علی میرزایی؛ بازار: برقی‌سازی حمل و نقل به عنوان یک استراتژی کلیدی برای کربن زدایی و کنترل آلودگی، این روزها موضوع داغ و بحث‌برانگیز در دنیا است. کشورهای متعدد در حال تدوین نقشه راه مختلف برای جغرافیای خود هستند تا به اهداف زمانی کربن زدایی حمل و نقل برسند. بنابراین استفاده گسترده از خودروهای برقی یکی از راه های مطرح شده در سطح بین الملل است. البته گذار به سمت خودروهای برقی صرفاً تغییر از موتورهای احتراقی به برقی نیست، بلکه این گذار شامل تکامل نحوه تولید انبوه، مواد پیشرفته، استفاده بهینه از انرژی و بازیافت وسایل نقلیه است که بر صنایعی مانند اتومبیل، معدن، مواد شیمیایی و تولید و توزیع انرژی تأثیر بسیار می گذارد. بی شک آمریکا، اروپا و چین سه جغرافیای تاثیر گذار در شکل دهی به تحولات برقی سازی حمل و نقل در جهان هستند. البته دیگر کشورهای پیشرو مانند کره جنوبی و ژاپن هنوز بازیگرانی مطرح در صنعت خودروسازی جهان به شمار می آیند، در ادامه به بررسی استراتژی آمریکا، اروپا و چین در زمینه توسعه خودروهای برقی خواهیم پرداخت؛
نقشه راه آمریکا فراخوانی و مشارکت عمومی جهت ارائه راه حل های نوآورانه، افزایش ایمنی، عدالت اجتماعی (برخورداری حمل و نقل برای عموم مشتریان) تصمیم گیری های مدبرانه و همکاری تمام ذینفعان است
استراتژی کلان آمریکا
استراتژی کلان آمریکا، چالش های حال و آینده حمل و نقل ملی خود را هدف قرار داده و محوریت تغییرات را منوط به گسترش وسایل نقلیه دوستدار محیط زیست، کرده است. نقشه راه ایالات متحده بر نیاز به رهبری دولت، همکاری میان بخشی و نقش حیاتی کربن زدایی در مقابله با تغییرات آب و هوایی تأکید دارد. در حالی که اهمیت پویایی بازار و سرمایه گذاری های بخش خصوصی نیز در استراتژی مذکور مورد توجه قرار گرفته است. نقشه راه آمریکا فراخوانی و مشارکت عمومی جهت ارائه راه حل های نوآورانه، افزایش ایمنی، عدالت اجتماعی (برخورداری حمل و نقل برای عموم مشتریان) تصمیم گیری های مدبرانه و همکاری تمام ذینفعان است. تمرکز نقشه راه آمریکا بر افزایش راحتی مصرف‌کننده، کارایی (افزایش بهره وری) و پذیرش عموم جامعه از حمل و نقل پاک است.
نقشه راه آمریکا بر ضرورت سیاست ها، سرمایه گذاری، تحقیق، تجزیه و تحلیل داده ها برای شناسایی فرصت و چالش های کربن زدایی در تمام حالت های حمل و نقل تأکید دارد. این نقشه راه بر اهمیت آموزش عمومی، آموزش نیروی کار ماهر و ایجاد شغل در بخش حمل و نقل پاک تأکید دارد. همکاری گسترده و هم راستایی تلاش ها در تمام سطوح دولت و ذینفعان، دستیابی حمل و نقل پایدار و عادلانه را سرعت می بخشد. قانون سرمایه گذاری و شغل های زیرساختی آمریکا و قانون کاهش تورم این کشور نشان دهنده گام های جدی آن ها جهت حرکت به سمت حمل و نقل پاک است. این موضوع با تأمین مالی و تشویق های قابل توجه برای وسایل نقلیه برقی، سوخت های پایدار و توسعه فناوری پاک زمینه موفقیت نقشه راه آمریکا را بی شک با استراتژی های اجرایی جامعه و همکاری ذینفعان فراهم می سازد. نقشه راه آمریکا یک برنامه مدون 30 ساله است که اهداف بالادستی مشخص برای هر دهه ترسیم می کند.
