محمد حسین عابدی، بازار؛ خبر فروش دو کاروانسرای ثبت جهانی شده استان سمنان در روزهای اخیر با واکنش‌های بسیاری روبرو شد تا جایی که اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان نسبت به آن واکنش نشان داده و آن را قانونی اعلام کرد و حتی بر فروش و واگذاری کاروانسراها تاکید هم داشت.
ماجرا اما از هفته گذشته آغاز شد جایی که ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در یک روزنامه آگهی مزایده فروش دو کاروانسرا را منتشر کرد زیرا مالک این دو کاروانسرا ستاد اجرایی است و قانوناً می تواند آن را واگذار کند.
* ماجرا چیست؟
دو کاروانسرا موضصوع بحث هستند نخست کاروانسرای سنگی آهوان متعلق به دوره ساسانی و دوم کاروانسرای آجری متعلق به دوران صفوی؛ هر دو کاروانسرا هم در ثبت جهانی قرار دارند لذا ستاد اجرایی نه پول مرمت را دارد و نه کاروانسراها با توجه به ثبت جهانی به دردش می‌خورند زیرا پس از ثبت جهانی دیگر هیچ اقدامی هم نمی تواند در آن صورت دهد.
منطقی هم است که ستاد اجرایی دنبال واگذاری و جذب سرمایه گذار برای این دو کاروانسرا باشد هر چند نقدی که به مدیران اسبق ستاد اجرایی می شود این است که به وضوح ثبت جهانی این دو کاروانسرا قابل پیش بینی بود و لذا تاحدودی مشخص بود که نمی توان در آنها انتفاعی را پیدا کرد. به هر حال این کاروانسراها امروز متعلق به ستاد اجرایی هستند.
اما سوال اینجا است که چرا در تمام خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها و … نام و عکس مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان به چشم می‌خورد و حتی نخستین خبر فروش این بناها هم توسط خبرگزاری نزدیک به میراث منتشر و یک رسانه معاند به همان استناد کرد؟
ابهام اول اینکه اگر قرار است ستاد اجرایی کاروانسرایی را بفروشد چرا یک خبر از قول مدیرکل ستاد اجرایی استان سمنان وجود ندارد؟ به نظر می‌رسد به عقیده برخی صاحب نظران بخشی از این جنجال به مدیریت میراث فرهنگی استان سمنان باز می‌گردد که قصد دارد از این تصمیم ستاد اجرایی در آستانه سفر دوم برای کسب اعتبارات ملی و استانی و نشان دادن وضعیت اسفناک بودجه‌ای در استان بهره‌گیری کند.
* یک ابهام بزرگ
موضوع مبهم دیگر این ماجرا این است که اگر قرار است کاروانسراها به صورت مزایده واگذار شوند چرا رقم هفت و ۱۱ میلیارد تومان اعلام شده و این عدد چطور به دست آمده است؟ به این اظهار نظر مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان در خبرگزاری نزدیک به میراث فرهنگی دقت کنید: «درخواست فروش این دو بنای تاریخی از سوی ستاد اجرایی فرمان امام (ره) کاملاً با اطلاع و اجازه وزارت میراث فرهنگی و اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان اتفاق افتاد و تصمیم غلطی هم نبود» این نشان می‌دهد که همه چیز از اول با مشورت میراث فرهنگی بوده است.
میراث فرهنگی می‌خواهد کاروانسراها به فروش برسد اما قیمت ۳۰۰ میلیارد تومان را نیز اعلام می‌کند تا کسی نخرد!
پس دور از انتظار نیست که ستاد اجرایی قیمت را نیز با میراث فرهنگی هماهنگ کرده باشد اما عجیب اینکه مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان بعد از بروز حواشی در اظهار نظر خود می‌گوید: «رسانه‌ها منتقد و آنها که خواهان برکناری بنده شده‌اند، تنها این ۳۰ میلیارد تومان را دیدند و بدون اطلاع از وجود قانون ممنوع نبودن خرید و فروش بناهای تاریخی جوسازی کردند، ۳۰۰ میلیارد تومانی که سرمایه‌گذار برای مرمت و احیای این دو بنای تاریخی همراه خود داشت را ندیدند و موجب شدند که خریداران این دو بنای تاریخی از ترس حاشیه ایجاد شده در رسانه‌ها فرار کنند و از خرید این دو کاروانسرا پشیمان شوند» یعنی نه تنها میراث فرهنگی مخالف فروش نیست بلکه مصر به این امر هم است.
به عبارت دیگر میراث فرهنگی می‌خواهد کاروانسراها به فروش برسد اما قیمت ۳۰۰ میلیارد تومان را نیز اعلام می‌کند تا کسی نخرد! در واقع مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان که در سال‌های اخیر بارها و بارها خبرنگاران و اصحاب رسانه را بی اطلاع از مسائل دانسته و هرگز پاسخگوی عملکرد خود نبوده این بار هم با فرار رو به جلو ماجرایی که از اصل و اساس خود او و خبرگزاری میراث وابسته به میراث فرهنگی ایجاد کرده اند را خود پاسخ داده و خود به پرسشگران تاخته است!
جنجال یا فرار؟
به نظر می‌رسد تمام این ماجرا یک جنجال رسانه‌ای از سوی مجموعه میراث فرهنگی استان سمنان است تا بتواند در آستانه سفر هیأت دولت به استان سمنان برای دور دوم، توجهات را به سمت میراث فرهنگی جلب کند تا بتواند اعتبارات بهتری بگیرد وگرنه از ابتدا می‌توانست اعلام کند که خرید این کاروانسراها بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان هزینه خواهد داشت.
اما درباره فروش کاروانسراها باید گفت واگذاری به خودی خود ایرادی ندارد خیلی هم می‌تواند مفید باشد اما بهره برداری رسانه‌ای از آن در این بین نمی‌تواند حربه‌ای جالب باشد و حتی مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان نیز اعلام کرد که تغییر مالکیت یک بنا منافاتی با ثبت ملی یا جهانی آن ندارد و مالک جدید موظف است تمامی ضوابط میراث‌فرهنگی را در این بنا رعایت کند.
با این بازی رسانه‌ای کاروانسراها فروش برود میراث فرهنگی برنده ماجرا است چرا که توانسته بناهایی که نمی‌تواند مرمت کند را واگذار کند اگر فروش نرود باز هم برده چون نشان داده که اوضاع میراث فرهنگی و اعتبارات و… بسیار بد است
حالا که توان نگهداری این بناها نیست بهتر است این ابنیه به کسانی واگذار شود که بتوانند آن را احیا، مرمت و بهره برداری در راستای گردشگری و اعتلای استان سمنان انجام دهند تا دست کم مردم از این ثروت‌های همگانی بهره مند شوند. بهره برداری سیاسی و مالی و رسانه‌ای از دارایی‌های ۷۱۰ هزار نفر مردم استان سمنان عین بی تقوایی است.
در خاتمه باید گفت با این بازی رسانه‌ای کاروانسراها فروش برود میراث فرهنگی برنده ماجرا است چرا که توانسته بناهایی که نمی‌تواند مرمت کند را واگذار کند اگر فروش نرود باز هم برده چون نشان داده که اوضاع میراث فرهنگی و اعتبارات و… بسیار بد است و در آستانه سفر دور دوم هیأت دولت می‌تواند همین را اهرم فشاری برای اعتبار گیری کند ولی سوال اساسی اینجا است که در این بازی رسانه ای تکلیف ستاد اجرایی چه می شود؟
*خبرنگار خبرگزاری تحلیل بازار استان سمنان
نظر شما