بازار-مونا مشهدی رجبی: رشد یکی از فاکتورهای مهم اقتصادی است به همین دلیل در اغلب گزارشهای اقتصادی دنیا، آمارهایی از رشد اقتصادی ارایه می شود. در گزارش بانک جهانی هم پیش بینی شده است که در سال ۲۰۲۰ متوسط نرخ رشد اقتصادی دنیا با نرخ بسیار کمی نسبت به سال قبل رشد کند و از ۲.۴ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۲.۵ درصد در سال جاری برسد. همین افزایش ۰.۱ درصدی نرخ رشد اقتصادی در شرایطی محقق می شود که هیچ اتفاق غیر منتظره و چالش برانگیزی دردنیا نیفتد. مثلا جریان برگزیت با کمترین سطح آسیب و حصول یک توافق مطلوب انجام شود، تنش در خاورمیانه اتفاق نیفتد و اقتصادهای صنعتی طبق پیش بینیهای قبلی وارد فاز رکود نشوند.
اما بانک جهانی در گزارشی که در دهه اول ماه ژانویه منتشر کرد شاخصهای دیگری را هم مورد بررسی قرار داد تا تصویر صحیحتری از اقتصاد دنیا و زندگی ساکنان کشورها ارایه دهد. یکی از این شاخصها نرخ رشد درآمد سرانه است که هم این نرخ برای سال ۲۰۲۰ میلادی وهم متوسط نرخ رشد سی سال اخیر محاسبه شده است. جالب است بدانید برمبنای مطالعات انجام شده در بانک جهانی نرخ رشد درآمد سرانه در تمامی مناطق دنیا در سال جاری از متوسط نرخ رشد درسی سال گذشته پایینتر خواهد بود و این نگرانی وجود دارد که جهان بیش از پیش از اهداف توسعه انسانی خود و اهداف مبارزه با فقر فاصله بگیرد.
بانک جهانی در این گزارش اعلام کرد پایین ترین نرخ رشد درآمدسرانه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا مشاهده خواهد شد که در این منطقه بالغ بر ۵۶ درصد مردم زیرخط فقر زندگی میکنندو اگر با این بحران در کشورهای مذکور مبارزه نشود، بر دامنه بحران اضافه خواهد شد. در این دسته از کشورها نرخ رشد درآمد سرانه در سال جاری برابر با ۲ درصد پیش بینی شد درحالیکه متوسط نرخ رشد درآمد سرانه طی ۳۰ سال اخیر برابر با ۱۳ درصد بوده است. افت بالغ بر ۱۱درصدی این نرخ نشان از وخامت اوضاع اقتصادی در کشورهای آفریقایی دارد.
اما در انتهای دیگر طیف کشورهای شرق آسیا و پاسیفیک قرار دارند که بالاترین نرخ رشد درآمد سرانه طی سی سال اخیر را داشتند. در سی سال گذشته متوسط نرخ رشد درآمد سرانه در این کشورها برابر با ۷.۲ درصد بود در حالیکه انتظار میرود در سال جاری این نرخ به کمتر از ۵.۷ درصد برسد. با وجود کاهش نرخ رشد درآمدسرانه در این کشورها بازهم در دنیا صدرنشین هستند. نکته مثبت دیگر در این منطقه نرخ پایین فقر است. مطالعات نشان میدهد در این منطقه تنها ۴ درصد از مردم زیرخط فقر زندگی میکنند. دومین منطقه ای که بالاترین نرخ رشد درآمد سرانه را در سال جاری تجربه میکند، کشورهای جنوب آسیا هستند. نرخ رشد درآمد سرانه در این منطقه در سال جاری برابر با ۴.۸ درصد پیش بینی شده است در حالیکه متوسط این نرخ طی سی سال گذشته برابر با ۵.۶ درصد بود. در این منطقه بالغ بر ۱۷ درصد مردم زیر خط فقر زندگی میکنند و دلیل آن را میتوان در توزیع ناعادلانه درآمد و فرصت اقتصادی در کشورها دانست.
در کشورهای اروپایی و آسیای مرکزی، نرخ رشد درآمد سرانه در سال ۲۰۲۰ برابر با ۲.۴ درصد اعلام شد درحالیکه متوسط این نرخ طی ۳۰ سال گذشته برابر با ۴ درصد بود. اما نکته مثبت در مورد ساکنان این کشورها، برخورداری همه از حداقلهای زندگی است به گونهای که نرخ فقر در این کشورها کمتر از ۲ درصد اعلام شده است. قاره سبز به دلیل دارا بودن سیستم تامین اجتماعی بسیار مطلوب در میان بهترین مناطق دنیا از نظر امنیت اقتصادی و تامین حداقل های معیشتی معرفی شد.
در سال جاری نرخ رشد درآمد سرانه در کشورهای امریکای لاتین و کاراییب مشابه این نرخ برای کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا خواهد بود که رقمی معادل ۱.۲ درصد است. این درحالست که متوسط نرخ رشد درآمد سرانه در کشورهای امریکای لاتین و کاراییب طی سی سال گذشته برابر با ۱.۸ درصد و در خاورمیانه برابر با ۲.۳ درصد بود. در هر دو منطقه بالغ بر ۶ درصد مردم در فقر زندگی میکنند.
البته آماری که در مورد فقر اعلام شده، در مورد فقر مطلق است ولی واقعیتهای حاکم در جوامع نشان میدهد در تمامی این کشورها و مناطق دنیا افرادی هستند که با درآمد نزدیک به خط فقر مطلق زندگی میکنند. سهم این افراد در طی سالهای رکود اقتصادی در کشورهای صنعتی بیشترهم شده است و این نگرانی وجود دارد که با ادامه سیاستهای اقتصادی موجود از قبیل حفظ نرخ بهره بانکی در سطح پایین و تداوم حضور پوپولیستهایی از جمله دونالد ترامپ بر مسند قدرت سیاسی در کشورهای مختلف، دنیا از اهداف توسعه انسانی و مبارزه با فقر آن فاصله بگیرد.
نظر شما