پیشنهاد بریتانیا برای گسترش اعضای پیمان آکوس؛ تکامل استراتژی هند-اقیانوس آرام

بازار؛ گروه بین الملل: انجمن آسیای شرقی اخیرا مقاله ای با قلم «کی کوگا» دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور در مورد پیمان آکوس و بیانیه بریتانیا در خصوص گسترش این پیمان به ژاپن و کره جنوبی منتشر نموده است. ترجمه متن مقاله در ادامه می آید.

ایده «آکوس پلاس» پس از انتشار گزارشی در سال ۲۰۲۳ توسط کمیته روابط خارجی بریتانیا مبنی بر اینکه بریتانیا باید همکاری خود را به شرکایی مانند ژاپن و کره جنوبی به عنوان بخشی از ستون دو آکوس گسترش دهد، دوباره مطرح شد. این بخش بر همکاری فناوری نظامی با متحدان نزدیک در جنگ سایبری، هوش مصنوعی، نوآوری های کوانتومی و زیردریایی، موشک های مافوق صوت و قابلیت های جنگ الکترونیک و به اشتراک گذاری اطلاعات بیشتر تمرکز دارد.

گسترش اعضاء آکوس در آینده ای نزدیک محقق نخواهد شد مگر اینکه تغییر ناگهانی در توازن قدرت در منطقه «هند و اقیانوسیه» رخ دهد

در حالی که Pillar One که مربوط به ساخت زیردریایی های هسته ای است - در انحصار هسته آکوس یعنی استرالیا، بریتانیا و ایالات متحده باقی مانده است، امکان همکاری «ستون دو» بحث عمومی را در مورد گسترش مشارکت باز کرده است. نه چنین همکاری و نه توسعه ای در آینده ای نزدیک محقق نخواهد شد مگر اینکه تغییر ناگهانی در توازن قدرت در منطقه «هند و اقیانوسیه» رخ دهد.

با این حال بیانیه بریتانیا تکامل استراتژی هند-اقیانوس آرام آن را نشان می دهد. علاوه بر این نشان‌دهنده تعهد مجدد بریتانیا به اقیانوس هند و اقیانوس آرام و هدف آن برای جلب حمایت منطقه‌ای از مشارکت بریتانیا و شکل‌دهی توازن قدرت منطقه‌ای به نفع آن است. مهمتر از آن، این حرکت نقشی در شکل‌دهی به تلاش‌های ائتلاف‌سازی منطقه‌ای دارد.

بریتانیا می‌داند که امکان گسترش عضویت در آکوس هنوز در مراحل اولیه است و توصیه می‌شود که دولت بریتانیا این ایده را به ایالات متحده و استرالیا پیشنهاد کند. قبل از اینکه پیشنهاد به طور جدی در میان سه مورد اصلی در نظر گرفته شود، باید بر چالش هایی غلبه کرد.

اول اینکه هنوز در مورد این گسترش اتفاق نظر وجود ندارد. استرالیا آغازگر ائتلاف امنیتی، قبلاً به گسترش عضویت در ستون دو اشاره کرده بود اما در نهایت این ایده را رد کرد. «اسکات موریسون»، نخست وزیر سابق استرالیا در مارس ۲۰۲۳ اظهار داشت که گنجاندن ژاپن نابهنگام خواهد بود و آکوس باید تحکیم نهادی را در اولویت قرار دهد. «کورت کمپبل» هماهنگ کننده شورای امنیت ملی ایالات متحده در امور هند و اقیانوس آرام، ایده گنجاندن سایر کشورها در ستون دو آکوس را بیان کرد. با این حال وی در مورد زمان بندی صحبتی نکرد و اظهار داشت که این کار باید در شرایطی انجام شود که یکی از اعضای بالقوه مشارکت اساسی در آکوس نشان دهد.

همکاری استراتژیک آمریکا، ژاپن و کره جنوبی اکنون شامل انعطاف پذیری زنجیره تامین، هوش مصنوعی و محاسبات کوانتومی است - که با ستون دو آکوس طنین انداز می شود

هنوز مشخص نیست که آیا آکوس بهترین بستر برای گسترش همکاری با ژاپن، کره جنوبی و دیگران است یا خیر. همانطور که در بیانیه مشترک سال ۲۰۲۳ «روح کمپ دیوید» نشان داده شده است، ایالات متحده آمریکا، ژاپن و کره جنوبی شتاب سیاسی به دست آورده اند و همکاری های سه جانبه خود را بیشتر تقویت کرده اند. همکاری استراتژیک آنها اکنون شامل انعطاف پذیری زنجیره تامین، هوش مصنوعی و محاسبات کوانتومی است - که با ستون دو آکوس طنین انداز می شود.

