بازار؛ گروه بین الملل: «در حال حاضر که روابط روسیه با امریکا، غرب و شرکتهای چینی محدود شده، به دنبال بازارهای جدید می گردد که یکی از بازارهای جدید با اقتصاد کلان ایران است که البته این آگاهی را در این رابطه ندارد.» این گزیده ای از صحبتهای دکتر «رجب صفروف» مدیر مرکز مطالعات ایرانِ معاصر در روسیه در گفتگو با خبرگزاری بازار است. در ادامه مشروح گفتگو را می خوانیم.
* در رابطه با مراودات ایران و روسیه هنوز زیرساختهای لازم فراهم نشده است، افزایش روابط دوجانبه از طریق توسعه زیرساختها چگونه امکان پذیر است؟
با شروع عملیات نظامی ویژه در اوکراین که ما را مجبور کردند به آن دست بزنیم، ما دیگر راهی نداشتیم. این عملیات اقدامی است که ما باید از خودمان دفاع می کردیم و گرنه بازهم وضعیت بدتر می شد؛ یعنی به بهانه عملیات ویژه نظامی که اقدامی سرنوشت سازی برای ما است، دنیای غرب با رهبری امریکا تحریمهای ظالمانه خود را علیه روسیه اعمال کرد؛ در حالی که در روسیه تزاری، اتحاد شوروی، اصلا سابقه نداشته چنین تحریمهایی اعمال شود.
با آمدن آقای پوتین و روسیه جدید، روسیه در حال بازگشت به جایگاهی است که حق آن بوده و در حال رشدن کردن است
همیشه روسیه پیش از زمان اتحاد شوروی یک ابرقدرت در دنیا بود و در حال حاضر با آمدن آقای پوتین و روسیه جدید، روسیه در حال بازگشت به جایگاهی است که حق آن بوده و در حال رشدن کردن است. اما از همین رشد، امریکا و غرب دارای هراس بوده و هستند، زیرا روسیه امکانات مقابله و مقاومت را دارد. کشور چین کشور بزرگ و ابرقدرت دنیا است، اما ابتکاری برای رسیدن به جایگاه و حق خود انجام نمی دهد.
این کشور همیشه به مسیر وارد می شود و بر روی فضا سوار می شود؛ یعنی این کشور خود در میدان پرچمدار نیست. بر عکس روسیه، رهبر است و می تواند علیه امریکا حرف قوی زده و در مقابل امریکا بایستد و از منافع خود دفاع کند زیرا این کشور توانمند است. به منظور اینکه این کشور بازهم توانمند و قدرتمند نشود و به جایگاههای خود دسترسی پیدا نکند، امریکا این تحریمها را اعمال کرده است. روسیه دارای منابع طبیعی زیاد و جمعیتی با ضریب هوشی بالا است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ما به یک زمانی نیاز داشتیم که خود را جمع کنیم چرا که اقتصاد کشور فلج شده بود. سوالی که مطرح می شود این است که چرا ۱۴ سال طول کشید تا ما نیروگاه بوشهر را بسازیم؟
چرا که برای ساختن یک نیروگاه هسته ای برای دسترسی به مواد اولیه، رسیدن به جایگاهها و پتانسیل علمی و ایجاد شغل، در مناطق و جمهوری های مختلف کارخانه هایی که قطعات این نیروگاه را می ساختند درست شده بودند و تقریبا ۴۰ درصد پتانسیل صنعت هسته ای ما در جمهوری ها مانند اوکراین، قزاقستان، ازبکستان و منطقه قفقاز بودند که زمانی که اتحاد جماهیر شوروی فروپاشید، تمام این ها از دست ما رفت و دشمن بر روی آنها نفوذ کرد. در همین راستا، «مادلین آلبرایت» وزیر خارجه وقت آمریکا آمد و به اوکراین گفت: «من به کشور شما ۴۰ میلیون دلار می دهم اما شما بلوک های راکتور بوشهر را به ایران ندهید. شما از این راکتورها به میزان ۲۰ میلیون سود خواهید کرد، در صورتی که من به شما ۴۰ میلیون دلار می دهم».
در حال حاضر، روسیه خودکفا است و بر روی پای خود ایستاده است و همین موضوع هم باعث شده دشمنان و رقبا در رابطه با این موضوع نگران هستند
ما هم یک کارخانه داشتیم که آن بلوکها را می ساخت. من بارها با مجری پروژه صحبت کردم و نگران بودم که چرا تا این حد کار در حال عقب افتادن است و کند پیش می رود؟ ایشان می گفت: من واقعیتها را می گویم ما هیچگاه با کارت ایران بازی نمی کنیم. من برای آنکه آن قطعات را پیدا کنم مجبورم کارخانه تولید آن را ایجاد کنم. ما ۲۰۰ میلیون دلار هزینه کرده ایم اما خود ساخت کارخانه به دو سال زمان نیاز دارد. در حال حاضر، ما خودکفا هستیم و بر روی پای خود ایستاده ایم و همین موضوع هم باعث شده دشمنان و رقبا در رابطه با این موضوع نگران هستند.