در ماه فوریه سال 2023 اتحادیه اروپا طرح صنعتی معامله سبز را با چهار اصل؛ مجوزهای سریع تر، حمایت مالی، مهارت های پیشرفته و تجارت آزاد برای هدایت پروژه های مرتبط با هدف به صفر رساندن انتشار کربن معرفی کرد
استراتژی کلان اروپا
در ماه فوریه سال 2023 اتحادیه اروپا طرح صنعتی معامله سبز را با چهار اصل؛ مجوزهای سریع تر، حمایت مالی، مهارت های پیشرفته و تجارت آزاد برای هدایت پروژه های مرتبط با هدف به صفر رساندن انتشار کربن معرفی کرد. این طرح شامل یک قانون پیشنهادی برای مسلط شدن به زنجیره تامین مواد خام حیاتی و یک قانون برای به صفر رساندن انتشار کربن از صنایع است؛ که با هدف ساده سازی مجوزها برای تأسیساتی مانند تولید باتری، مهارت آموزی کارگران، تقویت مشارکت های تجاری و ارائه حمایت مالی تا سال 2025 تعریف شده است. علاوه بر این قانون «انتشار کربن صفر از صنایع» هدف دارد تا سال 2030 حدود 40 درصد از نیازهای فناوری مربوطه به اتحادیه اروپا را برآورده کند. به ویژه با تأکید بر فناوری های باتری، همزمان با تدوین بسته انرژی آب و هوا یا همان Fit for 55 استانداردهای سختگیرانه ای برای انتشار دی اکسید کربن در نظر گرفته شده است.
شکی نیست که اروپایی ها تجربه فراوانی در خودروسازی دارند و همزمان استاندارها و قوانین مختلفی با محوریت ارتقا محیط زیست تبیین کردند. اروپا مجموعه ای از چالش های خاص خود را دارد که یکی از آن ها رسیدن به فروش خودروهای صد درصد بدون آلایندگی تا سال 2035 است. اتحادیه اروپا 352 میلیون یورو برای گسترش حمل و نقل سبز، 78.4 میلیارد یورو برای سرمایه گذاری در تسهیلات خاص حمل و نقل سبز و سفرهای پایدار سرمایه گذاری کرده است. مضاف بر این مبالغ اروپایی ها 42.3 میلیارد یورو حمایت مالی برای خرید وسایل حمل و نقل پاک اختصاص دادند.
تدوین قوانین متعدد جدید برای خودروهای احتراقی در اروپا به موازات رقابت با چین و آمریکا نیاز به منحرف کردن منابع مالی از برقی سازی دارد، این مورد می تواند سرعت گذار را در اروپا کند و تمرکز لازم را از صنایع مربوطه بگیرد. به عنوان مثال استاندارد آلایندگی یورو 7 بزودی برای خودروسازان این قاره الزامی می شود، این موضوع معنای صرف بودجه بیشتری برای خودروهای غیر برقی جهت کاهش آلایندگی در اروپا را دارد که کمکی به برقی سازی نمی کند. خودروسازان اروپایی (با بودجه های هنگفت تحقیقاتی و توسعه) در تلاش هستند تا زنجیره تامین باتری هایی بسازند که بتوانند با چین رقابت کنند، به خصوص که خودروسازان اروپا به قطعات ارزان چینی متکی هستند باید برای مزیت تولید دلایل محکم اقتصادی جدیدی ارائه کنند یا تعرفه های سنگین بر محصولات چینی را اعمال کنند، در این صورت اجازه هجوم محصولات چینی به بازار خود را نخواهند داد.
چین در خط مقدم انقلاب خودروهای برقی قرار و با تسلط محکم بر بازار این محصولات، در کل فرآیند ساخت باتری و زنجیره تامین قدم بسیار محکمی برداشته است
استراتژی کلان چین
چین در خط مقدم انقلاب خودروهای برقی قرار و با تسلط محکم بر بازار این محصولات، در کل فرآیند ساخت باتری و زنجیره تامین قدم بسیار محکمی برداشته است. این کشور در حوزه برقی سازی سرمایه گذاری کلان کرده و در حال اعمال سیاست هایی برای دگرگونی صنعت خودرو در سراسر جهان است. تخمین‌ها می‌گویند که چین تا سال 2022 حدود 110 تا 160 میلیارد یورو در حوزه خودروهای برقی و زنجیره تامین و صنایع کلیدی مرتبط با آن ها سرمایه گذاری کرده است. علاوه بر این موضوع چینی ها دیگر فقط خودروهای برقی ارزان نمی سازند، بلکه بیشتر از هر کشوری در حال معرفی برندها و مدل های جدیدی از خودروهای برقی هستند که می توانند بازار جهانی را به آسانی تسخیر کنند. حتی با در نظر گرفتن موانع تجاری از سمت آمریکا و اروپا برای واردات خودروی چینی، خودروسازان مطرح این کشور مانند BYD یک مزیت 25 درصدی هزینه نسبت به سایر تولیدکنندگان بین الملل دارند.
