مهسا نظری؛ بازار: عسل طبیعی به شهد گل‌هایی گفته می‌شود که زنبور پس از تغذیه از گیاهان مختلف، آن را فرآوری و تغلیظ کرده و در کندو ذخیره میکند، در صورتی که زنبوران به جای شهد گل‌ها و گیاهان از قند سفید و یا شکر و یا انواع آب میوه‌ها تغذیه کرده باشند محصول آن را نمی‌توان عسل طبیعی نامید.
طی سال های اخیر فروش عسل کوهی یا عسل وحشی در فضای مجازی و برخی فروشگاه‌ها رواج بسیاری پیدا کرده است، که این امر متاسفانه زیان‌های بسیاری به دنبال داشته است زیرا برداشت عسل طبیعی عموما صدمات جبران ناپذیری برای زنبورهای عسل به دنبال دارد و حیات وحش آنها را به خطر می‌اندازد.
زیان‌های برداشت عسل طبیعی در ایلام
استان ایلام نیز به علت برخورداری از طبیعت بکر، بره‌مندی از زنبورهای آزاد و برخورداری از گیاهان دارویی و گل‌های وحشی، ظرفیت بالایی در حوزه تولید عسل دارد، به گونه‌ای که عسل ایلام از کیفیت بالایی برخوردار بوده و متقاضیان بالای در اقصی نقاط کشور دارد.
با این حال از این ظرفیت استفاده درستی نشده است، زیرا هر ساله با فرا رسیدن فصل تابستان و پاییز برخی افراد سودجو برای برداشت عسل مبادرت به تخریب کندوهای عسل وحشی می‌کنند که این عمل موجب تلف شدن زنبورهای وحشی و کاهش جمعیت و تهدید نسل آنها می‌شود.
خطر انقراض زنبورهای وحشی در استان
همه ساله با شروع فصل گرما و آغاز گرده افشانیِ گل‌ها، سودجویان راهی طبیعت شده و با آتش زدن درختان به قصد برداشت عسل وحشی موجب فرار و یا زنده زنده سوختن زنبورها و نوزادان آنها می‌شوند.
برداشت نابخردانه عسل وحشی شامل ویران کردن کل لانه و حجره‌های ساخته شده توسط زنبورها و به دنبال آن نابودی تخم و لاروهای در حال رشد می‌شود.
سرقت عسل وحشی از دل صخره‌ها و درختان که همواره با تخریب صد درصدی و نابودی زنبورهای عسل وحشی همراه است بیش از پیش این موجود را به سمت انقراض سوق داده است.
به رغم اینکه برداشت عسل طبیعی زیان‌های منفی بسیاری به دنبال دارد اما به علت عدم نظارت کافی از سوی متولیان متاسفانه هر ساله بر تعداد سارقان عسل طبیعی افزوده می‌شود و یقینا چندی طول نخواهد کشید که شاهد انقراض گونه‌های زنبور در استان خواهیم بود.
از این رو به منظور بهره‌مندی از ظرفیت تولید عسل در استان و همچنین کاهش برداشت عسل طبیعی و جلوگیری از زیان‌های مخرب آن بهتر است قدمی در راستای توسعه کندوهای عسل در استان، حمایت از زنبورداران، توسعه صنایع تبدیلی در این حوزه و برند سازی عسل در استان برداشت
برداشت عسل طبیعی علاوه بر نابودی زنبورهای عسل در جنگل پیامدهای منفی نیز برای زنبورداران استانی به دنبال دارد، زیرا برداشت و فروش عسل طبیعی آن هم به صورت غیر مجاز یقینا آمار فروش عسل تولیدی زنبورداران را کاهش می‌دهد و موجب ورود دلالان به بازار فروش عسل نیز خواهد شد.
لزوم حراست و حفاظت از حیات وحش زنبورهای عسل
در سال‌های اخیر برخی برای برداشت عسل وحشی اقدام به تخریب کامل کندو مانند آتش زدن آن می‌کنند و غذای زمستانه و تابستانه لاروها، ملکه و کارگرها را از لانه خارج می‌کنند، حتی اگر این افراد بخشی از کندو را باقی بگذارند باز هم به محیط زیست و آن کندو ضربه شدیدی می‌زنند.
از طرفی دیگر دستیابی این سوداگران به منابع عسل وحشی با برهم زدن اکوسیستم و تخریب سکونتگاه‌ها و حریم این زنبورهای وحشی طبیعت را به همراه خواهد داشت و علاوه بر برهم زدن نظم طبیعت و مخاطرات فیزیکی در دستیابی به این منابع در نقاط صعب‌العبور کوهستانی و جنگلی، این اقدام سوداگرانِ به‌صورت افراطی باعث کاهش جمعیت این زنبورها و انقراض آنها در سال‌های بعد و به دنبال آن کاهش باروری درختان جنگلی و اکوسیستم مرتعی بکر در نقاطی از کوهستان‌های استان ایلام خواهد شد.
از این رو به منظور بهره‌مندی از ظرفیت تولید عسل در استان و همچنین کاهش برداشت عسل طبیعی و جلوگیری از زیان‌های مخرب آن بهتر است قدمی در راستای توسعه کندوهای عسل در استان، حمایت از زنبورداران، توسعه صنایع تبدیلی در این حوزه و برند سازی عسل در استان برداشت.
با افزایش تولید عسل در استان و ارتقای کیفیت آنان نه تنها از حیات وحش زنبورهای آزاد حفاظت می‌شود بلکه این عمل موجب افزایش اشتغالزایی، درآمد زایی برای زنبورداران و توسعه اقتصادی در استان می‌شود.
در این راستا دستگاه‌های ذی‌ربط برای حراست از گونه‌های زنبور وحشی ایرانی و به هم نخوردن اکوسیستم طبیعی این موجودات سودمند برای باروری جنگل‌ها و مراتع و در پی برداشت بی‌رویه عسل وحشی توسط سوداگران و فروش باقیمت‌های بسیار بالا، نه‌تنها می‌بایست اقدام به ممنوعیت برداشت و برخورد با این عوامل کند؛ بلکه با حمایت از زنبورداران، پرداخت تسهیلات به آنان و افزایش صنایع تبدیلی اقدامی جهت رونق و گسترش تولید عسل در استان بردارند.
نظر شما