با توجه به وجود این پلتفرم ها، هیچ فوریتی واقعی برای همگرایی آکوس و همکاری سه جانبه ایالات متحده، ژاپن و کره جنوبی وجود ندارد. در حال حاضر ایالات متحده آمریکا موقعیت خوبی برای تبدیل شدن به مرکزی برای هماهنگی دو چارچوب سه جانبه و هدایت آنها به سمت همکاری های آینده دارد.

ژاپن و کره جنوبی که از نظر جغرافیایی به چین نزدیک هستند و دارای تعاملات اقتصادی قابل توجهی با چین هستند، باید روابط خود را با آکوس به دقت مدیریت کنند

گسترش آکوس ممکن است به عنوان یک جبهه دیپلماتیک واحد علیه چین تلقی شود. البته تردیدی نیست که ایالات متحده، استرالیا و بریتانیا موضع قاطعانه ای علیه رفتار قاطعانه چین در منطقه هند و اقیانوس آرام و تهدید آن برای نظم بین المللی موجود اتخاذ کرده اند. ژاپن محتاط است اما به وضوح نگرانی های جدی خود را در مورد موقعیت استراتژیک چین ابراز کرده است که آن را بی سابقه و بزرگترین چالش استراتژیک برای امنیت خود و نظم بین المللی موجود می داند. کره جنوبی تحت دولت یون نیز علاقه استراتژیک خود را در تعامل با آکوس نشان داده است.

گفتنی است ژاپن و کره جنوبی که از نظر جغرافیایی به چین نزدیک هستند و دارای تعاملات اقتصادی قابل توجهی با چین هستند، باید روابط خود را با آکوس به دقت مدیریت کنند. حداقل در کوتاه مدت، آنها باید منطق قانع کننده ای برای هرگونه تغییر به سمت آکوس ارائه دهند تا از بدتر شدن بی مورد روابط خود با چین جلوگیری کنند.

تاریخچه اظهارات مکرر جهت گسترش عضویت در آکوس نشان می دهد که صرف نظر از نیات استراتژیک بریتانیا، این اظهارات به عنوان سیگنال سیاست خارجی برای ائتلاف سازی عمل می کند. به عنوان مثال تغییرات سیاسی داخلی در کره جنوبی در سال ۲۰۲۲ رخ داد و چنین اظهاراتی به اعضای آکوس اجازه داد تا موقعیت استراتژیک جدید کره جنوبی را بسنجند.

در محیط استراتژیک جهانی که به سرعت در حال تغییر است، ائتلاف سازی کلید شکل دادن به نظم منطقه ای موجود و نوظهور است

اظهارات و بیانیه ها می توانند هرگونه تغییر در تمایل سیاسی کشورهای عضو برای ایجاد آکوس پلاس را نشان کنند. این امر به ویژه مفید است زیرا چشم انداز استراتژیک در منطقه هند و اقیانوس آرام و فراتر از آن همچنان در حال تکامل است.

چنین اظهاراتی باعث تحریک گفتمان عمومی در داخل و خارج از سه عضو اصلی می شود و دیدگاه های مختلف را در مورد آکوس از جمله مزایا، هزینه ها و نگرانی های آن روشن می کند. ژاپن برای پیوستن به تلاش‌های ستون دو آکوس ابراز علاقه کرده است، اما هر گونه همکاری بر سر زیردریایی‌های هسته‌ای احتمالاً به دلیل حساسیت به هنجارهای مرتبط با هسته‌ای با فشار عمومی مواجه خواهد شد.

در محیط استراتژیک جهانی که به سرعت در حال تغییر است، ائتلاف سازی کلید شکل دادن به نظم منطقه ای موجود و نوظهور است. این فرآیند زمان زیادی می برد و سیگنال دهی سیاست خارجی در هماهنگی سیاست و همکاری استراتژیک ضروری می شود.