بازار؛ گروه خودرو: خودروسازان بزرگ دنیا که اغلب اروپایی و آمریکایی هستند، نسبت به پیشرفت خودروسازی چین نگران شدند و از همین رو برنامه تولید خودروهای برقی دچار تغییرات قابل توجهی شده است. خودروهای برقی فرصتی را برای اروپا فراهم کرده است که شراکت و همکاری خود با چین را به کمترین میزان ممکن برساند. شاید متولیان صنعت خودرو کشور نیز با الگو برداری از سیاست صنعتی اروپا باید در اختیار قرار دادن بازار جذاب خودرو کشور به چینی ها، بازنگری انجام دهند. چرا که سیطره تنها یک کشور (چین) در تمام عرصه های حمل و نقل دنیا از نظر کارشناسان می تواند چالش برانگیز باشد. برای بررسی این موضوعات با علی میرزایی کارشناس راهبرد صنعت خودرو به گفت و گو پرداختیم:
فرانسه با تحت فشار قرار دادن اتحادیه اروپا خواستار تحقیقات در خصوص یارانه های ناعادلانه دولت چین جهت عرضه محصولات برقی اش به این قاره شد
* به تازگی اتحادیه اروپا خودروسازان چینی را تحریم کرده است، باتوجه به اینکه عمده این تحریم ها خودروهای الکتریکی بوده، برنامه برقی سازی در اروپا تغییر کرده است؟
انگلیس اعلام کرد اهداف و برنامه های برقی سازی خودروها را با یک تاخیر پنج ساله انجام می دهد، فرانسه با تحت فشار قرار دادن اتحادیه اروپا خواستار تحقیقات در خصوص یارانه های ناعادلانه دولت چین جهت عرضه محصولات برقی اش به این قاره شد. از همین رو اتحادیه اروپا در نظر دارد که مشوق برای خودروهای با مصرف سوخت هیدروژن و سینتتیک مایع، تببین کند. این سیاست می تواند منجربه رقابتی شدن خودروهای مذکور با محصولات الکتریکی در آینده شود.
تحقیقات جدید نشان می دهد که در بهترین حالت اروپا نمی تواند تا سال ۲۰۲۵ خودروهای برقی با قیمت ۲۵ هزار دلار تولید کند
* اتحادیه اروپا مدعی تولید خودروهای برقی با قیمت ۲۵ هزار دلار تا سال ۲۰۲۵ شده است، باتوجه به اینکه شما مدتی تحقیقات گسترده در بازار اروپا برای توسعه خودروهای الکتریکی داشتید، این هدف محقق خواهد شد؟
تحقیقات جدید نشان می دهد که در بهترین حالت اروپا نمی تواند تا سال ۲۰۲۵ خودروهای برقی با قیمت ۲۵ هزار دلار تولید کند. این درحالی است که چین به راحتی می تواند نیاز بازار اتحادیه اروپا به خودروهای الکتریکی با قیمت مذکور را رفع کند. نکته قابل توجه اینجاست که آمریکا طی یکسال گذشته همکاری تجاری خود با خودروسازان اروپایی را در راستای تولید محصولات برقی بسیار محدود کرده است، آمریکا قوانین مختلفی وضع کرده که منجربه حمایت از محصولات آمریکایی در مقابل خودروهای برقی چینی شده است.
مطالعات جدید نشان می دهد که ۶۸ درصد پروژه های تولید باتری در اروپا -معادل Twh۱.۲ با ریسک تاخیر و یا کوچک و لغو شدن (حتی قبل از شروع طرح) مواجه هستند
* خودروسازان بزرگ در دنیا و برخی از کارشناسان عامل عدم توسعه خودروهای الکتریکی و حتی هیبریدی را قیمت بالای لیتیوم عنوان کردند، این موضوع در عملکرد شرکت های خودرویی اروپا تا چه میزان اثر گذار است؟
قیمت سلول‌های باتری لیتیومی اکنون کمتر از ۱۰۰ دلار در هر کیلووات ساعت است که در دهه اخیر ۸۰ درصد کاهش یافته است. این موضوع یک خبر خوب برای فعالان محیط‌زیست است که خواهان افزایش خودروهای برقی هستند. اما کاهش قیمت سلول ها برای شرکت هایی که در خارج از چین روی تولید سلول باتری سرمایه‌گذاری می‌کنند، به یک نگرانی (سیاسی و اقتصادی) تبدیل شده است. چون سودآوری کارخانه های باتری سازی در مناطقی مانند اروپا زیر سوال می رود و دیگر توجیه اقتصادی نخواهند داشت. مطالعات جدید نشان می دهد که ۶۸ درصد پروژه های تولید باتری در اروپا -معادل Twh۱.۲ با ریسک تاخیر و یا کوچک و لغو شدن (حتی قبل از شروع طرح) مواجه هستند. تویوتا و چند شرکت نام دار اعلام پیشرفت فوق العاده در تکنولوژی های جدید باتری کردند که بسیار رقابتی تر (در دراز مدت) از باتری های چینی است. سوالی که ذهن خیلی از منتقدین و متخصصین را به خود جلب کرده است این است که آیا دنیا در مورد خودروهای برقی بیش از حد خوش بین بوده یا تغییرات در این صنعت غیر قابل پیش بینی شدند؟
