آیا آسیا برای چین قوی تر آماده است؟ |قاره کهن از معادلات جنگ سرد پرهیز می کند

بازار؛ گروه بین الملل: سایت thinkchina اخیرا مقاله ای با قلم «هان یونگ هونگ» با عنوان «آیا آسیا برای چین قوی تر آماده است؟» منتشر نموده است. ترجمه متن مقاله در ادامه می آید.

چین در حال اعمال قدرت و نفوذ فزاینده خود در حوزه های مختلف از جمله تجارت، فناوری، سیاست و ارتش است که بدون شک بر سایر کشورها نیز تأثیر دارد. کشورهای بزرگتری مانند هند، ژاپن، کره جنوبی و البته آمریکا برای اینکه گرفتار این موج نشوند با هم متحد می شوند. اما کشورهای دیگر مانند کشورهای عضو آسه آن چگونه در ژئوپلیتیک منطقه حرکت می کنند؟ آیا آسیا برای چین قوی تر آماده است؟ پاسخ سوال بستگی به این دارد که چه کسی سؤال را می پرسد.

از نظر برخی افراد یا کشورها «آیا آسیا آماده است» می تواند به این معنی باشد که آماده است با چین قوی تر همزیستی کند و از بازار عظیم چین استفاده کند. کسانی که این موضع را دارند باید در نظر داشته باشند که چین قدرتمندتر به دنبال فضای بیشتری برای خود و احتمالاً انحصاری در منطقه خواهد بود. این دیدگاه نشان دهنده پذیرش نقش چین قوی تر در آسیا است.

اما برای دیگران همین سوال می‌تواند به این معنا باشد که آیا کشورهای آسیایی آماده مقاومت در برابر فشار چین قوی‌تر در زمینه‌های تجارت و فناوری هستند یا خیر؟ به عبارت دیگر آیا کشورهای آسیایی آمادگی کافی برای عقب نشینی را دارند، زیرا چین نفوذ خود را در مسائل سیاسی، نظامی و امنیتی تقویت می کند. آیا آنها آماده هستند تا از سناریویی اجتناب کنند که در آن وابستگی بیشتر به چین از نظر تجارت و اقتصاد ممکن است آنها را از نظر سیاسی درمانده کند؟ آیا آن‌ها آماده‌اند تا در آتش متقابل رقابت فزاینده چین با ایالات متحده گرفتار شوند؟

رویکردهای مختلف به چنین سؤالی منعکس کننده فرصت ها و چالش های ناشی از یک چین قوی تر است. این موضوع همچنین در کشورهایی که از نظر قومی متفاوت هستند، مانند سنگاپور و مالزی، پیچیده تر و ظریف تر است.

علیرغم افزایش شک و تردید در برخی زمینه ها، چین همچنان بزرگتر و قوی تر می شود

باید گفت کشور چین با چالش های بزرگ اقتصادی مواجه است. در حالی که اقتصاد چین در نیمه اول سال ۲۰۲۳ نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۲ ۵.۵ درصد رشد کرد، در سه ماهه دوم نسبت به سه ماهه قبل فقط ۰.۸ درصد رشد کرد. آخرین نرخ بیکاری جوانان منتشر شده توسط دولت در بالاترین سطح ۲۱.۳٪ بود، در حالی که بازار املاک چین همچنان در رکود به سر می برد. حتی اگر کارشناسان نتوانند با اطمینان بگویند که اقتصاد چین به کف رسیده است، به نظر می رسد مارپیچ نزولی تثبیت شده است.

البته بازگرداندن اعتماد تجاری و مصرف‌کننده در کوتاه‌مدت آسان نخواهد بود و موضوع پیری جمعیت چین در بلندمدت باقی خواهد ماند. اما به نظر می رسد دولت چین مصمم به تغییر مدل توسعه خود است و به نظر می رسد مایل به پذیرش کاهش رشد اقتصادی به عنوان بهای آن است.

«شی جین پینگ»، رهبر چین در حال ایجاد یک مدل رشد جدید است که دیگر متکی به املاک و زیرساخت‌های دولت‌های محلی برای ارتقای رشد اقتصادی نیست، بلکه مدلی است که از فناوری برای هدایت نوآوری در بخش تولید و رشد مداوم مصرف داخلی استفاده می‌کند.

موفقیت شی به توانایی اجرای سیاست های مربوطه و در عین حال مدیریت مناسب روابط چین با آمریکا و اروپا بستگی دارد

برای شکل دادن به مدل رشد جدید، چین سرمایه گذاری خود را در خودروهای الکتریکی، تولید پیشرفته، انرژی های جدید، مراقبت های بهداشتی و علوم زیستی به میزان قابل توجهی افزایش داده است. در سه ماهه اول سال ۲۰۲۳، چین به طرز شگفت انگیزی از ژاپن پیشی گرفت و به بزرگترین صادرکننده خودرو در جهان تبدیل شد. معرفی گوشی هوشمند جدید هوآوی با تراشه های ۷ نانومتری ساخت چین موفقیت دیگری بود.

اگر تحول اقتصادی چین موفقیت آمیز باشد، آسیا با چینی مواجه خواهد شد که از نظر علم و فناوری به خود متکی است، از نظر نظامی قوی است و بازار داخلی عمیق‌تری دارد، اما بازار کمتر به روی جهان خارج باز کرده است. در حالت ایده‌آل، آمادگی آسیا برای چین قوی‌تر به این معنی است که می‌تواند از فرصت‌هایی که با چین قوی‌تر به دست می‌آید، استفاده کند و در عین حال با چالش‌ها و ریسک‌های همراه مقابله کند. این در حالی است که کشورهای مختلف در حال آماده شدن برای مقابله با چین قوی تر به روش های مختلف هستند و اکنون خود را به اردوگاه های جداگانه تقسیم می کنند.

