به گزارش بازار، چرا واکنش های ایران و عربستان نسبت به دعوت بریکس متفاوت بود؟ سایت ریسپانسیبل استِیت کرفت در تازه ترین نوشتار به سراغ بررسی پتانسیل های حضور همزمان ایران و عربستان سعودی در بریکس رفته و می نویسد: پس از اینکه ایران در سال ۲۰۲۲ به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای (SCO) درآمد و عربستان سعودی «شریک گفت‌وگو» ی این مجمع امنیتی اوراسیا به رهبری چین (با چشم‌انداز عضویت کامل) شد، اکنون بریکس دومین پلتفرم چندجانبه است که تهران و ریاض همزمان در آن حضور خواهند داشت.
الحاق همزمان به بریکس و در آینده الحاق عربستان به سازمان همکاری شانگهای می تواند روند اولیه عادی سازی دوجانبه بین تهران و ریاض را تسریع کند. برخی کارشناسان مدعی ناکارآمدی بریکس در توضیح این بدبینی می گویند، بریکس بر خلاف اتحادیه اروپا یا ناتو، فاقد معیارهای واضح الحاق است و کشورهایی را که ظاهراً اشتراکات کمی دارند- به جز برخی نارضایتی مبهم از «نظم مبتنی بر قوانین» به رهبری ایالات متحده- دور هم جمع می کند.
با این حال، این انعطاف‌پذیری و فقدان «قوانین» سفت و سخت می‌تواند بیشتر یک دارایی باشد تا یک نقص. برای ایران و عربستان سعودی، آنچه اهمیت دارد، یک مسیر است؛ چشم انداز عادی سازی بلندمدت به جای نتایج فوری و تعهدات و انتظارات غیر واقعی.
به عبارت دیگر، مجمعی مانند بریکس، که در آن هر دو کشور می توانند به طور مساوی با یکدیگر تعامل داشته باشند و همه تصمیمات با اجماع اتخاذ شود، می تواند عرصه مناسبی برای ایجاد اعتماد متقابل باشد. البته چنین چشم‌اندازی اجتناب‌ناپذیر نیست.
واکنش‌های تهران و ریاض به دعوت برای پیوستن به بریکس از نظر لحن و ماهیت کاملاً متفاوت بود. در حالی که مقامات ایرانی از این چشم‌انداز خوشحال بودند، سعودی‌ها بسیار محتاط‌تر بودند و به نیاز به مطالعه بیشتر جزئیات مربوط به عضویت قبل از تأیید قصد خود برای پیوستن اشاره کردند.
این نابرابری در موضع گیری ناشی از نیازهای متفاوت هر دو کشور است: برای ایران، غلبه بر آنچه تریتا پارسی، عضو مؤسسه کوئینسی، «نقش دروازه بانی» ایالات متحده در جامعه بین‌المللی نامید، ضروری است. از این زاویه، پیوستن به بریکس از نظر دیپلماتیک برای ایران بسیار تاثیرگذارتر از سازمان همکاری شانگهای است.
بر خلاف شانگهای، بریکس واقعا جهانی است و نمی توان آن را به عنوان یک باشگاه متعلق به اوراسیا تعریف کرد. در میان اعضای آن دموکراسی وجود دارد - برزیل، هند، آفریقای جنوبی و در صورت تایید عضویت پس از انتخابات اواخر سال جاری، آرژانتین- هیچ یک از این کشورها را نمی توان در زمره کشورهای ضد آمریکایی طبقه بندی کرد. با این حال، روابط غربی و حکومت دموکراتیک آنها مانعی در موافقت با پیوستن ایران به بریکس نبود. تهران حق دارد که آن را یک موفقیت دیپلماتیک ببیند.
از سوی دیگر، عربستان سعودی نیازی به شکستن هیچ سقف دیپلماتیکی ندارد، بلکه برعکس، ایالات متحده برای تلاش برای جوش دادن معامله ای مورد محاکمه قرار می گیرد که ظاهراً شامل تضمین های امنیتی ایالات متحده به سعودی در ازای عادی سازی رابطه با اسرائیل می شود.
نظر شما