به گزارش بازار، امید مستوفی راد، دکترای جغرافیای سیاسی پژوهشگر صنایع دستی نوشت: معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور از اقتصادی در صنایع دستی نام می برد با عنوان اقتصاد هویت بنیان. اقتصادی که به تعبیر ایشان ریشه در هویت، تاریخ، فرهنگ و گذشته ما ایرانیان دارد.
این تعریف تا چه اندازه درست است؟ و اساسا آیا در علم اقتصاد مبنا و پایه ای تعریف شده دارد؟ و آیا این تعریف می‌تواند جوابگوی روابط و فرایندهای اقتصادی در علم نوین امروز باشد؟ اگر اینگونه است پس میتوانیم هر تعریفی را در علم اقتصاد متناسب با داشته ها و یافته های خودمان بگنجانیم، بعنوان مثال اقتصاد "هنر بنیان " و یا اقتصاد " فرهنگ بنیان " و امثالهم. واقعیت اینکه با ظهور و بروز فعالیت‌های اجتماعی و نیاز مردم و جوامع به ارتقا و کیفیت فعالیت‌های خدماتی، تعریفی تازه در مقابل اقتصاد سنتی قرار گرفت تحت عنوان " اقتصاد دانش بنیان " که متکی بر علم، فناوری و دانش و مهارت بود که بسیاری از کسب و کارهای سنتی گذشته را به شیوه ای نوین و متناسب با نیازهای روز مردم پشت سر گذاشته است و همچنان با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای فناوری در حوزه های هوش مصنوعی و متاورس(جهان مجازی) عرصه های جدیدی را در اقتصاد جهان به نمایش می‌گذارد. اقتصاد هویت بنیان در واقع بخشی از پیکره اقتصاد سنتی یا همان اقتصاد سنت بنیان است که متکی بر کسب و کارهای قبل از شکل گیری نظام سرمایه‌داری است.
تا شاید در مسیر آشتی با گذشته و شناسایی سبک و شیوه زندگی نیاکانمان، اندکی آرامش را تجربه کنیم. " اقتصاد هویت بنیان" از جمله کلید واژه ها یی است که می‌تواند در ادبیات صنایع دستی و هنرهای سنتی راه پیدا کرده و این هنر-صنعت را به تعریف تازه ای از رویکردهای خود برساند. در این تعریف نیاز بازار و کیفیت محصول علاوه بر استفاده از دانش و فناوری های روز دنیا متکی بر هویت انسانی و بشری است.
در واقع اگر دانش- تولید و هویت را در تولیدات صنایع دستی سه ضلع یک مثلث به حساب آوریم، هویت می‌تواند قاعده و ستون ثابت و اصلی این مثلت به شمار آید. در تعریف اقتصاد هویت بنیان همه چیز بر مبنای سود و منافع مادی نیست بلکه یک سری ارزش های افزوده معنوی هم می‌تواند نقش مهمی را در تبادلات کالا ایفا نماید.
به بیانی دیگر ارزش یک کالا تنها در مقدار و نوع مواد اولیه ی محصول، ظرافت هنری و میزان صرف زمان برای تولید اثر نیست چرا که اثر می‌تواند محصولی الزاما تجاری نباشد و فقط یک نمونه از آن تولید شود و یادآور گذشته یک نسل و یا دوران تاریخی مشخصی باشد.
به هر حال توانمندی های یک هنرمند صنایع دستی و حفظ کردن اصالت اثر از ارزش‌های واقعی یک محصول در حوزه صنایع دستی به شمار میروند که شاید تکنولوژی نتواند همه ابعاد و ویژگی های آن را به مخاطب معرفی نماید اگر چه در پویایی و چشم انداز های اقتصادی می‌تواند به کمک او بیاید. به نظر میرسد با این اوصاف عنوان " اقتصاد هویت بنیان" که این روزها بر اندام صنایع دستی ایران پوشانده شده است می‌تواند آن را از آسیب‌های احتمالی اش در اقتصاد پیچیده ایران تا حدودی محافظت کند.
نظر شما