بازار؛ گروه استان ها: خراسان رضوی پنجمین استان پهناور کشور است که با افغانستان ۳۰۲ کیلومتر مرز مشترک دارد. این استان در مسیر تجارت خارجی با کشورهای آسیای میانه قرار گرفته است و افغانستان نخستین هدف صادراتی و تجاری خراسان رضوی به شمار می رود.
به گزارش خبرنگار بازار؛ از زمان روی کار آمدن دولت طالبان در این کشور مراودات تجاری ایران با این کشور نیز دستخوش تحولات بسیاری شده است که به منظور بررسی چالش ها و توسعه مراودات تجاری با این کشور با حسین محمدیان، رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی مشهد به بحث و گفت و گو نشستیم.
* بستر سرمایه گذاری در افغانستان تا چه میزان مهیا شده است؟
در افغانستان به رغم آن چه که در فضای مجازی ایران و فضای بین المللی است، امنیت نسبی برخورداراست و مردم راضی هستند. سختگیری های افراطی برای حضور بانوان در جامعه وجود ندارد و مردم و مسئولان آن ها نسبت به آینده افغانستان امیدوار شدند.این در حالیست که نرخ تورم نزدیک به صفر و منفی اعلام می شود و ارزش افغانی از زمان بدست گفتن حکومت توسط طالبان تقویت شده است.
در خبری شنیدم بخش زیادی از بازرگانان و تجار افغانستان که بخاطر تغییر حکومت در افغانستان از کشور خارج شده بودند دوباره در حال بازگشت به کشور هستند. از اتفاقات دیگر در تحولات افغانستان می توان به برنامه توسعه زیادی بین چین در افغانستان اشاره کرد و همچنین به اتفاقات جدید بین افغانستان و پاکستان نیز نگاهی داشت که از یک منظر نشان می دهد که به شدت گروه طالبان، ناسیونالیست می باشند و به رغم آن که این گروه وامدار پاکستان برای به قدرت رسیدنش می باشد اما منافع کشورش برایش مهم است حتی اگر به قیمت بر هم خوردن روابط کشورش با پاکستان باشد.
* سفر اخیر تجار مقامات خراسان رضوی به افغانستان چه دستاورد های مفیدی داشت؟
دربحث اقتصادی در افغانستان امیدواری ها مشهود است و استقبال خوبی از تیم ایرانی به عمل آمد و این در حالیست که علی رغم این که تیم استانی بود اما استقبال در حد استقبال از طرف دولت افغانستان انجام شد. در این سفرعلاقمندی بسیار زیادی از مراودات با ایران بیان شده است .
در بحث امور خارجه و سیاسی اگرچه دولت طالب هنوز به رسمیت شناخته نشده است و محتاط عمل می کنیم اما روابط اقتصادی و افرادی که در بحث اقتصاد کار می کنند معتقدند که ما با طالبان بهتر از دولت قبلی می توانیم مراودات اقتصادی - تجاری داشته باشیم .
* به نظر شما دیپلماسی اقتصادی تا چه میزان جواب داده است؟
به اعتقاد من دیپلماسی اقتصادی جواب می دهد بهرحال بین سیاسیون و دول مختلف اختلاف نظر و سلیقه بوجود می آید اما به هیچ عنوان نباید تسری به اقتصاد داشته باشد. ما باید این اختلاف سلایق در بحث سیاسی را مدیریت کنیم تا در بحث اقتصادی تاثیر نداشته باشد لذا ما می توانیم مانند خیلی از کشورها مراودات خود را داشته باشیم .
برای مثال امارات اختلافات جدی با سران ایرانی دارد اما کار اقتصادیش را انجام می دهد چون ادامه حیات خودش را در این می بیند یا ترکیه به رغم اختلافات اما روابطش را با روسیه حفظ کرده است این که روابط اقتصادی ما با طالبان خوب باشد به معنای تایید مواضع آن نیست.
* تا چه میزان اقتصاد ما به بازار های افغانستان وابسته است؟
به اعتقاد من در دولت طالبان و حکومت مستقر، اتاق فکری با برنامه وجوددارد. امروز ما با حکومتی در افعانستان مواجه ایم که به زعم خودشان امنیت را برقرار و از طرفی و کشت خشاش و موادمخدر به صورت جدی ممنوع کرده است.
رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی مشهد: دولت طالبان از تولید داخلی خویش به شدت حمایت می کند لذا افغانستان در بحث صادرات و به دست آوردن تکنولوژی در صنعت به زودی بسیار عملکرد خوبی را نشان خواهد داد امابه اعتقاد من توسعه افغانستان به معنای کوچک شدن توسعه اقتصادی ایران نیست
من معتقدم جهان به سرعت به افغانستان روی خواهد آورد چون آن ها قدم اول را برداشته اند و امنیت افغانستان بخصوص برای کشور همسایه اش بسیار مهم است.
دولت طالبان از تولید داخلی خویش به شدت حمایت می کند و اگر چه افغانستان در بحث صادرات و به دست آوردن تکنولوژی در صنعت به زودی بسیار عملکرد خوبی را نشان خواهد داد امابه اعتقاد من توسعه افغانستان به معنای کوچک شدن توسعه اقتصادی ایران نیست.
سال گذشته کل صادرات مان به افعانستان یک ونیم میلیارد دلار بوده است واز طرفی حجم صادرات ایران ۵۲ میلیارد دلار است وبا این رقم نمی توان گفت اقتصاد مان به افغانستان وابسته است.
* آیا پاکستان رقیب جدی برای تجارت ما با افغانستان محسوب می شود؟
به اعتقاد من رشد بازار افعانستان یا پاکستان باعث محدودیت بازار ایران نخواهد بود زیرا بازار وسیع است و بخاطر داشته باشیم اقتصاد و درآمد جهان آزاد است وا گر رشد می کند براساس عرضه و تقاضا قیمت گذاری می شود وقتی دولت قیمت دستوری می دهد کیفیت فدای کمیت می شود.
* تولید مشترک چقدر امکان تحقق دارد؟
برای مثال چینی ها در ایران تولید مشترک و چند کارخانه در نیشابور دارند.اما آن‌ها دارای استراتژی هستند یعنی تعریف می کنند که می خواهند چکاری انجام بدهند.
حسین محمدیان: در افغانستان تمام عناصرجدول مندلیف در خاک ان کشور موجود است لذا با توجه به اینکه معادن مختلف افغانستان دست نخورده است، می توانیم سرمایه گذاری و مواد اولیه را استخراج کنیم و یا کالای نیمه ساخته را آن جا درست کنیم و آن هارا به ایران بیاوریم و صادرات مجددکنیم و این به معنای تولید مشترک است
برای مثال احداث کارخانه کاشی در نیشابور از نمونه های درست تولید مشترک می باشد. زیرا در این منطقه خاک ارزان و کارگر با دستمزد مناسب وجودارد و اگر قرار است کاشی و سرامیک به عراق صادر کنند ،بهترین گزینه نیشابور است که هزینه حمل نیز ارزان است.
همچنین کارخانه الیاف مصنوعی که ازضایعات جمع آوری شده از پت می باشدکه به الیاف مصنوعی تبدیل و تولید می شود که این تولید برای ایران و همچنین جهت صادرات به کشورهای دیگر می باشد .
در افغانستان تمام عناصرجدول مندلیف در خاک ان کشور موجود است لذا با توجه به اینکه معادن مختلف افغانستان دست نخورده است، می توانیم سرمایه گذاری و مواد اولیه را استخراج کنیم و یا کالای نیمه ساخته را آن جا درست کنیم و آن هارا به ایران بیاوریم و صادرات مجددکنیم و این به معنای تولید مشترک است.
اما اگر قرار باشد اشتغال خودمان رابهم بزنیم و به کشور دیگری ببریم اصلا نتیجه خوبی گرفته نخواهد شد. بیاد داشته باشیم که امروز ایران یکی از ارزان ترین حقوق کارگران را دردنیا دارد که ۱۵۰ دلار است و همچنین دارای انرژی ارزان است .
* برداشته شدن ارز حمایتی و حمایتی چه بلایی سر صادرات آورده است؟
بارها اعلام کرده ایم ما به عنوان یک تولید کننده خواهان هیچ گونه سوبسیدی نیستیم لذا اجازه دهند ما کار خودمان را انجام بدهیم همان طور که در افغانستان هیچ سوبسیدی وجودندارد.