موسسه مالی یو بی اس پیش بینی کرده است که خودروسازان چینی تا سال 2030 سهم بازار جهانی خود را دو برابر کرده و با حاشیه سودی مشابه سود حاصل از فروش خودروهای موتور احتراقی در بازار جهانی کسب سود دارند. این حاشیه سود مطمن معنای تزلزل پایه های تجارت خودروسازان سنتی بین الملل دارد، از همین رو غربی ها از سرعت و کار آیی چینی ها در گسترش خودروهای برقی دل خوشی ندارند؛ زیرا نگران تصاحب بازار کشورشان توسط چینی ها هستند.
استراتژی، مقوله ای جز تبیین اولویت های یک کشور براساس مهارت های منحصر بفرد نیست، این مساله سبب تعیین نقش بازیگران مطرح جهانی در تولید خودروهای برقی می شود
استراتژی چه معنای دارد؟
آنچه در تمام نقشه راه های کربن زدایی حمل و نقل در کشورهای پیشرو مشترک است، برای گذار موفق حمل و نقل برقی تمام ارگان ها و ذینفعان باید مشارکت و همکاری داشته باشند. بنابراین باید فاکتورهای اجتماعی-اقتصادی جهت تدوین استراتژی حمل و نقل پاک در نظر گرفته شود، باید از استراتژی سایر کشورها نکات قابل توجهی را فرا گرفت و همگان با تغییرات جهانی پیش رفت. البته باید در نظر داشت شکاف بین کشورهای غن و فقیر در فناوری پاک اگر با گسترش کالای لوکس باشد، افزایش می یابد.
در عصر حاضر، شما نمی توانید استراتژی رشد خودروسازی خود را مستقل از تحولات بین المللی تعریف کنید. بررسی راهبردهای کشورهای پیشرو مانند آمریکا، اروپا و چین مطمنا درس های آموزنده راهبردی برای ایران خواهد داشت. نقشه راه کربن زدایی حمل و نقل آمریکا یک استراتژی پویا و چند وجهی است که به دنبال ترسیم آینده پایدار و عادلانه برای حمل و نقل کارآمد و پاک است. سه مشخصه راحتی مصرف کننده، کارآمدی سفر و پاک بودن انرژی برای حمل و نقل آینده شهروندان به عنوان چرایی و اصل تغییرات سه دهه آینده مطرح شدند.
داده کاوی هوشمند برای پیش بینی دقیق نیاز تعدد سفر شهروندان با هدف آماده سازی زیر ساختارهای مورد نیاز حمل و نقل آمریکا در نقشه راه پیشنهادی این کشور بسیار مشهود است. هوشمندسازی تولید، اتوماسیون کارخانه ها و ابزار داده کاوی زیر بنای تولید با محوریت پایداری است. از همین رو خودروسازان با تجربه اروپایی برای افزایش بهره وری و کارآمدی جهت کاهش هزینه های تولید اقدام به سرمایه گذاری جدی کردند. اروپایی ها روی فناوری های جدید، بازیافت گسترده و تولید باتری ها برنامه ریزی مالی کردند؛ چرا که فعالیت در این زمینه ها را راه حلی برای استقلال خود از زنجیره تامین چین می دانند.
چین در عرصه خودروهای برقی بسیار محکم وارد شده، ولی با اقدام اخیر آن ها برای محدودیت صادرات بعضی از مواد کمیاب و کشمکش های موجود در تکنولوژی ریز تراشه ها منجربه تسریع تغییرات ژئوپلتیک در تحولات برقی سازی شده است، این مساله سبب تلاش کشورها برای عدم بازماندن از مسابقات عرضه خودروهای برقی در آینده شده است.
بی شک صنعت خودرو جهانی در یک نقطه عطف بزرگی قرار و این جذابیت تحولات خودروسازی را بیشتر از قبل کرده است، بنابراین استراتژی تولید خودروهای برقی با ظرافت بیشتری کامل می شود. استراتژی، مقوله ای جز تبیین اولویت های یک کشور براساس مهارت های منحصر بفرد نیست، این مساله سبب تعیین نقش بازیگران مطرح جهانی در تولید خودروهای برقی می شود. هرچند اثر بخشی راهبرد در هر کشوری منوط به تعهد مداوم و درازمدت دولت ها بستگی دارد. حمل و نقل پاک نیازمند تکنولوژی پیشرفته نیست، بلکه مستلزم اجرای راه حل های ساده مانند توسعه حمل و نقل عمومی، دوچرخه و پیاده روی است. در کنار این مسائل فناوری های کربن زدایی نیز در آینده پاک حمل و نقل نقش بسزایی دارد.
نظر شما