بازار؛ گروه استان ها: ۲۴ سال از آغاز طرح ساماندهی پیرامون حرم مطهر رضوی می‌گذرد و لذا وقتی به درون محدوده آن پا می‌گذاری نه‌تنها خبری از ساماندهی نیست بلکه با نوعی بی‌سامانی نیز مواجه می‌شویم.
در طی سال‌های گذشته پلاک‌های بسیاری در اطراف حرم مطهر رضوی خریداری و تخریب‌شده اما تا امروز اثر قابل‌توجهی جای آن را نگرفته است و بیشتر به یک پارکینگ بزرگ و البته بدون حدومرز تبدیل‌شده است
نامه اخیر ۲۳۰ نماینده مجلس شورای اسلامی به محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص وضعیت بافت پیرامونی حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) و قرائت آن در صحن خانه ملت با ارائه تصویری از نابسامانی درروند اجرای طرح بهسازی و نوسازی این بافت بار دیگر این موضوع را در کانون توجه عمومی قرار داده است و خود گویای مشکلات ریشه‌ای است.
نامه نمایندگان
نمایندگان مجلس در این نامه به رهبر معظم انقلاب نوشتند: «مشهدالرضا (ع) به‌عنوان قطب فرهنگی جهان اسلام و پایتخت معنوی ایران اسلامی یکی از کانون‌های چالش بین الگوی پیشرفته اسلامی ایرانی و الگوهای توسعه‌ای منهای هویت و عدالت بوده است.»
آن‌ها در این نامه بیان کردند:«اجرای دقیق و کامل دستورات صریح و مکتوب فروردین سال ۸۶ حضرت‌عالی خطاب به استاندار وقت می‌توانست طی ۱۳ سال گذشته از تضییع گسترده حقوق شرعی و قانونی جمعیت بزرگی از مجاوران حرم مطهر رضوی جلوگیری کند و مانع تاراج هویت معنوی بافت پیرامون حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) و لطمه به اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی نظام شود.»
فرصت سوزی در اشتغال‌زایی
در همین راستا استاندار خراسان رضوی می‌گوید: ۴۰۰ طرح بافت پیرامون حرم مطهر رضوی با سرمایه‌گذاری ۵۰۰ هزار میلیارد ریالی بخش خصوصی که دستکم برای ۱۰ هزار نفر شغل ایجاد می‌کند فقط به خاطر اختلاف بین وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و شورای عالی شهرسازی و معماری معطل‌مانده است.
علیرضا رزم حسینی در این رابطه بیان می‌کند: در این طرح ۴۰۰ شرکت یا موسسه مجوزهایی در طول زمان‌بر اساس مشاوره‌های قبلی پروژه گرفتند و دارای حقوق مکتسبه‌ای شدند اما اجرای پروژه‌ها متوقف‌شده است.
نبود همگرایی
در این راستا شهردار منطقه ثامن در پاسخ به سؤالات خبرنگار بازار پیرامون این موضوع که چرا این طرح تا این حد طولانی و زمان‌بر شده است، اظهار کرد: در سال‌های ابتدایی دهه هفتاد خورشیدی، که تهیه طرح نوسازی و بهسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی آغاز شد مسئولان و تصویب‌کنندگان وقت، بر خودگردانی طرح و تراز صفر آن تأکید داشتند، لذا مشاور نیز بر این مبنا نسبت به پیش‌بینی پروژه‌های سرمایه‌گذاری برای تأمین هزینه‌های موردنیاز اجرای طرح اقدام کرد.
در محدوده ۳۶۶ هکتاری بافت پیرامون حرم مطهر رضوی مجموعاً حدود ۱۳ هزار پلاک وجود داشته است
محمد نعمتی بیان کرد: در طول این سال‌ها عدم مشارکت دولت‌ها در تخصیص منابع و اجرای زیرساخت‌ها و فضاهای عمومی طرح، عدم تحقق پیش‌بینی‌های سرمایه‌گذاری با توجه به موضوعات اقتصادی و شرایط بافت و عدم تحقق کامل مدیریت واحد شهری به‌منظور ایجاد همگرایی و هماهنگی لازم جهت اجرای طرح از مهم‌ترین عوامل بازدارنده‌ای بود که جلوی پیشرفت کار را گرفت.
وی ابراز کرد: در محدوده ۳۶۶ هکتاری بافت پیرامون حرم مطهر رضوی مجموعاً حدود ۱۳ هزار پلاک وجود داشته است.
