بازار؛ گروه استان ها: کرمان نخستین سطح زیر کشت خرما در کشور و در زمینه تولید خرما نیز رتبه دوم را در اختیار دارد، خرما بعد از پسته مهمترین محصول ارزآور استان محسوب می شود و خرمای استان مشتریهای خاص خود را در جهان دارد.
در شرق استان کرمان خرمای مضافتی که خواهان زیادی در بازار مصرف داخلی دارد، کشت می شود و بیش از ۹۰ درصد نخلستانهای شرق کرمان به این محصول اختصاص یافته است اما در سالهای اخیر مشکلی بارها در فصل تابستان تکرار می شود که محققان نتوانسته اند راه حلی برای آن پیدا کنند.
نگرانی کشاورزان از ریزش محصول
همزمان با روزهای انتهایی تابستان و آغاز برداشت خرما کشاورزان شرق استان به جای اینکه خوشحال باشند روز و شب از بیم ریزش خرما در اضطراب قرار دارند.
افزایش طوفانهای شن و وزش بادهای گرم و کاهش رطوبت در شرق استان طی سالهای اخیر دلیل اصلی پدیده ریزش خرما است هر چند تا کنون تحقیقات دلیل علمی دقیق این پدیده را نمایان نکرده و راهکاری هم اندیشیده نشده است اما کشاورزان از روشهای تجربی استفاده می کنند که شاید بتوانند از میزان خسارتها بکاهند.
اما در سال جاری طبق مشاهدات میدانی خبرنگار بازار و همچنین گزارشهایی که کشاورزان می دهند بر میزان ریزش خرما افزوده شده است.
خرما در شرق استان کرمان یک کالای استراتژیک محسوب می شود و علاوه بر ارزآوری نقش بسیار مهم و تاثیر گذاری در اشتغال و ارتزاق مردم به ویژه محرومان دارد
خرما در شرق استان کرمان یک کالای استراتژیک محسوب می شود و علاوه بر ارزآوری نقش بسیار مهم و تاثیرگذاری در اشتغال و ارتزاق مردم به ویژه محرومان دارد در مناطقی مانند ریگان و فهرج که بیشترین ضریب محرومیت کشور را دارند محصول خرما تنها محل درآمد مردم در روستاها است.
هر چند پدیده خشکیدگی خوشه های خرما سالهاست مردم را درگیر کرده است اما عملا هیچ راهکار قطعی برای مقابله با این مشکل وجود ندارد و با هر بار وزش بادهای گرم و یا حتی وزش بادهای معمولی و طوفانهای شن که در این فصل از سال روی می دهند بخش قابل توجهی از محصول بر روی زمین می ریزد و غیر قابل استفاده می شود.
بر خلاف اینکه بسیاری تصور می کنند خرما به هیچ کاری برای تولید سالانه نیاز ندارد به دلیل ارتفاع نخل ها و شیوع آفتهای مختلف و کمبود آب تولید خرما بسیار پر هزینه است.
جنوب و شرق استان کرمان از مناطق خرماخیز هستند. در دهه های اخیر خرما داران بخشی از محصول خود را به خشکیدگی خوشه خرما می باختند و از آنجا که راه درمان این عارضه فیزیولوژیکی به درستی تشخیص داده نشده باغداران راه کنار آمدن و کنترل حداقلی آن را آموخته بودند.
تولید خرما در سالهای اخیر به یکی از پر استرس ترین محصولات کشاورزی استان کرمان تبدیل شده است.
بخشی از طوفان مربوط به بادهای ۱۲۰ روزه سیستان است و بخشی دیگر نیز متاثر از کاهش رطوبت و خشکسالی در استان می باشد که البته سازمان هواشناسی استان کرمان طی روزهای اخیر هشدار زرد هواشناسی به دلیل وزش بادهای شدید صادر کرده است که بیشترین شدت باد نیز در شرق استان کرمان ثبت خواهد شد.
مریم سلاجقه، کارشناس اداره کل هواشناسی کرمان در گفتگو با بازار بیان کرد: طبق آخرین نقشه های هواشناسی از امروز تا پایان هفته جاری شاهد بروز طوفان به خصوص در شرق استان کرمان خواهیم بود.
وی عنوان کرد: وزش باد نسبتا شدید تا شدید همراه با گرد و غبار پدیده غالب اکثر مناطق استان کرمان خواهد بود.