اخیرا مدیرعامل ب ام و گفته است؛ خودروسازان چینی یک "خطر قریب الوقوع" برای صنعت اروپا هستند، بخش عمده بازارخودرو (محصولات اقتصادی) یا از بین خواهد رفت یا توسط سازندگان اروپایی دیگرتولید نخواهد شد
* اخبار خودرویی و اقتصادی اروپا حاکی از تقابل جدی میان خودروسازان قاره سبز با چینی ها است، براساس این اخبار احتمالا وابستگی خودروسازان غربی به چینی ها کمتر می شود، نظر شما در این خصوص چیست؟
این اخبار ناشی از نگرانی های خودروسازان غیر چینی از محصولات چینی است. شاید غرب فکر نمی کرد که چین به چنین سرعتی در تولید خودروهای برقی با قیمت های رقابتی برسد. اخیرا مدیرعامل ب ام و گفته است؛ «خودروسازان چینی یک "خطر قریب الوقوع" برای صنعت اروپا هستند، بخش عمده بازارخودرو (محصولات اقتصادی) یا از بین خواهد رفت یا توسط سازندگان اروپایی دیگرتولید نخواهد شد.» به نظر بعید می رسد که غرب از تکنولوژی برقی مایوس شده باشد، ولی اروپا حاضر نیست به همین راحتی بازار را به چینی ها واگذار کند. در حال حاضر، تقریباً از هر پنج خودروی فروخته شده در اروپا، یکی برقی است و انتظار می‌رود سهم بازار جهانی خودروهای برقی تا سال ۲۰۳۰ به ۳۵ درصد برسد. اتحادیه اروپا به خوبی از نقاط ضعف خود در خودروسازی رقابتی اگاه است تا آنجا که این اتحادیه تصمیم گرفته است، بومی سازی ریز تراشه ها را در اروپا پیگیری کند و وابستگی خود را به زنجیره تامین جهانی کمتر کند.
* باتوجه به اینکه شما مدت مدیدی در صنعت و بازار خودرو اروپا فعالیت تحقیقاتی داشتید، وضعیت فعلی چینی ها در عرضه خودروهای برقی به اروپا چگونه است؟
تولیدکنندگان چینی در حال هجوم قابل توجهی به بازار اروپا هستند و به طور قابل ملاحظه ای سهم بازار خود را گسترش دادند. چین در فناوری باتری برتر است و اکثر ظرفیت پردازش لیتیوم جهانی را کنترل می کند، در حقیقت به تولید باتری مسلط است. خودروهای برقی چینی دارای مزیت هزینه ۲۰ تا ۲۵ درصدی هستند که امتیاز رقابتی فوق العاده ای برای آنها فراهم کرده است.
* به نظر می رسد سیاست های جدید اتحادیه اروپا در قبال خودروهای برقی چینی بعد از نمایشگاه خودرویی مونیخ ایجاد شد، دلیل اصلی این تغییرات اقتصادی و صنعتی در بازار خودرو اروپا چه بود؟
تسلط چین در بخش خودروهای برقی به عنوان یک زنگ خطر برای صنعت اروپا به صدا در آمده است. اروپا حاضر به واگذاری آسان بخشی از بازار خود به چین نیست. نمایشگاه جدید خودرویی مونیخ شهرت چین در خودروسازی را افزایش داد. این نمایشگاه نشان داد که برندهای چینی بیشتر از همتایان اروپایی در زمینه عرضه خودروهای برقی آماده هستند، حتی چین بیشتر از نیازش در آینده باتری خودرو خواهد ساخت که این امر هم نقطه قوت و هم نقطه ضعف آن ها خواهد بود. زیرا بدون دسترسی به بازارهای جهانی عملا صنعت باتری چین افول خواهد کرد.
* شنیده ها در صنایع خودروسازی اتحادیه اروپا حاکی از قطع ارتباط میان زنجیره تامین این اتحادیه با چین دارد، این قطع ارتباط باتوجه به تیراژ تولید آن ها به زودی انجام می شود؟ آیا چین نسبت به سیاست های جدید اروپایی ها واکنشی داشته است؟
صنعت خودرو اروپا بسیار به زنجیره تامین چین وابسته است، نهادهای صنعتی اروپایی پشت سیاست های اتحادیه اروپا هستند و سیاست های اروپا اهدافی را برای حمایت از آنان تعیین کرده است. اما فعلا برنامه ریزی اساسی و حمایت لازم برای اجرای موثر را به جز سنگ اندازی در راه ورود چینی ها به بازار خودشان، شاهد نیستیم. چین انتقاداتی نسبت به حرکت غربی ها در سنگ اندازی برای کند کردن ورود خودروهای برقی ارزان به بازار اروپا داشته و معتقد است این موضوع باعث می شود که جهان به اهداف اقلیمی خود نرسد.
