بازار؛ گروه بین الملل: سایت تحلیلی نشنال اینترست اخیر مقاله ای با قلم دکتر جینگهائو ژو، دانشیار مطالعات آسیایی در دانشگاههای هوبارت و ویلیام اسمیت با عنوان «رقابت بین چین و ایالات متحده امریکا ادامه دارد» منتشر نموده است. ترجمه متن مقاله در ادامه می آید.
از زمان اجلاس سران بایدن-شی در بالی اندونزی در نوامبر گذشته، روابط ایالات متحده آمریکا و چین به دلیل رویارویی‌های متقابل مانند سرنگونی بالون جاسوسی چین از سوی ایالات متحده و افزایش شدت درگیری‌ها بیشتر به سمت تنش پیش رفت. در واکنش به تحریم صنعت نیمه هادی چین، پکن تمرین‌های نظامی را در اطراف تایوان تشدید کرده و روابط نظامی دوفاکتو با روسیه، ایران و کره شمالی را برای مقابله با استراتژی رقابتی ایالات متحده آمریکا تقویت کرده است.
«جو بایدن» برای کاهش تنش، اعضای کابینه خود از جمله «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه، «جانت یلن» وزیر خزانه داری، «جینا ریموندو» وزیر بازرگانی و «جان کری» فرستاده آب و هوا را یکی پس از دیگری به عنوان بخشی از تلاش های دولتش به پکن فرستاد.
دولت بایدن در مواجهه با چین مردد است زیرا هدف اصلی دولت بایدن کسب پیروزی در انتخابات آینده است
پس از دیدار «وانگ یی»، وزیر امور خارجه چین از واشنگتن در اواخر اکتبر ایالات متحده آمریکا و چین در اصل برای برنامه ریزی دیدار «جو بایدن» و «شی جین پینگ» در حاشیه اجلاس سران آپک در سانفرانسیسکو بین ۱۱ و ۱۷ نوامبر توافق کردند، اگرچه چین این دیدار را به طور رسمی اعلام نکرده است.
بدون شک هر دو طرف به این دیدار برای خدمت به سیاست داخلی خود نیاز دارند. در سمت ایالات متحده آمریکا تقریباً ۸۳ درصد از بزرگسالان آمریکایی دیدگاه‌های منفی نسبت به چین دارند و اتخاذ رویکرد سیاست خارجی سخت‌تر در قبال چین به یک اجماع دو حزبی تبدیل شده است. در واقع دولت در مواجهه با چین مردد است زیرا هدف اصلی دولت بایدن کسب پیروزی در انتخابات آینده است. هدف بایدن برای ایجاد توازن بین منافع دولت و اراده اکثریت مردم آمریکا، ایجاد نرده‌های محافظ در عین رقابت با چین برای جلوگیری از درگیری مستقیم بر سر چین است.
اقتصاد چین به دلیل کاهش تورم، بحران بازار مسکن، صادرات ضعیف، نرخ بالای بیکاری جوانان، پیری جمعیت و افزایش بدهی‌های دولت محلی در بحران قرار دارد
در سمت چین، شی جین پینگ با چالش های جدی مواجه است. اقتصاد چین به دلیل کاهش تورم، بحران بازار مسکن، صادرات ضعیف، نرخ بالای بیکاری جوانان، پیری جمعیت و افزایش بدهی‌های دولت محلی در بحران قرار دارد. مصرف داخلی در حال ضعیف شدن است و سرمایه گذاران خارجی اعتماد خود را از دست می دهند و سرمایه گذاری های خود را از چین خارج می کنند. همه این عوامل اساس مشروعیت حکومت را تضعیف کرده است.