واکنش آسیا به ظهور قدرت چین

برای درک واکنش آسیا به ظهور چین به واکنش‌های هند، ژاپن، کره جنوبی و آسه آن توجه می کنیم. اصطلاح کشمکش اژدها و فیل مدتهاست در رسانه های بین المللی استفاده می شود. با تغییرات در روابط چین و ایالات متحده و رشد سریع هند، کشمکش اژدها و فیل به یکی از عوامل کلیدی تعیین کننده آینده آسیا تبدیل شده است.

اختلاف چند دهه مرزی بین هند و چین از ژوئن ۲۰۲۰ بدتر شده است. روابط بین دو کشور در سال جاری به پایین ترین سطح خود رسید و هر یک روزنامه نگاران دیگری را اخراج کردند. ناسیونالیسم در هند در حال افزایش است و به طور فعال از استراتژی هند و اقیانوس آرام ایالات متحده برای کنترل چین استفاده می کند. در نشست گروه ۲۰ در دهلی نو که رئیس جمهور چین در آن شرکت نکرد، هند خود را به عنوان رقیب چین و رهبر جنوب جهانی معرفی کرد و در عین حال به شریک مؤثر ایالات متحده در انزوای چین و روسیه تبدیل شد.

ژاپن یکی دیگر از اقتصادهای مهم آسیایی بوده که روابط آن با چین رو به وخامت گذاشته است. ژاپن همچنین با چین اختلافات ارضی دارد و مسائل تاریخی جنگ جهانی دوم همچنان باعث ایجاد تنش بین دو کشور می شود.

انبوه اقدامات دیپلماتیک ژاپن و هند برای مقابله با چین قوی‌تر نشان‌دهنده تردیدهای آنها نسبت به رشد این کشور است

با رشد قدرت چین، ژاپن در چند سال گذشته روابط خود را با ائتلاف پنج چشم تقویت کرده و فعالانه در گفتگوی چهارجانبه امنیتی که ژاپن و هند اعضای آن هستند، شرکت کرده است. ژاپن همچنین قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ هزینه های دفاعی خود را به ۲ درصد تولید ناخالص داخلی خود، مشابه هزینه های اعضای ناتو افزایش دهد. در اسناد جدید استراتژی امنیت ملی که سال گذشته توسط نخست وزیر ژاپن تصویب شد، چین برای اولین بار به عنوان بزرگترین چالش استراتژیک ژاپن تا به امروز جایگزین کره شمالی شد. باید گفت انبوه اقدامات دیپلماتیک ژاپن و هند برای مقابله با چین قوی‌تر نشان‌دهنده تردیدهای آنها نسبت به رشد این کشور است.

در این ارتباط هند به ایالات متحده آمریکا نزدیک‌تر شده است، در حالی که ژاپن و کره جنوبی نیز کینه‌های قدیمی خود را کنار گذاشته و برای گسترش همکاری‌های نظامی به توافق رسیده‌اند.

هند، ژاپن و کره جنوبی در تلاش برای کاهش وابستگی اقتصادی و تجاری خود به چین هستند

با وجود تیرگی روابط دوجانبه، تجارت بین چین و هند در سال ۲۰۲۲ به ۱۳۶ میلیارد دلار رسید که نسبت به سال گذشته بیش از ۲۰ درصد افزایش داشته است. چین از مزیت بزرگی برخوردار است زیرا شرکت های هندی نیاز به واردات مقادیر زیادی محصولات واسطه ای از این کشور برای فرآوری و صادرات دارند. هند نه تنها با بررسی سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های چینی به دلایل امنیتی، بلکه با اعمال جریمه‌ها و مالیات‌های معوق بر شرکت‌های چینی تلاش می‌کند تا معادله را تغییر دهد.

همچنین کره جنوبی در حال دور شدن از چین است. در حالی که چین صنعت تولید با فناوری پیشرفته خود را توسعه می دهد، کره جنوبی مجبور شده است تنوع زنجیره تامین مواد خام و پایه های تولید خود را سرعت بخشد. تغییر ساختار زنجیره‌های تامین جهانی به دلیل فشار ایالات متحده نیز مستقیماً بر تجارت کره جنوبی تأثیر گذاشته است.

چیزی که آسیا توان تحمل آن را ندارد این است که خود را به اردوگاه های رقیب به سبک جنگ سرد تقسیم کند

کشورهای آسیایی واکنش‌های خاص خود را به افزایش مداوم قدرت چین دارند که به ناچار بی‌اعتمادی و تنش در منطقه را تشدید کرده است. چیزی که آسیا توان تحمل آن را ندارد این است که خود را به اردوگاه های رقیب به سبک جنگ سرد تقسیم کند.

این امر نه تنها منجر به رکود در تجارت، نوآوری و مبادلات می شود، بلکه کشورهای منطقه از شکوفایی و پیشرفت منطقه در ۵۰ سال گذشته محروم می شوند. بزرگترین خطر، فوران درگیری ها و درگیری های مسلحانه است. کشورهای آسیایی به دنبال اجتناب از رویارویی آشکار هستند زیرا با یکدیگر در چندین حلقه همپوشانی همکاری می کنند.

بنابراین در مورد اینکه آیا آسیا برای یک چین قوی‌تر آماده است یا خیر، فقط می‌توان گفت که هر کشوری روش خاص خود را برای آماده‌سازی و واکنش دارد. در حالی که منطقه به عنوان یک کل نمی تواند به طور کامل از ثمرات جهانی شدن و همکاری های منطقه ای مانند گذشته بهره مند شود، می تواند تا حد زیادی با ثبات باقی بماند. براندازی اجباری نظم فعلی در آسیا به نفع هیچ طرفی نیست.