بازار؛ گروه بین الملل: نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل متحد روز پنجشنبه به وقت محلی در واکنش به ادعای روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در خصوص تصمیم ایالات متحده آمریکا و قطر برای بلوکه کردن ۶ میلیارد دلار پول آزاد شده ایران در قطر گفت: ما این موضوع رادر چارچوب سیاست داخلی آمریکا و دعواهای سیاسی گروه رقیب می دانیم و این گزارش را غیر معتبر و بدور از واقعیت تلقی می کنیم. این رویایی است که تعبیر نمی شود.
نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در واکنش به این یادداشت واشنگتن پست اعلام کرد: این خبر صحت ندارد و انتشار آن اعتبار واشنگتن پست را خدشه دار می کند.
نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران همچنین در واکنش به یادداشت این روزنامه آمریکایی افزود: سناتورهای مورد بحث و دولت ایالات متحده همگی کاملا آگاه هستند که نمی توانند از توافق عقب نشینی کنند. این پول حقا متعلق به مردم ایران است که دولت جمهوری اسلامی ایران از آن برای تسهیل همه نیازهای ضروری و غیر تحریمی ایرانیان استفاده خواهد کرد.
جان کربی هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید با رد ادعاها اعلام کرد: تمام ۶ میلیارد دلار پول ایران همچنان در بانک قطری بوده و از آن استفاده نشده است.
جان کربی هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی آمریکا روز پنجشنبه به وقت محلی برابر با ۱۲ اکتبر ۲۰۲۳ و ۲۰ مهرماه جاری در جمع خبرنگاران گفت: هیچگاه قرار نبود حکومت ایران به این پول دست یابد. این حساب که پیش از این در کره جنوبی بود در واقع توسط دولت پیشین آمریکا برای همین هدف ایجاد شده بود.
کربی افزود: مایک پمپئو وزیر خارجه وقت آمریکا نیز اعلام کرده بود که این پول برای اهداف بشردوستانه استفاده خواهد شد و ما هیچ اقدامی متفاوت با آن انجام نداده ایم. تنها کاری که ما انجام دادیم انتقال این پول از کره جنوبی که به دلایل فنی پول ایران را غیر قابل دسترس کرده بود، به قطر است و به این کشور دسترسی بیشتری می دهد.
این سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا اضافه کرد: هیچ بخشی از این پول توسط حکومت ایران استفاده نشده است و اگر قرار باشد این پول مورد استفاده قرار گیرد، به فروشندگان تایید شده منتقل می شود تا برای خرید کالاهای کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی مورد استفاده قرار گیرد. ما بر هر سنت این پول و اهدافی که قرار است از آنها استفاده شود نظارت داریم.
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا که در پی عملیات طوفان الاقصی به سرزمین های اشغالی فلسطین سفر کرده است، روز پنجشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی در تل آویو گفت: "هیچ یک از پولی که به قطر منتقل شده است، توسط ایران هزینه نشده یا به هیچ وجه به آن دسترسی پیدا نکرده است.
بلینکن افزود: در واقع، وجوه در آن حساب توسط وزارت خزانه داری نظارت می شود و فقط می تواند برای کالاهای بشردوستانه - غذا، دارو، تجهیزات پزشکی - استفاده شود. هرگز به دست ایرانیان نرسیده است. ما نظارت دقیقی بر وجوه داریم و حق مسدود کردن آنها را برای خود محفوظ می داریم.
گروهی متشکل از ۲۰ سناتور جمهوری خواه از جمله مارشا بلکبرن و مارکو روبیو، لیندسی گراهام، جان تون، مایک لی، آر یوتا، ریک اسکات، جیمز لنکفورد، جان کورنین، و تام کاتن در واکنش به حملات حماس به اسرائیل در نامه ای به جو بایدن رئیس جمهور آمریکا خواسته اند که دارایی های ۶ میلیارد دلاری ایران را که ماه گذشته در توافق تبادل زندانیان آمریکایی از حساب‌های کره جنوبی به قطر آزاد شده بود، مسدود کند.