به نظر من عامل بدبختی ما تاکنون نفت بوده است و لذا معتقدم ما راه را اشتباه می رویم چون تصور می کنیم که به مردم کمک مالی می دهیم. متاسفانه بین تورم و حقوق ها هماهنگی وجودندارد یا خلق پول درمان مشکلات اقتصادی نخواهد بود و این شیوه ای است که دنیا سال های گذشته آن هارا کنار گذاشته است و ما امروز خواهان اقتصاد آزاد هستیم.
رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی مشهد: بارها اعلام می شود که ۴۰۰ کارخانه تولید خودرو داریم و حدود دوهزار کارخانه لوازم خانگی داریم که به اعتقاد من این افتخار نیست چون کره جنوبی دو کارخانه لوازم خانگی دارد و با همین دو کارخانه دنیار را برندهای اوتسخیر کرده است
به طور مثال ما اگر چه سوخت را ارزان می دهیم اما هوای آلوده، ترافیک ، عدم ورود خودرو های هیبریدی و قاچاق سوخت به کشورهای همسایه را ارمغان آورده ایم. لازم ذکر است که فروش نفت برای سرمایه گذاری و ارزش افزوده و ایجاد زیر ساخت برای زمانی است که نفت نباشد.
* تا چه میزان زیر ساخت های موجود را برای توسعه صنعتی مناسب می دانید؟
در دوره ای با جواز دادن بی رویه به اسم آن که به مردم کمک می کنیم مشکلاتی را بعد از این تصمیمات ایجاد کرد که هنوز دامن ما را گرفته است. برای مثال در تربت حیدریه کارخانه فولاد زده شد که مردم برای آب شرب مشکل دارند و یا بارها اعلام می شود که ۴۰۰ کارخانه تولید خودرو داریم و حدود دوهزار کارخانه لوازم خانگی داریم که به اعتقاد من این افتخار نیست چون کره جنوبی دو کارخانه لوازم خانگی دارد و با همین دو کارخانه دنیار را برندهای اوتسخیر کرده است .
این در حالی است که ما در شهرک های صنعتی با گورستان سوله های خاک گرفته و خالی مواجه ایم و این پرسش پیش می آید که خروجی احداث تعداد شهرک های صنعتی چیست؟ پاسخ اینست که ما زیر ساخت هایمان برای تولید انبوه مناسب نیست و درگیر مسایل روزمرگی شده ایم.
* راه برون رفت چیست؟
شاید این تصور پیش بیاید ما فقط نقد می کنیم و راه برون رفت از آن چیست ؟ پاسخ من اینست که ما ادعایمان و توقع مان اینست باید برای کشوری مانند ایران روی مزیت های آن کار کنیم اینکه ما امروز افتخار کنیم که مرز های مان را بستیم وهیچ کالایی را نمی گذاریم وارد شود و ما در همه زمینه ها باید خودکفا باشیم این یک سیاست شکست خورده است.
در هیچ کجای دنیاهیچ کشوری را نخواهید دید که بدون سرمایه گذاری خارجی،توسعه پیدا کرده باشد لذا امکان ندارد ما به دنیا وصل نباشیم و توسعه پیدا کنیم. ما تافته جدا بافته از دنیا نیستیم ما همچنین جزیره تنها هم نیستیم که خواسته باشیم مرز هایمان را ببندیم و بگویم ما همه چیزرا امروز خودمان می خواهیم.
ما در خوردرو دارای هیچ مزیتی نیستیم زیرا بعد از حدود چهار دهه اکنون وضیعت مان اینست در حالیکه کشور همسایه ما ترکیه رتبه دهم تولید قطعات خودرو در دنیا را داردکه خیلی قدمتش کمتر از ماست.
تاکیدمی کنم که ما راه را اشتباه می رویم پس اگر قرار باشد توسعه اقتصادی پیدا کنیم ابتدا باید به بخش خصوصی اعتماد کنیم و سپس دخالت دولت از بخش خصوصی قطع شود و همچنین روی مزیت های کشورمان کار کنیم.
جای نگرانی دارد، فرش، فیروزه و ... که مزیت مان بود امروز به کجا رسیده است ؟اما امروز پتروشیمی یمان را به عنوان مواد خام و چه ارزش افزوده ای وبا چه افتخاری صادر می کنیم؟
باید در های کشور باز باشد زیرا صادرات و واردات دو بالند که می توانند برای توسعه یک کشور مفید واقع شوند به نطر من این که جلوی صادرات را بگیریم به مردم خودمان ظلم کرده‌ایم.
نظر شما