بازار؛ گروه بین الملل: بازار گاز طبیعی یکی از بازارهای مهم و استراتژیک در دنیا است. بازاری که این روزها بحث بر انگیز شده است و حتی تجارت در این بازار با اختلال روبرو شده است. بازاری که همپای بازار نفت در این روزهای کرونایی چالش را تجربه می کند و افت میزان تقاضا و اختلال در بازار عرضه باعث شده است تا قیمت آن به کاهش یابد. ولی اصلی ترین و مهمترین رکورد شکنی در بازار گاز طبیعی را می توان در وضعیت تقاضای این بازار دید. مطالعات نشان داده است در نیمه اول سال جاری تقاضای گاز طبیعی در دنیا به بالاترین نرخ در طول تاریخ تنزل یافته است و شرایط تازه ای را برای فعالان بازار رقم زده است.
بلومبرگ در گزارش اخیر خود به وضعیت بازار گاز دنیا در نیمه اول سال ۲۰۲۰ اشاره کرد و نوشت: «بازار گاز طبیعی دنیا بیشترین کاهش تقاضا در طول تاریخ را تجربه کرده است. افت تقاضا در نتیجه همه گیری کرونا و تعطیلی بسیاری از فعالیتهای اقتصادی که می تواند به افت نرخ رشد تولید فعالیتهای صنعتی در دنیا بیانجامد.»
این گزارش بر مبنای اطلاعات ارایه شده توسط آژانس بین المللی انرژی در مورد بازار نفت و گاز طبیعی در نیمه اول سال جاری تهیه شده است. طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی در سال ۲۰۲۰ میلادی تقاضای گاز طبیعی در دنیا ۴ درصد نسبت به سال قبل کمتر خواهد بودو نرخ کاهش تقاضا در سال جاری دو برابر نرخ کاهش تقاضای گاز در سال ۲۰۰۸ میلادی خواهد بود. طبق این گزارش در خوش بینانه ترین حالت در فاصله سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ میلادی تقاضای گاز طبیعی در دنیا سالانه ۱.۵ درصد رشد می کند. این در حالی است که در گزارش ماه آوریل همین سازمان متوسط نرخ رشد تقاضای گاز طبیعی در هر سال در فاصله سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ میلادی برابر با ۱.۸ درصد پیش بینی شده بود.
وقفه در عصر طلایی گاز
فاتح بیرول دبیر کل آژانس بین المللی انرژی به آغاز عصر طلایی گاز طبیعی اشاره کرد و در مصاحبه ای به بلومبرگ گفت: «از سال ۲۰۱۱ میلادی ما در مورد شروع عصر طلایی گاز طبیعی در دنیا اطلاع رسانی کردیم. عصری که به دلیل افزایش استفاده از گاز طبیعی در دنیا اتفاق افتاد و از آن سال تا کنون ما هیچ گاه افت میزان تقاضا را تجربه نکرده بودیم. کمتر بودن میزان آلایندگی گاز طبیعی در مقایسه با نفت باعث شد تا صنایع سرمایه گذاری زیادی در تغییر سوخت مصرفی خود بکنند و این مساله تقاضای گاز را افزایش داد.»
وی در مورد تاثیر همه گیری ویروس کرونا روی بازار گاز طبیعی گفت: «همه گیری ویروس کرونا تاثیر ماندگاری روی بازارها و توسعه بازارهای جهانی دارد. این همه گیری باعث شد تا اقتصاد وارد رکود شود و برطرف شدن این رکود بالغ بر پنج سال طول بکشد. از طرف دیگری افزایش سطح بی ثباتی در بازارهای جهانی و بخش صنعتی در دنیا خود مساله دیگری است که می تواند تقاضای گاز در دنیا را تحت تاثیر قرار دهد.»
در پنج ماه اول سال جاری تقاضای گاز طبیعی در اروپا ۷ درصد نسبت به سال قبل کمتر شد زیرا تعطیلی های ناشی از همه گیری کرونا باعث شد تا مصرف برق که در بیشتر کشورها در نیروگاه های گازی تولید می شود کاهش یابد
تقاضا در بخشهای مختلف دنیا چقدر کاهش یافت؟
طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی مصرف گاز طبیعی در سال ۲۰۱۹ میلادی با نرخ ۱.۸ درصد رشد کرد که کمتر از سال پیش از ان بود و دلیل این مساله کاهش نرخ رشد اقتصادی در چین بود. البته متوسط نرخ رشد تقاضای گاز طبیعی در هر سال در فاصله سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ هم در همین سطح بود و تنها در سال ۲۰۱۸ تقاضا بالغ بر ۲ درصد رشد کرده بود.
آمارها نشان می دهد در پنج ماه اول سال جاری تقاضای گاز طبیعی در اروپا ۷ درصد نسبت به سال قبل کمتر شد زیرا تعطیلی های ناشی از همه گیری کرونا باعث شد تا مصرف برق که در بیشتر کشورها در نیروگاه های گازی تولید می شود کاهش یابد. از طرف دیگر افت مصرف گاز طبیعی در واحدهای صنعتی اروپایی هم عامل دیگری بود که زمینه را برای کاهش تقاضای گاز فراهم کرد. البته در امریکا افت تقاضای گاز در پنج ماه اول سال جاری بالغ بر ۶.۳ درصد و در چین برابر با ۴ درصد بود زیرا در این کشورها تولید برق با سوختهای جایگزین گاز طبیعی از قبیل زغال سنگ و سوخت هسته ای و انرژی های احیا شدنی بسیار زیاد است. مطالعات نشان می دهد دلیل نیمی از افت تقاضای گاز طبیعی در سال جاری، کاهش تقاضا برای برق بود. برقی که در نیروگاه های گازی در دنیا تولید می شود.
در امریکا افت تقاضای گاز در پنج ماه اول سال جاری بالغ بر ۶.۳ درصد و در چین برابر با ۴ درصد بود زیرا در این کشورها تولید برق با سوختهای جایگزین گاز طبیعی از قبیل زغال سنگ و سوخت هسته ای و انرژی های احیا شدنی بسیار زیاد است
بازار گاز طبیعی چه زمانی احیا می شود؟
آژانس بین المللی انرژی پیش بینی می کند بازارهای توسعه یافته اروپا و امریکای شمالی در سال ۲۰۲۱ رشد تقاضای گاز طبیعی را شاهد خواهند بود. البته احیای این بازار در صورتی اتفاق می افتد که ما شاهد موج دومی از همه گیری در دنیا نباشیم یا اینکه واکسن این ویروس در سال جاری به صورت وسیع در اختیار مردم دنیا قرار بگیرد.
تنها در این صورت است که از نیمه دوم سال ۲۰۲۱ تقاضای گاز در چین و بازارهای در حال گذار آسیایی هم رشد خواهد کرد ولی تا بازگشت به وضعیت قبل از همه گیری کرونا زمان بیشتری مورد نیاز است و حداقل باید تا سال ۲۰۲۵ میلادی منتظر باشیم.
نکته دیگری که باعث می شود ما امید بیشتری به احیای بازار گاز طبیعی در دنیا داشته باشیم، این است که قیمت این منبع ارزشمند انرژی در دنیا تنزل یافته است و کاهش تقاضا همیشه با رشد مصرف همراه است. این رشد مصرف در صورتی خروج از وضعیت بحرانی کرونا می تواند ما را به سمت روزهای درخشان اقتصادی هدایت کند.
نظر شما