کارشناس هواشناسی کرمان: این پدیده با تغییرات اقلیمی، افزایش شدید دما در برخی از ساعات روز و وزش بادهای گرم ارتباط مستقیم دارد
وی عنوان کرد: بیشنیه سرعت باد در جنوب شرق و شرق استان روی می دهدکه موجب افزایش غبار آلودگی هوا و افزایش دما خواهد شد.
سلاجقه به کشاورزان به خصوص نخداران در آستانه برداشت محصول خرما هشدار داد.
وی در خصوص پدیده خشکیدگی خوشه های خرما در سالهای اخیر گفت: این پدیده با تغییرات اقلیمی، افزایش شدید دما در برخی از ساعات روز و وزش بادهای گرم ارتباط مستقیم دارد.
کارشناس اداره کل هواشناسی کرمان افزود: راهکارهایی به کشاورزان از طریق کارشناس هواشناسی توصیه می شود که باید در این ساعات اجرا شود.
در زمان بروز این پدیده میزان دمای هوا به بالای ۴۵ درجه و رطوبت به کمتر از ۲۰ درصد می رسد و وزش کوچکترین باد منجر به ریزش محصول می شود.
اقدام هایی مانند میانه کاری نخلستان با یونجه و سورگوم، پوشش خوشه های خرما با سبد حصیری قبل از رنگ گرفتن حبه ها، آبیاری مناسب و به موقع و تغذیه مناسب درختان راهکارهای عملی هستند که برای پیشگیری و کاهش خسارت این بیماری پیشنهاد شده اند.
فرماندار بم نیز در گفتگو با خبرنگار بازار بیان کرد: یکی از مشکلات موجود در بخش کشاورزی در شهرستان بم خشکیدگی خوشه های خرما است.
محمد برزنگ افزود: مشکلات کشاورزان به خصوص در حوزه شیوع آفت سوسک حنایی و پدیده خشکیدگی خرما دائما در حال رصد و پیگیری است و در تلاش هستیم مشکلات را به کمتر سطح برسانیم.
۶ میلیون نخل در بم وجود دارد
وی عنوان کرد: شرق استان کرمان با ۳۶ هزار هکتار سطح زیر کشت نخیلات و ۶ میلون نفر نخل، سالانه ۱۷۰ هزار تن بهترین و مرغوب ترین خرمای جهان را تولید می کند.
وی بیان کرد: خرما پایه اقتصاد شهرستان بم است و باید با کار منسجم میزان مشکلات کشاورزان را به حداقل برسانیم.
فرماندار بم: خرمای بم به ۶۰ کشور مختلف صادر می شود و یکی از مهمترین تامین کننده های نیاز بازار داخلی نیز محسوب می شود به همین دلیل باید مسئولان مربوطه اقدامات لازم را برای حفظت ظرفیتهای اقتصادی انجام دهند
فرماندار بم ادامه داد: خرمای بم به ۶۰ کشور مختلف صادر می شود و یکی از مهمترین تامین کننده های نیاز بازار داخلی نیز محسوب می شود به همین دلیل باید مسئولان مربوطه اقدامات لازم را برای حفاظت ظرفیتهای اقتصادی انجام دهند.
وی همچنین از کشاورزان خواست در مقابل پدیده های مختلف اقلیمی و آفتها نخلستانهای خود را بیمه کنند تا کمترین ضرر را متحمل شوند.
مجموعه هایی از اقدامات مختلف در مدیریت عارضه در نخلستانهای خرما موثر بوده و با به کارگیری همزمان مجموعه این عوامل میزان خسارت عارضه کاهش خواهد یافت. این اقدامات علاوه بر مدیریت عارضه بر افزایش کیفیت و کمیت محصول نیز موثر بوده و از این طریق نیز موجب افزایش درآمد باغدار می شود.
