کرد که بازارهای سهام در کشورهای مختلف حساسیت فوق العاده ای به این نوع وقایع دارند و عموماً افت معناداری را تجربه می‌کنند اما پس از برطرف شدن این نگرانی اغلب بازارها به روند تعادلی یا پیشین خود باز می گردند کما این که با عادی شدن شرایط می‌تواند زمینه جبران عقب‌ماندگی بورس فراهم باشد و این در حالی است که هم اکنون قیمت بسیاری از سهام بازار با نرخی که به ارزش ذاتی سهم نزدیک شده، عرضه می‌گردد.
نزول بورس تا صعود انفجاری آن
شاخص بورس بعد از ایام تعطیل سال ۱۴۰۳ روندی صعودی به خود گرفت اما با حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق و انتظارات برای حمله ایران به اسرائیل و سپس احتمال واکنش اسرائیل، به شکل محسوسی فرو ریخت. شاید مهمترین علت چنین واکنشی از سمت بازار سهام افزایش نرخ بازارهای پایه یعنی دلار، طلا و اقلام اساسی بوده است زیرا هنگامیکه نرخ این بازارها بالا می‌رود، بازار ریسک‌پذیر سهام به سرعت واکنش نشان می‌دهد.
علت دیگر این ریزش را بی‌اطمینانی از وضعیت پیشروی جنگ می‌توان عنوان کرد، این نابسامانی تنها در حوزه بورس ایجاد نشد زیرا که نرخ ارز و طلا نیز افزایش یافت.
در روز شنبه یک اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ پس از مشخص شدن سطح واکنش اسرائیل پس از پاسخ نظامی ایران به رژیم صهیونیستی شاخص کل بورس تهران وارد روند صعودی شد و با یک رشد پرقدرت به این موضوع واکنش نشان داد به طوریکه این روز با طوفان به پا کردن خریداران و رشد حداکثری قیمت سهام سپری شد و در نهایت شاخص کل با رشد قابل توجه ۳.۵ درصدی همراه و در ارتفاع دو میلیون و ۲۸۵ هزار واحد به کارش خاتمه داد همچنین ارزش معاملات خرد به ۶.۷ همت افزایش یافت که بیشترین رقم در یک ماه و نیم اخیر بوده است، دلایل این اتفاق را در قیمت دلار تا خرید سهم توسط صندوق توسعه ملی می‌توان جستجو کرد، دلاری که در بازار آزاد غیررسمی سقف تاریخی خود را شکست درحالی که دلار نیمایی تا چند روز پیش هنوز خود را با این شرایط وفق نداده بود.
پیش از این نیز صندوق توسعه ملی به واریز مبالغ ماهانه به صندوق تثبیت بازار در روند حرکت بورس نقش داشت اما حدود چند روز است که شاهد ایفای نقش جدیدی توسط این صندوق هستیم.
گفتنی است در پایان معاملات روز یکشنبه دوم اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ همچنان خریداران دست برتر را داشتند و تنها از هیجان آن کاسته شده بود، شاخص کل بیش از ۲۷ هزار واحد دیگر بر ارتفاعش افزود و تا سطح دو میلیون و ۳۱۲ هزار واحد پیشروی کرد و ارزش معاملات خرد نیز به ۶.۲ همت رسید.
بخش زیادی از درآمد شرکت‌های بورس به ویژه شرکت‌های صادرات محور با نرخ دلار نیمایی تسعیر می‌شود و کاهش فاصله قیمت دلار نیمایی با بازار آزاد می‌تواند منجر به جهش درآمدی شرکت‌های صادرات محور شود
در ادامه می‌توان یادآور شد که همچنان سایه ریسک‌هایی از جمله نزدیک بودن ارائه لایحه بودجه و تصمیمات دولت بر سر بورس سنگینی می نماید.
از لحاظ تکنیکال چنانچه روند صعودی شاخص کل بورس تهران ادامه یابد و بتواند از محدوده دو میلیون و ۳۰۰ هزار واحد با قدرت عبور نماید، مسیر صعود تا محدوده ۲.۵ و سپس ۲.۷ میلیون واحد هموار می گردد، با این اوصاف رشد بورس به عوامل دیگری همچون سیاست‌گذاری‌های اقتصادی، تعدیل نرخ دلار نیمایی و نیز قوانین بودجه امسال وابسته است، بخش زیادی از درآمد شرکت‌های بورس به ویژه شرکت‌های صادرات محور با نرخ دلار نیمایی تسعیر می‌شود و کاهش فاصله قیمت دلار نیمایی با بازار آزاد می‌تواند منجر به جهش درآمدی شرکت‌های صادرات محور شود.
تأثیرپذیری اقتصاد کلان از قیمت دلار
می‌توان گفت نوسانات قیمت دلار در ایران به عنوان یک خبر فوق‌العاده مهم اقتصادی محسوب شده که تأثیر آن را در بازارهای مالی مختلف مشاهده می کنیم از سویی تورم در کشور ما بر اساس دلار تغییر می کند و همین امر باعث می‌شود تا کاربران برای اینکه بتوانند سرمایه های خود را از گزند تورم افسار گسیخته در امان نگه دارند به دنبال سرمایه گذاری در بازارهای مانند بازار بورس بروند، اما همانطور که نوسانات قیمت دلار باعث به وجود آمدن تورم افسار گسیخته در کشور ما شده این نوسانات می‌تواند بر روی قیمت در بازار بورس نیز تأثیر داشته باشد.
اقتصاد ایران در سال های اخیر به گونه‌ای بوده است که تأثیرپذیری قیمت دلار بر روی قیمت اجناس در بازار همیشه روند صعودی داشته و کمتر شاهد کاهش قیمت اجناس در اثر کاهش و افت قیمت دلار بوده‌ایم و این موضوع از آنجا نشأت می‌گیرد که تورم اقتصاد ایران دقیقاً متناسب با افت شدید ارزش ریال و افزایش قابل توجه قیمت دلار در بازار سنجیده می شود و افت های چند درصدی تأثیر زیادی بر روی این تورم افسار گسیخته ندارند
همچنین مهمترین و اصلی‌ترین فاکتورهای مؤثر بر اقتصاد کلان ایران تحت تأثیر مستقیم قیمت دلار می باشند و نوسانات قیمت دلار در بازارهای جهانی نیز بر روی شرایط هر کدام از این فاکتورها تأثیر مستقیم خواهد گذاشت.
ناگفته نماند اقتصاد ایران در سال های اخیر به گونه‌ای بوده است که تأثیرپذیری قیمت دلار بر روی قیمت اجناس در بازار همیشه روند صعودی داشته و کمتر شاهد کاهش قیمت اجناس در اثر کاهش و افت قیمت دلار بوده‌ایم و این موضوع از آنجا نشأت می‌گیرد که تورم اقتصاد ایران دقیقاً متناسب با افت شدید ارزش ریال و افزایش قابل توجه قیمت دلار در بازار سنجیده می شود و افت های چند درصدی تأثیر زیادی بر روی این تورم افسار گسیخته ندارند و همین امر باعث شده تا قیمت اجناس در بازار ایران دائماً تحت تأثیر افزایش قیمت دلار با افزایش روبرو شود و از کاهش قیمت تأثیر آنچنانی به خود نگیرد.
نظر شما