* در اروپا خودروسازان بزرگ با سهم بازار جهانی قابل توجه حضور دارد، نگرانی این خودروسازان در خصوص بازار یا تکنولوژی برتری چینی ها است؟
به یاد بیاوریم که خودروسازان اروپایی در ابتدا نسبت به استقبال از خودروهای برقی باتری دار (BEV) اکراه نشان دادند که منجر به تاخیر در ورود آن ها به بازارشان شد. حتی غول های اروپایی مغرور باور نداشتند که چینی ها در تکنولوژی خودرو برقی و برند سازی بتوانند این مقدار پیشرفت کنند. در حقیقت به هم تنیده شدن زنجیره تامین جهانی در تولید خودرو باعث ایجاد موانع تجاری بین المللی شده، شاید قطع همکاری اروپا با چین در صنعت خودرو یک راه حل منطقی در درازمدت نباشد.
دو دلی سیاست گذاری بالادستی باعث می شود که صنعت اروپا از صمیم قلب به برقی سازی (خودروهای ارزان قیمت با سود کم) متعهد نباشد
* سیاست های که اکنون اتحادیه اروپا با فشار فرانسه به دلیل داشتن خودروسازان دولتی دنبال می کند، می تواند منجربه توسعه خودروهای برقی شود؟
هنوز هم این اعتقاد صنعتی وجود دارد که در حال حاضر در شرایط انرژی اروپا خودروهای تمام الکتریکی کارآمد ترین گزینه برای گذار به حمل و نقل پاک است. ولی دو دلی سیاست گذاری بالادستی باعث می شود که صنعت اروپا از صمیم قلب به برقی سازی (خودروهای ارزان قیمت با سود کم) متعهد نباشد. حال کمیسیون اروپا (با فشار فرانسه) قرار است تحقیقات یارانه ای (غیر عادلانه) را در مورد خودروهای برقی چینی که بازار اتحادیه اروپا را «مخدوش» می کنند را آغاز کند. صرف نظر از نتایج تحقیق این ژست سیاسی، اروپایی ها هدف محافظت از صنعت خودرو خود در برابر آسیب‌دیدگی اقتصادی احتمالی از خودروسازی چینی را دنبل می کنند، مشابه این چالش ها را اروپا در صنعت انرژی خورشیدی در گذشته تجربه کرده است. موضوع رفع نگرانی توسط اروپایی ها امری عادی به نظر می رسد، زیرا نگرانی آن ها مربوط به امنیت اقتصادی خود در رقابت با چین نسبت به صنایع مختلف از جمله انرژی و فلزات حیاتی است.
* اگر زنجیره تامین اروپا تعامل خود را با چین قطع کند، وضعیت صنعتی غرب و اقتصادی چین چگونه خواهد شد؟
انفکاک زنجیره تامین چین از اروپا امکان پذیر نخواهد بود، از قضا وسایل نقلیه برقی قرار بود به بهبود وضعیت اقلیمی جهانی و افزایش شهرت سیاستمداران فعلی اروپا کمک کنند، اما به دلیل تعلل در تصمیم گیری در دهه های گذشته اروپاییان، این موضوع تبدیل به یک نیروی مخرب سیاسی-اقتصادی شده است که شاهد افزایش بیشتر حرکات ژئوپلیتیکی از سوی غرب و چین در مقابل هم شده است. همانطور که اروپا از صنعت چین هراس دارد، چین نیز از عدم دسترسی به بازار جذاب اروپا در هراس است.
ایران نیزمی تواند برای تنظیم استراژی دراز مدت حمل و نقل خود از تحولات جهانی به نفع صنایع خود بهره ببرد
* بررسی وضعیت اروپا نشان از چالش های جدی چین برای ورود به بازار آن ها دارد، در کشور مسئولین صنعتی باید چه برنامه ای را برای محافظت از صنایع خودروسازی در مقابل چین دنبال کنند؟
آمارها خبر از گسترش خودروهای برقی در جهان دارد و پیش بینی می شود که این روند صرف نظر از دعواهای سیاسی شرق و غرب سرعت بگیرد. ولی می توان گفت گسترش خودروهای برقی در جهان امروز بسیار پیچیده است و هیچ منطقه ای از دنیا حاظر به باج دادن اقتصادی به دیگر بازیگران نیست. این تکنولوژی جدید در کنار مزیت های زیست محیطی درسی بزرگ به سیاستگذاران غربی داده است. ایران نیزمی تواند برای تنظیم استراژی دراز مدت حمل و نقل خود از تحولات جهانی به نفع صنایع خود بهره ببرد، البته سیاستگذاران صنعتی در کشور باید هوشیاری خود را در این کشمکش ها حفظ و برای حمایت از محصول با کیفیت داخلی برنامه ریزی کنند. در غیر این صورت چین آماده است بازار ایران را از هر قوای محرکه ای با قیمت های جذاب اشباع کند.
نظر شما