بازنگری‌های مکرر
شهردار منطقه ثامن در پاسخ به بازار بابیان اینکه طرح نوسازی خود نیاز به بازنگری دارد و آیا طرح جدید تفصیلی تهیه‌شده است یا خیر افزود: طرح تفصیلی نوسازی و بهسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی پیش‌ازاین در سال‌های ۱۳۷۸ و ۱۳۸۷ موردبازنگری قرارگرفته است.
نعمتی همچنین ادامه داد: لیکن با توجه به سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی به‌منظور رفع نواقص و ارتقای کیفی طرح، شورای عالی شهرسازی و معماری کشور در دولت یازدهم و دوازدهم مصوباتی در راستای اصلاح و بازنگری طرح داشته است و به همین منظور بر اساس قراردادی که در انتهای سال ۱۳۹۸ منعقدشده، تهیه طرح جدید تفصیلی ویژه بافت پیرامون حرم مطهر به معاونت پژوهشی دانشگاه تهران محول شده است.
وی اما، اجرای طرح نوسازی و بهسازی بافت پیرامون حرم مطهر، وزارت راه و شهرسازی، شهرداری مشهد، استانداری خراسان رضوی و آستان قدس را به‌صورت مستقیم در این طرح دخیل می‌داند اما ازآنجاکه حاضر به داوری و یا تشریح کم‌کاری‌ها نیست به دلیل محافظه‌کاری از توضیحات بیشتر طفره می‌رود.
سرانجام بی‌فرجام
شهردار منطقه ثامن در همین راستا عنوان می‌کند: البته نهادها و سازمان‌هایی مانند اداره کل اوقاف و امور خیریه، وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و شرکت‌های خدماتی نیز بر اجرای آن تأثیرگذار هستند.
نعمتی حتی در پاسخ به این سؤال که هزینه نوسازی در این طرح چقدر تخمین زده می‌شود و آیا برنامه و یا زمانی برای به ثمر رسیدن این طرح اندیشیده شده است یا خیر بیان کرد: برآورد هزینه و زمان‌بندی اجرای طرح بستگی به جزئیات طرح مشاور یعنی معاونت پژوهشی دانشگاه تهران دارد و لذا پس از تصویب طرح ، مبلغ و زمان‌بندی نهایی اجرای آن قابل برآورد خواهد بود.
آنچه گذشت
طرح بهسازی و نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) در خردادماه سال ۱۳۷۴ در کمیسیون ماده پنج قانون شهرداری به تصویب رسید و در سال ۱۳۷۷ موردبازنگری قرار گرفت و فروردین سال ۷۸ الگوی طرح به تصویب کمیسیون ماده پنج رسید اما این طرح تاکنون چندین بار دستخوش تغییر شد.
طبق مصوبه ۱۹ تیرماه سال ۹۶ شورای عالی معماری و شهرسازی به‌منظور جلوگیری از تداوم اقدامات مخالف با حفاظت از حیثیت مکان و ارزش‌های ملموس و ناملموس بافت تاریخی - فرهنگی پیرامون حرم مطهر رضوی، از آن تاریخ طرح نوسازی و بهسازی حرم مطهر رضوی مصوب سال ۱۳۸۷ لغو و اجرای آن متوقف شد.
طرح بهسازی و نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) در خردادماه سال ۱۳۷۴ در کمیسیون ماده پنج قانون شهرداری به تصویب رسید و در سال ۱۳۷۷ موردبازنگری قرار گرفت و فروردین سال ۷۸ الگوی طرح به تصویب کمیسیون ماده پنج رسید اما این طرح تاکنون چندین بار دستخوش تغییر شد
بااین‌حال آبان ماه سال ۹۸ استاندار خراسان رضوی اعلام کرد که نقشه راه بازسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی موردتوافق وزارت راه و شهرسازی و شهرداری مشهد قرارگرفته است؛ قرار بود وزارت راه و شهرسازی و شهرداری مشهد به‌صورت مشترک تا پایان سال (۹۸) نسبت به تهیه طرح تفصیلی جدید با در نظر گرفتن مبانی شهرسازی و دغدغه‌های موجود در بافت پیرامون حرم مطهر رضوی اقدام و آن را در شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب برسانند اما شورای عالی شهرسازی خود به‌صورت مستقیم به این موضوع ورود کرد.
این اقدام اعتراض شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر مشهد را در پی داشت به‌طوری‌که همچنان پس از گذشت بیش از ۲۰ سال از تصویب اولین طرح، هنوز طرح نهایی برای نوسازی این بافت وجود ندارد و سرمایه‌گذاران و ساکنان آن در بلاتکلیفی هستند، کشمکش بر سر واگذاری و تفویض اختیارات در خصوص بازنگری طرح به استان نیز ادامه دارد.
نظر شما