آبیاری در زمان افزایش دما
درخت خرما جزو درختان مقاوم به شوری است و اگر شوری آب آبیاری کمتر از سه هزار میکرو موس بر سانتیمتر باشد برای درخت خرما مناسب است. الزامی است که دور آبیاری از فروردین ماه هر سال بر اساس اطلاعات تبخیر میانگین ماهانه دراز مدت هر منطقه و بافت خاک تعیین شود. البته با توجه به شرایط اقلیمی مناطق کاشت درختان خرما دور آبیاری هفت روزه در بافت خاک سبک و در ماههای گرم سال در مناطق مختلف مناسب به نظر می رسد. تامین آب کافی جهت آبیاری و رعایت دور آبیاری در مدیریت عارضه تاثیر زیادی داشته و هر گونه کمبود آب و تغییر در دور آبیاری موجب وارد شدن تنش به گیاه شده و شدت عارضه افزایش می یابد.
استفاده از کودهای موثر
خاک هایی با شوری کمتر از چهار دسی زیمنس بر متر برای کاشت خرما مناسب هستند. میزان مصرف کودهای مختلف برای هر باغ بسته به شرایط خاک و آب آن متفاوت است. با تغذیه مناسب توان درخت در مقابله با شرایط نامناسب محیطی بالا رفته و در نتیجه خشکیدگی خوشه خرما نیز کاهش می یابد بنابراین ضروری است تغذیه متعادل و بهینه هر نخلستان حتما بر اساس آزمون خاک انجام شود.
اجرای عملیات هرس و بهداشت نخلستان
انجام عملیات باغی یکی دیگر از عوامل موثر در کاهش شدت عارضه می باشد. ضروری است انجام عملیات هرس برگ های خشک، دم خوشه های باقیمانده، هرس دمبرگ و حذف پاجوشها به منظور اجرای اصول صحیح باغداری تا انتهای بهمن ماه انجام شود.
همزمان با گرده افشانی هرس یک سوم انتهای خوشه انجام شود. انجام هرس، بستن و آرایش خوشه که به ازای هر هشت برگ حداکثر یک خوشه باقی مانده و خوشه ها در زوایای مختلف درخت قرار گیرد توصیه می شود. در مرحله خارک پوشش دم خوشه های درختان با مخلوط بردو ۸ درصد با استفاده از برس یا اسفنج انجام شود.
مدیریت آفات و بیماریها
تمامی عواملی که موجب ضعف درخت و ایجاد تنش در گیاه می شوند موجب تشدید عارضه می شوند. از جمله این عوامل می توان به آفات و بیماریهای مختلفی که در هر منطقه وجود دارد اشاره کرد.
بنابراین الزم است مبارزه با آفات و بیماریهای رایج هر منطقه (کنه، سوسک شاخدار، زنجرک، پوسیدگی گل آذین و…) به موقع و به نحو مطلوب بسته به هر منطقه انجام شود.
پوشش خوشه ها
با توجه به نقش عوامل محیطی در بروز و شدت عارضه خشکیدگی خوشه خرما به منظور تعدیل این اثرات پوشش دهی خوشه های خرما با پوششهای مختلف انجام شده است. بررسی ها نشان می دهد پوشش حصیری یا پارچه متقال در کاهش شدت عارضه و افزایش کیفیت میوه موثر است. پوشش خوشه ها اواخر مرحله خارک انجام شود. پوشش خوشه ها آلوده بر تاثیر در کاهش عارضه سبب افزایش کیفیت محصول شده و خسارت پرندگان، زنبور و طوفان شن و جذب گرد و غبار را کاهش می دهد و موجب کاهش جمعیت کنه روی خوشه های دارای پوشش می شود.
میانه کارس در نخلستان ها
یکی دیگر از عوامل مهم در تعدیل شرایط اقلیمی و حفظ رطوبت نسبی نخلستان میانه کاری باغ با گیاهانی مانند یونجه و سورگوم است. در صورت تامین آب کافی میانه کاری تاثیر بسزایی در کاهش شدت عارضه خشکیدگی خوشه خرما دارد.
احداث باد شکن
علائم عارضه در درختان حاشیه باغ که بیشتر تحت تاثیر تغییرات محیطی از جمله بادهای گرم هستند، شدیدتر است. بنابراین با احداث بادشکن امکان تعدیل شرایط محیطی و کاهش اثر بادهای گرم فراهم شده و موجب کاهش شدت عارضه خشکیدگی خوشه خرما می شود. ضروری است احداث بادشکن با توجه به جهت وزش بادهای گرم در هر منطقه در اطراف نخلستان و با درختان سازگار با شرایط محیطی هر منطقه انجام شود.
نظر شما