لزوم همکاری چین و اتحادیه اروپا در تامین مواد خام حیاتی و فناوری انرژی پاک

بازار؛ گروه بین الملل: «پاتریک شرودر» پژوهشگر ارشد چتم هاوس در طی مقاله ای نوشت: در همان زمان که اتحادیه اروپا و چین در چشم انداز پیچیده حرکت می کنند، باید تعادلی بین آسیب پذیری های زنجیره تامین، رقابت اقتصادی و پایداری بلندمدت ایجاد کنند. تلاش های مشترک برای ارائه مسیری برای چالش های جهانی مانند تغییرات آب و هوا و امنیت منابع مورد نیاز است.

ترجمه متن مقاله در ادامه می آید.

در چشم انداز همیشه در حال تحول ژئوپلیتیک جهانی، وخیم تر شدن اثرات تغییرات آب و هوایی و نیاز به تسریع انتقال انرژی پاک، رقابت برای مواد خام حیاتی و فناوری های انرژی تجدیدپذیر به عنوان نقطه کانونی اختلاف بین اتحادیه اروپا (EU) و چین نشست اتحادیه اروپا و چین در پکن در ۵ و ۶ دسامبر فرصتی برای رسیدگی به اختلافات آنها فراهم کرد.

از زمان تهاجم روسیه به اوکراین، اتحادیه اروپا آسیب پذیری خود را در برابر اختلالات زنجیره تامین خارجی متوجه شده است. واکنش سیاست اتحادیه اروپا به این آشفتگی ژئوپلیتیکی نه تنها تنوع بخشیدن به منابع انرژی بلکه حفاظت از دسترسی به مواد خام حیاتی برای فناوری‌های صفر خالص است. از نوامبر ۲۰۲۳ اتحادیه اروپا قرار است قانون مواد خام حیاتی و قانون صنعت خالص صفر را به عنوان بخشی از یک استراتژی گسترده‌تر برای تنوع بخشیدن به عرضه منابع ضروری خود و تقویت تولید داخلی فناوری‌های خالص صفر «استراتژیک» از جمله فن آوری های خورشیدی و باتری تصویب کند.

اختلافات بین اتحادیه اروپا و چین

این تحولات منجر به اختلافات مختلف بین اتحادیه اروپا و چین در مورد مواد خام حیاتی و فناوری‌های انرژی پاک شده است و یک تعامل پیچیده بین منافع اقتصادی استراتژیک، امنیت منابع و آب و هوا و ملاحظات ژئوپلیتیکی را آشکار می‌کند. برای اروپا، ماهیت ریشه‌دار تسلط چین در زنجیره‌های تامین مواد حیاتی مانند فلزات خاکی کمیاب چالش‌های مهمی را ایجاد می‌کند.

نگرانی فزاینده‌ای در مورد محدودیت‌های صادراتی اخیر پکن در گرافیت، مواد باتری خودروهای الکتریکی و همچنین گالیوم و ژرمانیوم وجود دارد. همچنین چین ۸۰ درصد از کل پنل های خورشیدی در سطح جهان را تولید می کند و از آنجایی که اروپا قصد دارد میزان انرژی تولید شده توسط خورشید را سه برابر و ظرفیت تولید خود را بازسازی کند این مسئله اهمیت بیشتری دارد.

بر اساس قانون صنعت خالص صفر، محصولات خورشیدی چینی و توربین های بادی می توانند از مناقصه عمومی برای پروژه های بزرگ انرژی های تجدیدپذیر حذف شوند

برای چین اطمینان از دسترسی به بازار اروپا برای فناوری‌های کم کربن یک نگرانی کلیدی است، به ویژه پس از آن که کمیسیون اروپا تحقیقاتی را در مورد یارانه خودروهای الکتریکی ساخت چین در ماه اکتبر آغاز کرد. همچنین بر اساس قانون خالص صنعت صفر، محصولات خورشیدی و توربین‌های بادی چین می‌توانند از مناقصه عمومی برای پروژه‌های بزرگ انرژی تجدیدپذیر حذف شوند. در میان اختلاف نظرها و نگرانی ها در مورد تسلط زنجیره تامین و دسترسی به بازار، فضایی برای همکاری بین اتحادیه اروپا و چین در دوران گذار نیز وجود دارد.

همکاری بالقوه در اقتصاد دایره ای

یکی از مؤلفه‌های اصلی برای اطمینان از زنجیره تأمین انعطاف‌پذیر مواد خام حیاتی، اتخاذ مدل اقتصاد دایره‌ای است. اهداف بلندپروازانه اتحادیه اروپا شامل دستیابی به ۱۰ درصد استخراج داخلی مواد خام، فرآوری ۴۰ درصد و بازیافت حداقل ۲۵ درصد از مصرف سالانه مواد خام اتحادیه اروپا است. پذیرش اقتصاد دایره ای که به طور خاص برای مواد خام حیاتی طراحی شده است مستلزم اولویت بندی استراتژی هایی مانند تولید مجدد، تعمیر و استفاده مجدد از محصولات حاوی مواد خام حیاتی همراه با شیوه های بازیافت قوی است.

