بازار؛ گروه بین الملل: «الکس وطن خواه» مدیر برنامه ایران و عضو ارشد برنامه دریای سیاه در موسسه خاورمیانه به تازگی مقاله ای با عنوان «حوثی ها، ایران و تنش در دریای سرخ» را به نگارش درآورده که این مقاله زیر مجموعه مقالات موسسه خاورمیانه با نام حوثی‌ها: دورترین متحد ایران است.
او در این مقاله پویایی‌های روابط ایران و حوثی‌های یمن را تحلیل، منافع و چالش‌های پیش روی هر دو طرف را در حفظ همکاری‌هایشان شناسایی، تأثیر آنها را بر امنیت منطقه ترسیم و توصیه های سیاستی را برای چگونگی واکنش ایالات متحده و سایر دولت ها ارائه می دهد. در ادامه ترجمه این مقاله را می خوانیم.
انصارالله، گروه شبه‌نظامی مستقر در یمن که حوثی‌ها نامیده می‌شوند، احتمالاً جدیدترین و بزرگترین عضو محور مقاومت تحت رهبری ایران است. پیوندها و ارتباطات ایران با حوثی‌ها قبل از جنگ داخلی یمن است که در سال ۲۰۱۴ آغاز شد، اما شکی نیست که این روابط در طول دهه گذشته از نظر استراتژیک عمیق‌تر شده است. با این حال، یکسان دانستن حوثی‌ها با دیگر اعضای محور_ مانند حزب‌الله لبنان یا گروه‌های طرفدار ایران در عراق_گمراه‌کننده است، زیرا تسلط ایدئولوژیک و عملیاتی تهران بر این جنبش یمنی را اغراق‌آمیز می‌کند.
در همین حال، تنش‌های موجود در دریای سرخ، هم سودمندی حوثی‌ها برای برنامه‌های منطقه‌ای ضد آمریکایی و ضد اسرائیلی تهران و هم چالش‌هایی را که اقدامات آنها می‌تواند برای ایرانی‌ها ایجاد کند، نشان می‌دهد.
محاسبات تهران
برای تهران، مدل محور مقاومت تا زمانی که سه ویژگی کلیدی حفظ شود، مزایای روشنی را ارائه می‌کند: اول، باید قدرت منطقه‌ای ایران و اهرم ژئوپلیتیکی را با هزینه مستقیم نسبتاً پایین فراهم کند. دوم، تهران با حفظ فاصله، باید بتواند انکار اقدامات متحدان نیابتی منطقه‌ای خود را حفظ نماید و سوم، شیوه کار این مدل باید جنگ فرسایشی با هدف مصون نگه داشتن ایران از هرگونه ضربه و در عین حال خسته کردن دشمنان تهران، باشد.
اگر اقدامات حوثی‌ها آمریکا و غرب را وادار به انتقام از ایران به دلیل حمایت مادی از جنبش حوثی‌ها کند، تهران چیزهای بیشتری برای از دست دادن دارد
اگر قرار است بر اساس صحبتهای آیت الله خامنه ای رهبر ایران عمل شود، تهران و متحدان نیابتی آن باید از رویارویی مستقیم با اسرائیل و ایالات متحده اجتناب کنند. بر همین اساس می توان استدلال کرد که این موضع حزب الله در قبال اسرائیل در حال حاضر نیز بوده است؛ یعنی تمایل به درگیر شدن در حملات کم شدت در مرز، اما عدم تعهد آشکار برای ورود به جنگ در سمت حماس.
ایرانی‌ها حدود چهار دهه پیش حزب‌الله را از صفر ایجاد کردند، و روابط ایدئولوژیک بین این دو امروز به‌طور گسترده‌ای همپوشانی دارد. در مقابل، رابطه حوثی ها و ایران تقریباً قدیمی و مستحکم نیست. این واقعیت باعث می شود که بتوانند اقدامات خود را در مورد حمله به کشتیرانی در دریای سرخ هماهنگ کنند. اگر اقدامات حوثی‌ها آمریکا و غرب را وادار به انتقام از ایران به دلیل حمایت مادی از جنبش حوثی‌ها کند، تهران، به‌ویژه، چیزهای بیشتری برای از دست دادن دارد.
سیر تحول روابط حوثی ها
در مارس ۲۰۲۳، تهران و ریاض توافقنامه دیپلماتیکی را با هدف کاهش تنش‌های منطقه‌ای در پکن امضا کردند. طبق گزارش ها، طرف ایرانی به نوبه خود با پایان دادن به انتقال تسلیحات به حوثی ها موافقت کرده است. در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵، زمانی که تهران برای اولین بار حمایت از حوثی‌ها را در جنگ داخلی یمن آغاز کرد، پیش‌بینی می‌شد که سعودی‌ها از نیروهای دولتی ضد حوثی یمن حمایت نظامی کرده اند.
برای ایران، ظهور حوثی‌ها در حاشیه جنوبی شبه جزیره عربستان پس از بهار عربی ابزاری برای فشار جانبی علیه ریاض در زمان رقابت شدید قدرت ایران و عربستان بوده است
برای ایران، ظهور حوثی‌ها در حاشیه جنوبی شبه جزیره عربستان پس از بهار عربی ابزاری برای فشار جانبی علیه ریاض در زمان رقابت شدید قدرت ایران و عربستان بوده است. اما برای مشروعیت بخشیدن به توسعه این رابطه از راه دور، باید یک روایت مطرح می شد.
یمن عاملی برای تهران در دهه ۱۹۸۰ نبود. اگر هر چه باشد، تهران در آن مقطع از نظر سیاسی به مارکسیست‌هایی که بر یمن جنوبی حکومت می‌کردند نزدیک‌تر بود تا به جمعیت یا مقامات مذهبی در یمن شمالی، زادگاه اجدادی فرقه زیدی، در حالی که جنبش حوثی‌ها متعاقباً از آن برخاستند. قابل ذکر است که ایران هرگز در دهه های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ علی عبدالله صالح، رئیس جمهور سابق را که زیدی بود، به طور جدی حمایت نکرد.
تأثیر ایران در شکل‌دهی دکترین مذهبی و ایدئولوژی سیاسی حوثی‌ها غیرقابل انکار است، حتی اگر میزان آن همچنان مورد بحث باشد
همچنین شواهد زیادی مبنی بر نقش مهم ایران در جنگ‌های یمن بین سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۱۰ وجود ندارد. با این حال، گروه‌های کوچکی از زیدی‌ها_ مانند حسین الحوثی که نام خود را بر این جنبش گذاشت_ شروع به بازدید از ایران در اوایل دهه ۱۹۹۰ کردند. این ارتباطات در طول سال ها به تدریج افزایش یافت.
نظر شما