* با توجه به اینکه در تعاملات ایران و روسیه مشکلات وجود داشته است. در حال حاضر ما تمایل داریم که تجار ایرانی به روسیه بیایند. دولت روسیه آیا حاضر است که در بخشهایی که دارای مشکل است سرمایه گذاری کند تا مراودات ایران و روسیه رشد بیشتری داشته باشد؟
ما به همکاری گسترده با ایران نیاز زیادی داریم. اما متاسفانه هنگامی اتحاد شوروی برقرار بود، ما با ایران مشکلات ژئوپلیتک و سیاسی داشتیم. در سال ۱۹۷۹ که انقلاب اسلامی ایران پیروز شد، یک سال پس از آن کمپانی و شرکت افغانستانی ما راه اندازی شد. در آن زمان ایران حساسیت زیادی داشت در حالی که با مجاهدین افغانستانی همراهی می کرد. ما هم نگران بودیم. این موضوع هشت سال طول کشید. بعد از آن، اتحاد شوروی فروپاشید و در آن زمان ما منتظر کمک غرب بودیم.
دولت آن زمان به کمکهای مالی زیادی نیاز داشت، در حالی که غربیها شرط و شروطی را برای ما گذاشته بودند که امکانات ما در قبال آن شروط از دست می رفت. آنها نمیگذاشتند که ما به همکاری و مراودات با کشورهای دیگر بپردازیم و ما با ایران بیشتر به لحاظ سیاسی و امنیتی همکاری می کردیم. صحبت در خصوص بیزنس و سرمایه گذاری کنار گذاشته شده بود، چرا که ایران تحریم بود و هر کشوری که با ایران همکاری می کرد، تحریم می شد.
عدم شناخت از امکانات و ظرفیتهای ایران مشکل اصلی در مراودات ایران و روسیه است
بنابراین، برای ما ایران کشور ناشناخته ای است و ما از ظرفیتهای آن و زیرساختها آگاهی نداریم، چرا که ارتباط ما قطع شده بود و صحبتی از زیرساختها مطرح نبوده است. عدم شناخت از امکانات و ظرفیتهای ایران مشکل اصلی ما است. اتفاقا ایران هم دارای همین مشکل در رابطه با روسیه است. بنابراین این سوال مطرح می شود که چه مسائلی وجود دارد که امکان این همکاری ها را نمی دهد؟
در حال حاضر که روابط روسیه با امریکا، غرب و شرکتهای چینی محدود شده، به دنبال بازارهای جدید می گردد که یکی از بازارهای جدید با اقتصاد کلان ایران است که البته این آگاهی را در این رابطه ندارد
در درجه اول ما دارای زیرساختهای لازم نیستیم، چرا که از ایران شناختی نداشته و نیازی نداشتیم. شاید هم نیاز داشته ایم، اما این اجازه را نداشته ایم. در حال حاضر که روابط ما با امریکا، غرب و شرکتهای چینی محدود شده، ما به دنبال بازارهای جدید می گردیم. یکی از بازارهای جدید با اقتصاد کلان ایران است که البته این آگاهی را در این رابطه نداریم. ما نمی دانیم از کجا ورود پیدا کرده و از کجا خارج شویم. ما اطلاعی از ظرفیتهای ایران نداریم و نمی دانیم تا کجا می توانیم مسیر تعاملات تجاری با ایران را ادامه دهیم تا نیازهای ما برطرف شود. بنابراین، در حال حاضر در فکر هستیم که روابط خود را چگونه با ایران افزایش دهیم.
شرکتهای روسی که برخی از کالاهای خود را از غرب دریافت و تامین می کردند، در حال حاضر کارشان متوقف شده است. بنابراین، با توجه به مشکل بزرگ ایجاد شده به دنبال آن هستند که در کجای دنیا و با کدام کشور وارد تعامل و روابط شوند.
با این حال، از ایران شناختی ندارند در حالی که نه خبری از خدمات بانکی هست و نه حوزه لجستیک و مارکتینگ. مشخص نیست که ایران دارای چه ظرفیتهایی است. شرکتهای روسی تجربه همکاری را ندارند و به دلیل آنکه به بازار ایران بیایند، دولت برای آنها امکانات خوبی را در اختیار شرکتهای روسی گذاشته است؛ یعنی می گوید که اگر شما صادرات داشته باشید و طرف ایرانی پول یا حساب مالی در گردش را نداشته باشند، قرارداد خود را بیاورید من پول و هزینه طرف ایرانی را پرداخت می کنم. فاینانس را دولت انجام میدهد در صورتی که شرکت روسی این کار را در رابطه با صادرات انجام دهد.
ما خواهان آن هستیم که امکاناتی که در ایران هست، معرفی شود و روسیه امکان انتخاب و دسترسی به تولیدات کالای ایرانی داشته باشد
اگر موضوع تکنولوژی باشد، سود آن صفر است. این یک راه است و راههای دیگری هست که تعامل بین ایران و روسیه را آسان می کند. ما خواهان آن هستیم که امکاناتی که در ایران هست، معرفی شود. روسیه امکان انتخاب و دسترسی به تولیدات کالای ایرانی داشته باشد. در ایران کالاها و محصولات منحصر به فردی به لحاظ کیفیت وجود دارد که فوق العاده است. فقط در این جا باید کالای ایرانی معرفی شود. تقریبا ما سی سال است که با ایران کار می کنیم و به این نتیجه رسیده ایم که سی تا چهل موضوع و مسئله وجود دارد که اجازه نمی دهد ایران و روسیه همکاری خوبی با یکدیگر داشته باشند.
یکی از آنها عدم شناخت و فقدان مطالعه بازار است، ضمن اینکه دنبال بازار گشتن یکی از عادتهای اشتباه است. شرکتهای ایرانی کوچک هستند، نمی توانند رقابت کنند و توان انطباق با معیارهای بین المللی را ندارند. همچنین نمی توانند تبلیغات کرده، در نمایشگاههای بین المللی حضور پیدا کنند و نمایندگی راه اندازی کنند و لابیهای داخلی را ایجاد کنند.
نظر شما