مدل اقتصاد دایره ای نه تنها نیاز به مواد اولیه و فشار بر استخراج اضافی را کاهش می دهد، بلکه از اثرات زیست محیطی مرتبط با دفع مواد زاید سمی نیز جلوگیری می کند

مدل اقتصاد دایره ای نه تنها نیاز به مواد اولیه و فشار بر استخراج اضافی را کاهش می دهد، بلکه از اثرات زیست محیطی مرتبط با دفع مواد زاید سمی نیز جلوگیری می کند. علاوه بر این مدل اقتصاد دایره‌ای این پتانسیل را دارد که تنش‌های ژئوپلیتیکی ناشی از رقابت برای تامین امنیت سایت‌های معدنی را کاهش دهد، به‌ویژه زمانی که کشورها برای دسترسی به منابع ضروری حیاتی برای پیشرفت فناوری‌های انرژی پاک تلاش می‌کنند. اهمیت استراتژیک سایت‌های معدن در این زمینه افزایش یافته است و بر ضرورت اعمال مدل اقتصاد دایره‌ای تأکید دارد.

اتحادیه اروپا و چین در مورد توسعه مشترک همکاری در زمینه اقتصاد دایره ای و شروع عرضه آن در سال ۲۰۲۴ توافق کردند

اتحادیه اروپا و چین در سال ۲۰۱۸ یادداشت تفاهمی درباره همکاری اقتصاد دایره ای امضا کردند. این یادداشت برای پنج سال دیگر در گفت و گوی سیاست های سطح عالی اتحادیه اروپا و چین در مورد اقتصاد دایره ای که در ۲۶ سپتامبر در پکن برگزار شد، تمدید شد.

در این گفتگو فرصت های همکاری در زمینه باتری ها و تولید مجدد به عنوان موضوعات مهم مورد علاقه دوجانبه شناسایی شد. علاوه بر این اتحادیه اروپا و چین در مورد توسعه مشترک همکاری در زمینه اقتصاد دایره ای و شروع عرضه آن در سال ۲۰۲۴ توافق کردند.

پیش از این در ۱۴ نوامبر در جریان نشست سطح بالا بایدن-شی در اجلاس آپک، ایالات متحده آمریکا و چین تعهد خود را برای همکاری در اقتصاد دایره ای و بهره وری منابع اعلام کردند. سازمان‌های دولتی مربوطه قصد دارند در مورد این موضوعات گفت‌وگوی سیاستی انجام دهند و از شرکت‌ها، دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی دو طرف برای مشارکت در بحث‌ها و پروژه‌های مشترک حمایت کنند.

معدنکاری اصولی و توسعه پایدار در آفریقا

در پیگیری تامین مواد خام حیاتی، برای اتحادیه اروپا و چین ضروری است که اهمیت استانداردهای زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی را در معدن و استخراج به رسمیت بشناسند. همکاری در این زمینه به ویژه برای کاهش اثرات زیست محیطی و اجتماعی که اغلب با استخراج منابع در کشورهای تولید کننده در حال توسعه به ویژه در آفریقا مرتبط است، بسیار مهم است.

با ایجاد و اجرای استانداردهای مشترک زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی هم اتحادیه اروپا و هم چین می‌توانند به اقدامات مسئولانه و پایدار کمک کنند و تضمین کنند که مسابقه برای تامین مواد خام حیاتی به ضرر طبیعت و جوامع محلی تمام نمی‌شود. همانطور که آژانس بین المللی انرژی اشاره کرده است، عدم در نظر گرفتن استانداردهای زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی ممکن است عرضه مواد معدنی را که برای انتقال انرژی حیاتی هستند، محدود کند.

از آنجایی که اتحادیه اروپا و چین هر دو در پروژه‌های زیرساختی و معدنی در سطح جهانی مشارکت می‌کنند، ادغام استانداردهای زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی در روش‌های استخراج به یک مسئولیت مشترک تبدیل می‌شود

رویکرد مشارکتی به سمت استخراج مسئولانه نه تنها برای قانون مواد خام حیاتی اتحادیه اروپا حیاتی است، بلکه باید در ابتکار یک کمربند یک جاده چین و همکاری توسعه دروازه جهانی اروپا در نظر گرفته شود. از آنجایی که اتحادیه اروپا و چین هر دو در پروژه‌های زیرساختی و معدنی در سطح جهانی مشارکت می‌کنند، ادغام استانداردهای زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی در روش‌های استخراج به یک مسئولیت مشترک تبدیل می‌شود.

تأکید بر شیوه‌های استخراج معدنی اخلاقی و پایدار نه تنها ساختار زیست‌محیطی و اجتماعی کشورهای تولیدکننده را تقویت می‌کند، بلکه به اعتبار و پایداری طرح‌های بزرگ آنها کمک می کند. این موضع همکاری بر اهمیت مشارکت های جهانی در پرداختن به چالش های درهم تنیده امنیت منابع، حفاظت از محیط زیست و اثرات اجتماعی تاکید می کند.

همانطور که اتحادیه اروپا و چین در این چشم انداز پیچیده حرکت می کنند، باید تعادلی بین آسیب پذیری های زنجیره تامین، رقابت اقتصادی و پایداری بلندمدت ایجاد کنند. تلاش های مشترک برای ارائه مسیری برای چالش های جهانی مانند تغییرات آب و هوا و امنیت منابع مورد نیاز است.