آشفتگی شهرها، مهمترین چالش پیش روی ساخت شهرهای هوشمند

بازار، فاطمه محمدی پور: شهر هوشمند، شهری است که بر اساس فناوری اطلاعات ساخته می شود و همه چیز در آن ها کاملا مجازی و هوشمند اداره می شود، از دولت و شهروندان گرفته تا حمل و نقل و انرژی و محیط زندگی. تصور چنین شهرهایی کمی تخیلی است اما این ایده ای است که افراد و دولت های بسیاری برای تحقق و دستیابی به آن ها تلاش می کنند و سعی در واقعی شدن و ساخت و تکامل چنین شهرهایی دارند.

ایدهٔ شهر هوشمند، در واقع ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات و دستگاه‌های مختلف متصل به شبکه اینترنت اشیاء، برای بهینه‌سازی بهره‌وری از خدمات و کاربری‌های شهری و اتصال آن به شهروندان است. تکنولوژی شهر هوشمند اجازه می‌دهد تا مقامات یک شهر با جامعه و زیرساخت‌های شهری و نظارت بر آنچه اتفاق می‌افتد و آنچه در حال تحول است، تعامل مستقیم پیدا کنند. اما باید توجه کرد که بدون تلاش و درک بشر از فناوری و اطلاعات چنین ایده ای محقق نخواهد شد.

وعده شهرهای هوشمند آینده بسیار زیاد است از جمله از بین بردن ازدحام، آلودگی ، ترافیک بیش از حد ، انرژی تلف شده ، تأخیر در پاسخ اضطراری به همه مشکلات و ... جهت انجام این وظائف، شهرهای هوشمند به داده های عظیم ، اینترنت اشیاء، اتوماسیون، یادگیری کامپیوتر و اینترنت هوش مصنوعی و ... نیاز دارند. تصمیم گیرندگان شهر هوشمند باید به  داده های زیادی که مبنای تصمیم گیری های آنهاست دسترسی داشته باشند. در این صورت تصمیم گیری بهتر و ساده تر انجام می شود زیرا تمام گزینه ها با سیستم های پیشرفته مورد بررسی قرار می گیرند. اما آیا می دانیم که این سیستم های پیشرفته واقعاً بهترین گزینه را به ما ارائه می دهند؟

بشر داده ها را به سیستم می دهد اما قطعا نتیجه آن به تجزیه و تحلیل داده ها توسط سیستم بستگی دارد. آنچه بشر میداند این است که هوش مصنوعی قادر است داده ها را در مقیاس، دقت و سرعتی که توسط انسان بی نظیر است تجزیه تحلیل کند و بر مبنای آنها تصمیم گیری نماید. هوش مصنوعی در گرفتن داده ها، قوانین و بازی توسط آنها بسیار خوب عمل می کند. مشکلات برای آنها تعریف شده  و آنها نتایج را با سرعت بیشتر و دقت بالاتر از آنچه ممکن است توسط انسان تولید شود به دست می آورند.  مهمتر از همه اینکه بشر را از وظایف بی اهمیت و دنیوی نجات می دهد.

ماهیت آشفته و شلوغ شهرها

وقتی به ایجاد شهرهای هوشمند فکر می کنیم، بزرگترین ضعف و چالش، شلوغی و ازدحام شهرهای فعلی است. شهرها ذاتاً شلوغ و آشفته هستند زیرا قوانین آنها همیشه تغییر می کند، از لحاظ اقلیم ، سیاست ، اقتصاد ، هنجارهای اجتماعی ، اندازه و غیره با یکدیگر تفاوت دارند و دائما در حال تغییر و تحول هستند. و از همه مهمتر شلوغ و آشفته هستند زیرا صدها هزار نفر در آنها زندگی می کنند و در طی سالها محل سکونت میلیونها انسان با خلقیات، روحیات و شخصیت های متفاوت بوده اند.

تجربه 6000 ساله انسانها در ساختن شهرها باید مبنا قرار گیرد

در شهرهای هوشمند، وقتی به سیستم اختیار تصمیم گیری در مورد بهترین مسیر برای حرکت در شهر داده می شود باید درک کرد که بشر نمی تواند تمام احتمالاتی که امکان میدهد سیستم انتخاب صحیح داشته باشد را به آن بدهد. به عنوان مثال ، ما اغلب در مورد ارزش فضاهای سبز و پوشش گیاهی در شهرهای خلیج فارس صحبت می کنیم. از یک طرف به هیچ وجه امکان رشد و نمو چمن و درختان در بیابان و در شرایط سخت آب و هوایی وجود ندارد. از طرف دیگر، چگونه می توان شادی های افرادی که از این فضاها استفاده می کنند را با دوستان و خانواده های خود سنجید؟

ما انسانها 6000 سال تجربه در ساختن شهرها داریم و باید بر این اساس شهرهای هوشمند را بنا کنیم. مدرن سازی شهرها، ریشه در شهرنشینی انبوه در گذشته دارد. معماری مدرن ، حرفه های بهداشت عمومی و غیره همه ناشی از تمایل به بهبود شهرها برای ساکنان آن است.  در 100 سال گذشته ما در طراحی شهرها برای اتومبیلرانی موفق شدیم. اکنون ما به فناوری دیگری روی آورده ایم تا مشکلات ناشی از شهرنشینی را حل کند.

با این حال، در شهرهای قرن بیست و یکم، مسائلی که واقعاً باید حل کنیم چیست؟  ازدحام، آلودگی، ترافیک بیش از حد، انرژی تلف شده، تأخیر در پاسخ اضطراری به همه مشکلات در صدر لیست باید قرار گیرند. انسانها باید از مشکلات موجود آگاه باشند و نوآوری فن آوری می تواند به آنها کمک کند. البته فناوری های شهرهوشمند - گرچه با بهترین نیت مستقر شده اند - ممکن است عواقب منفی ناخواسته داشته باشند، برای مثال تعامل انسها با یکدیگر را کاهش داده و باعث منزوی شدن انسانها می شود.

شاخص های شهر هوشمند

یک شهر هوشمند دارای شش معیار اصلی است:  حکمروایی هوشمند، شهروند هوشمند، محیط زندگی هوشمند، محل زندگی هوشمند، اقتصاد هوشمند، حمل و نقل هوشمند، انرژی هوشمند.

بخش عمده ای از شاخص‌های شهر هوشمند به میزان توسعه‌یافتگی شهرها در زمینه‌هایی، چون داشتن تاکسی‌های اینترنتی، داشتن سیستم پارک هوشمند، میزان استفاده از انرژی‌های پاک، دولت الکترونیک، سرعت اینترنت، ضریب نفوذ اینترنت، ساختمان‌های هوشمند و... بازمی‌گردد.

از هوشمندترین شهرهای جهان می توان به زوریخ، بوستون، توکیو، آمستردام، ملبورن اشاره نمود.

در نهایت باید گفت یک شهر هوشمند بهتر از یک شهر سنتی می‌تواند به چالش‌های ناشی از افزایش جمعیت واکنش نشان دهد. با بهره‌گیری موثرتر از منابع دولت‌ها می‌توانند هزینه‌ها را پایین بیاورند، کیفیت زندگی را ارتقا دهند و نیاز نسل‌های آینده را برآورده کنند.