چین در ماه‌های اخیر زلزله‌ای سیاسی را در حلقه داخلی شی جین‌پینگ تجربه کرده است. شی دو متحد خود «چین گانگ»، وزیر خارجه چین و «لی شانگ فو»، وزیر دفاع چین را برکنار کرد. شی همچنین دو ژنرال ارشد «ژانگ شنگمین» و «وانگ جیاشنگ» از نیروی موشکی حزب کونیست را که نقش مهمی در بازدارندگی و حمله احتمالی تایوان و ارتش ایالات متحده داشتند، برکنار کرد. این امر می تواند تأثیر مخربی بر کیفیت تجهیزات نظامی چین و روند اتحاد تایوان داشته باشد. از زمان به قدرت رسیدن شی جین پینگ در سال ۲۰۱۲، او بیش از ۶۰ ژنرال در ارتش را هدف قرار داده است.
تاریخ نشان داده است که هرگاه حزب کمونیست چین با بحرانی در قدرت مواجه می‌شود، برای کمک به ایالات متحده مراجعه می‌کند. در دهه ۱۹۷۰ زمانی که اقتصاد چین در آستانه فروپاشی بود و با حمله اتمی بالقوه شوروی روبرو شد، «مائو تسه تونگ» شروع به همکاری با ایالات متحده برای مقاومت در برابر روسیه کرد. پس از حادثه میدان تیان‌آن‌من در سال ۱۹۸۹، زمانی که چین با محکومیت و انزوای بین‌المللی مواجه شد، «دنگ شیائوپینگ» مجموعه‌ای از ابتکارات را برای بازگرداندن جایگاه بین‌المللی چین و درخواست کمک از ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی آغاز کرد.
مشارکت شی در آپک می تواند راهی برای منحرف کردن توجه از مسائل داخلی و ارائه تصویری از قدرت و ثبات در صحنه جهانی تلقی شود
اکنون شی جین پینگ با بحران اقتصادی، مالی و دیپلماتیک قابل توجهی دست و پنجه نرم می کند. مرگ ناگهانی لی کچیانگ، نخست‌وزیر سابق چین گمانه‌زنی‌های گسترده‌ای را برانگیخته که توانایی شی برای حکومت در داخل و خارج از کشور را تحت الشعاع قرار داده است. ظاهراً چین به رهبری شی هنوز آماده باز کردن میدان جنگ سوم بر فراز تنگه تایوان یا دریای چین جنوبی نیست. در عوض او نیاز به نمایشی بزرگ از دیپلماسی قدرت های بزرگ دارد تا در مقابل تماشاگران داخلی اعتباری دوباره به دست آورد و در عین حال، رنجش داخلی را کاهش دهد.
مشارکت شی در آپک می تواند راهی برای منحرف کردن توجه از این مسائل داخلی و ارائه تصویری از قدرت و ثبات در صحنه جهانی تلقی شود. همچنین می‌توان آن را تلاشی برای اطمینان بخشیدن به سرمایه‌گذاران خارجی و شرکای تجاری دانست که چین مکانی امن و جذاب برای انجام تجارت است. علاوه بر این ممکن است لحظه ای مطلوب برای چین باشد تا به بیش از آنچه در دیدار بایدن و شی از دست داده در چشم انداز سیاسی جهانی دست یابد.
اوکراین از زمانی که در اوایل ژوئن ۲۰۲۳ حمله متقابلی را علیه نیروهای روسی آغاز کرد، پیشرفت آهسته ای داشته است. چین دلایلی دارد که معتقد است بن بست در جنگ اوکراین و روسیه نشان دهنده این است که سیاست این کشور برای اتحاد با روسیه و مقاومت در برابر ایالات متحده است، موثر بوده و ایالات متحده آمریکا و جوامع غربی در حال از دست دادن اعتماد به پیروزی اوکراین هستند.