رسانه های آمریکایی در پی عملیات غافلگیرانه و گسترده «طوفان الاقصی» از سوی نیروهای مقاومت فلسطین علیه رژیم اشغالگر قدس که نه تنها این رژیم بلکه آمریکا را شوکه کرده، درجنگی روانی – تبلیغاتی درصدد فضاسازی برای کشیدن پای جمهوری اسلامی ایران به این جنگ هستند در حالیکه مقامات آمریکایی بصراحت این موضوع را رد کرده اند.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور نادر انتصار رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.
*در خلال جنگ حماس و اسرائیل، برخی جریات در داخل آمریکا و رسانه های وابسته به آنها از بلوکه شدن مجدد پولهای ایران در قطر خبر دادند که بعدا تکذیب شد. به نظر شما پیامی در اعلام این موضوع نهفته بود؟
از زمان گزارش اولیه در این زمینه توسط واشنگتن پست، چندین گزارش متناقض وجود داشته است. چندین قانونگذار جمهوری خواه و دموکرات، از جمله رئیس کمیته بانکی سنا، شرود براون (دموکرات از اوهایو)، از دولت بایدن خواسته اند که از توافق صرف نظر کند. در روزهای اخیر، به ویژه از سوی افراد و گروه‌های همیشگی ضدایرانی، درخواست‌ها برای لغو برجام بلندتر شده است.
بایدن قصد دارد از احتمال نادیده گرفتن توافق شفاهی خود به عنوان اهرم فشاری علیه ایران با تحول بحران در مناقشه فلسطین و اسرائیل استفاده کند
پس از انتشار خبر واشنگتن پست، نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد بیانیه‌ای صادر کرد که در آن آمده بود: «سناتورهای مورد بحث و دولت آمریکا همگی کاملاً آگاه هستند که نمی‌توانند از توافق انصراف دهند. این پول حقاً متعلق به مردم ایران است که برای دولت جمهوری اسلامی ایران برای تسهیل در دستیابی به کلیه ملزومات ضروری و غیرتحریمی برای ایرانیان در نظر گرفته شده است.» پس از آن، چندین مقام ایرانی، از جمله رئیس بانک مرکزی ایران، صحت ادعاهای واشنگتن پست را رد کردند. در حال حاضر، مشخص نیست که برنامه های میان مدت و بلند مدت دولت بایدن چیست. آنچه واضح است این است که بایدن حداقل قصد دارد از احتمال نادیده گرفتن توافق شفاهی خود به عنوان اهرم فشاری علیه ایران با تحول بحران در مناقشه فلسطین و اسرائیل استفاده کند.
*چقدر ممکن است آمریکا در آینده از این پولها به عنوان اهرم فشار علیه ایران استفاده کند؟ اگر چنین شود چه ضررهای متوجه آمریکا خواهد شد؟
همانطور که در پاسخ قبلی خود گفتم، احتمال اینکه بایدن به دنبال استفاده از منابع مالی ایران در قطر (یا جاهای دیگر) برای اعمال فشار بیشتر بر جمهوری اسلامی باشد، بسیار زیاد است. توافق شفاهی بین واشنگتن و تهران (که ما اطلاعات کمی در مورد آن داریم)، درست مانند برجام، هیچ سازوکار اجرایی معناداری پشت آن نیست. بنابراین، دولت ایران قادر نیست که دولت آمریکا را مجبور کند به مفاد آخرین توافقنامه، هر چه که باشد، پایبند بماند.