جنگ اسرائیل و حماس منابع بیشتری از آمریکا را می سوزاند و در نتیجه رقابت بین ایالات متحده و چین به نفع چین تغییر می کند
جنگ اسرائیل و حماس منابع بیشتری از آمریکا را می سوزاند و در نتیجه رقابت بین ایالات متحده و چین به نفع چین تغییر می کند. جنگ همچنین شروع به تغییر شکل افکار عمومی داده است که بر رقابت قدرت های بزرگ تأثیر می گذارد. برخی کشورها سفیران خود را از اسرائیل فراخوانده اند. برخی از کشورهای غربی از جمله ایالات متحده آمریکا، تمایلی به ارائه کمک نظامی به اوکراین ندارند زیرا توجه از اوکراین به خاورمیانه منحرف شده است. در حالی که چین آزمایش می کند که آیا ایالات متحده می تواند همزمان با دو جنگ بزرگ بجنگد، چین این را فرصتی عالی برای پیشبرد برنامه ملی خود برای به چالش کشیدن سلطه جهانی ایالات متحده و به دست آوردن جهان عرب و اسلام با جانبداری از فلسطین می داند.
این پویایی‌های سیاسی جهانی ممکن است به تراشه چانه‌زنی شی در طول جلسه قدرت دهد. رهبران دو کشور می توانند در مورد برخی مسائل مانند تغییرات آب و هوایی، تجارت و کنترل فناوری به توافقاتی دست یابند. با این حال، حل برخی از مسائل مهم که سنگ بنای روابط ایالات متحده و چین هستند، تقریبا غیرممکن است. در میان بسیاری از اختلافات از جمله مواضع در مورد اوکراین، حماس، حقوق بشر، رقابت تکنولوژیکی و امنیت منطقه ای در دریای چین جنوبی و تایوان سخت ترین معضل در روابط دوجانبه است.
چین و روسیه جهت ترویج تغییرات کنونی جهانی با یکدیگر همکاری کرده اند و به دنبال انتقام قرن تحقیر با یک قرن تغییر هستند
امروز چین توسط شی جین پینگ اداره می شود. شی معتقد است که دوران معاصر شاهد تغییرات بی‌سابقه و مواجهه با چالش‌های بی‌شماری است. شی در دیدار با پوتین در مارس ۲۰۲۳ بر باور خود تأکید کرد و گفت: «در حال حاضر تغییراتی وجود دارد که در طی ۱۰۰ سال اخیر شاهد آن نبوده ایم و ما کسانی هستیم که با هم این تغییرات را هدایت می‌کنیم.» شی و پوتین جهت ترویج تغییرات کنونی جهانی با یکدیگر همکاری کرده اند و به دنبال انتقام قرن تحقیر با یک قرن تغییر هستند.
اتحاد مجدد تایوان بخشی جدایی ناپذیر از این قرن تغییر است، زیرا مشروعیت دوره سوم ریاست جمهوری شی به شدت به وعده او مبنی بر اتحاد مجدد با تایوان متکی است. اگر شی می توانست وظیفه ناتمام مائو را به پایان برساند، می توانست از میراث مائو پیشی بگیرد و جایگاه خود را در تاریخ چین تثبیت کند.
از زمان بیستمین کنگره ملی حزب کمونیست چین، شی مکررا از ارتش خواسته است که آماده نبرد و پیروزی در جنگ‌ها در صحنه جهانی باشد. بنابراین می توان انتظار داشت که این دیدار یک گفت و گوی صریح در مورد موضوعات مختلف مورد علاقه و نگرانی دوجانبه باشد، اما اینکه انتظارات زیادی از این دیدار داشته باشیم ساده لوحانه است.
این جلسه بیشتر جنبه شعاری و نمادین دارد تا کاربردی. اگر بایدن و شی در اپک با هم دیدار کنند، مسیر روابط آمریکا و چین را تغییر نمی‌دهند، بلکه برای جلوگیری از تشدید درگیری در این زمان نامناسب، یک مکث موقت خواهند داشت. رقابت شدید بین دو کشور بر سر موضوع تایوان و کشورهای دیگر همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند.
نظر شما