وجوه متعلق به ایران در بانک‌های قطری خارج از کنترل ایران است تا جایی که به مخارج این صندوق‌ها مربوط می‌شود
باید به خاطر داشته باشیم که وجوه در بانک‌های قطری خارج از کنترل ایران است تا جایی که به مخارج این صندوق‌ها مربوط می‌شود. درست است که ۶ میلیارد دلار انتقالی از کره جنوبی به قطر به حساب ایران در بانک های قطر واریز شده است، با این حال، و این نکته بسیار مهم است، ایران مجاز به استفاده از پول خود بدون دریافت تاییدیه وزارت خزانه داری آمریکا توسط بانک های قطری نیست. این گونه ایالات متحده می تواند اهرم فشار خود را بر ایران اعمال کند.
اگر واشنگتن تصمیم بگیرد که یا رسما از توافق شفاهی خود با ایران چشم پوشی کند (همانطور که ترامپ در مورد برجام انجام داد) یا صرفاً درخواست ایران برای استفاده از منابع مالی خود را بدون انصراف رسمی از توافق تایید نکند، نتیجه نهایی همان خواهد بود. احتمالاً ضرب المثلی است که کمر شتر را می شکند.
در واقع، پیش‌بینی مسیر روابط ایران و آمریکا بسیار دشوار می‌شود. به عنوان مثال، در برنامه NBC "Meet the Press" در ۱۵ اکتبر ۲۰۲۳، سناتور بانفوذ «لیندسی گراهام» ایران را تهدید کرد که در صورت حمله حزب الله به اسرائیل، به جنگ خواهد پرداخت. به طور خاص، گراهام اظهار داشت: «قطعنامه ای را در سنای ایالات متحده ارائه کنید تا اجازه دهد اقدام نظامی ایالات متحده، همراه با اسرائیل، ایران را از تجارت نفت خارج کند. ایران، اگر این جنگ را تشدید کنید، ما به دنبال شما هستیم.» گراهام در ادامه از ایران به عنوان «شر بزرگ» و «منبع مشکل» یاد کرد که اکنون در «تقاطع آمریکا و اسرائیل» قرار دارد.
* تاثیر این جنگ بر آینده مذاکرات هسته ای ایران چیست؟
جنگ اسرائیل و حماس هنوز در حال تکامل است و پیش بینی مسیر آینده آن دشوار است. با این حال، اگر جنگ کنونی به یک جنگ منطقه‌ای تبدیل شود، طرف‌های مذاکره‌کننده هسته‌ای دیوار بسیار بلندی برای بالا رفتن خواهند داشت، یا ممکن است روند مذاکرات کاملاً غیرقابل ترمیم شود.
* این جنگ چه آثاری بر بهبود رابطه ایران و عربستان خواهد داشت؟
عربستان سعودی تا کنون مانند چندین رژیم دیگر طرفدار آمریکا در جهان عرب، سعی کرده رویکردی محتاطانه داشته باشد و هر دو طرف را بازی کند. اگر جنگ حماس و اسرائیل به یک درگیری منطقه‌ای تبدیل نشود، من معتقدم روند فعلی به سمت بهبود روابط تهران-ریاض ادامه خواهد یافت. با این حال، اگر جنگ منطقه‌ای شکل بگیرد، روابط عربستان و ایران احتمالاً تأثیر منفی خواهد گذاشت، به‌ویژه اگر ریاض از سوی واشنگتن تحت فشار قرار گیرد تا رویکردی بیشتر طرفدار غرب و اسرائیل در سیاست خارجی منطقه‌ای خود اتخاذ کند.
* تاثیر جنگ حماس و اسرائیل بر عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل چیست؟
جنگ بین حماس و اسرائیل پیشرفت در روند عادی سازی بین عربستان سعودی و اسرائیل را به تاخیر می اندازد. عربستان سعودی یک رابطه دیرینه، هرچند پنهان، با اسرائیل داشته است و اگر وضعیت منطقه به وضعیت قبلی بازگردد، به ایجاد این روابط ادامه خواهد داد. برای من واضح است که عربستان تصمیمی استراتژیک برای عادی سازی روابط خود با اسرائیل گرفته است. با این حال، زمان و شرایط تصمیم ریاض متاثر از تحولات میدانی و نتیجه جنگ حماس و اسرائیل خواهد بود.
نظر شما