انرژی منهای دیپلماسی| آیا ایران موفق به دریافت خسارت از اسلام آباد می شود؟

بازار؛ گروه آب و انرژی: برخی ها معتقدند در سایه نبود دیپلماسی انرژی، ایران یکی پس از دیگر فرصت های خود را از دست می دهد و بهتر است تعامل نفت و وزارت خارجه جدی تر از همیشه باشد.

بعد از خبرهایی از ادعای حذف ایران از میدان مشترک آرش، حالا ظاهرا پاکستان هم از واردات گاز از ایران سرباز زده است. اسلام آباد که در طول ۱۲ سال گذشته به بهانه های مختلف از تکمیل خط لوله در خاک خود امتناع کرده بود، اعلام کرد به دلیل تحریم های آمریکا نمی تواند به واردات گاز از ایران فکر کند؛ حتی اگر الزامات قراردادی بتواند ایران را در موضع شاکی قرار دهد.

این موضوع درحالی رخ می‌دهد که تابستان سال ۱۴۰۰ هم روسیه و پاکستان قرارداد بزرگی را به امضا رساندند که بر اساس آن بنا شد روسیه سالانه ۱۲.۵ میلیارد مترمکعب گاز را به پاکستان تحویل دهد.

مهراد عباد کارشناس حوزه انرژی به بازار می گوید: حل بسیاری از مشکلاتی که امروز در حوزه انرژی با آن مواجه هستیم به برجام گره خورده و تنها با تعامل با دنیا می توانیم آنها را حل کنیم.

روسیه توانسته با تکیه بر دیپلماسی موفق همچنان صادرات نفت خود را حفظ کرده و اجازه ندهد که تحریم ها مانع صادرات انرژی این کشور شود

در این میان هستند مسئولین و کارشناسان نفتی که یک سر داستان این ناکامی ها را به نبود دیپلماسی انرژی ربط می دهند. یک مقام مسئول در وزارت نفت که نخواست نامش فاش شود در ایناره به بازار گفت: روسیه توانسته با تکیه بر دیپلماسی موفق همچنان صادرات نفت خود را حفظ کرده و اجازه ندهد که تحریم ها مانع صادرات انرژی این کشور شود.

او همچنین با اشاره سهم بالای روس ها از بازار شرق، ادامه داد: کارشناسان و مسؤلین نفتی این کشور مدام در مذاکره با کشورها بوده و مدام راه های دور زدن تحریم ها را مورد بررسی قرار می دهند.

بهروزی فر کارشناس انرژی هم به نوعی این گفته ها را قبول دارد، گفته که حتی برای گرفتن خسارت از پاکستان به دلیل اجرا نشدن قرار داد هم به دیپلماسی موفق و قوی نیاز داریم.

دردسرهای تحریم برای ایران

پاکستان دلیل اصلی اجرایی شدن قرارداد واردات گاز از ایران را تحریم ها اعلام می کند. در این میان هستند کارشناسانی که ادعاهایی همسایه شرقی ایران را قبول دارند.

مهدی حسینی معاون سابق وزیر نفت که تحریم‌ها را مانع اصلی اجرای طرح انتقال گاز ما به هند و پاکستان می داند، به بازار گفت: به کشورها فشار آوردند که از ایران گاز وارد نکنند در مقابل مسیرهای دیگری تعریف کرده و به اجرا گذاشتند. خط لوله‌ جدیدی به نام TAPI تعریف کردند.

او با اشاره به حمایت آمریکایی ها و شرکت‌های بین المللی از طرح TAPI حمایت کردند، ادامه داد: یعنی همه قبول کردند که خط لوله از کشور بی‌ثباتی مانند افغانستان بگذرد ولی این خطوط لوله از مسیر ایران عبور نکند.

تحریم ها و استراتژی های اشتباه

مهراد عباد کارشناس حوزه انرژی با اشاره به اینکه ماهیت انرژی فراملی و بین المللی است، ادامه داد: در ۱۰ سال گذشته به واسطه تحریم ها و استراتژی های اشتباه دچار عقب ماندگی در صنعت نفت خود شده ایم.

عباد کارشناس انرژی: متاسفانه ما به واسطه تحریم ها از ارتباطات جهانی دور افتاده و نتوانستیم از ظرفیتی که در کشورمان وجود دارد به درستی استفاده کنیم. حال آنکه روابط بین المللی مناسب به کشور امکان می دهد که فنآوری لازم و روزآمد، سرمایه مکفی و مدیریت خوب را برای توسعه میادین گاز و نفت به دست آوریم

او همچنین با اشاره به اینکه ایران دومین دارنده ذخایر گاز در دنیاست، افزود: متاسفانه ما به واسطه تحریم ها از ارتباطات جهانی دور افتاده و نتوانستیم از ظرفیتی در کشورمان وجود دارد به درستی استفاده کنیم.

او همچنین با اشاره به نا ترازی ها در حوزه انرژی، گفت: روابط بین المللی مناسب به کشور امکان می دهد که فنآوری لازم و روزآمد، سرمایه مکفی و مدیریت خوب را برای توسعه میادین گاز و نفت به دست آورده و مقدار انرژی بیشتری را برای صادرات اختصاص دهیم. اما حالا به واسطه ناترازی بین تولید و مصرف حتی در تامین نیازهای داخلی هم با چالش مواجه شده ایم.

عضو اتاق بازرگانی تهران همچنین در خصوص استراتژی های اشتباه در حوزه انرژی هم گفت: به عنوان مثال تامین انرژی کشور معطوف به گاز شده و به بیشتر نقاط کشور خطوط انتقال گاز را کشیدیم و همین مساله هزینه مالی سنگینی را به کشور تحمیل کرده و حتی باعث بالا رفتن مقدار مصرف شده است. این در حالی است که می توانستیم با توسعه انرژی هایی تجدید پذیر در برخی از نقاط کشور ضمن ایجاد ظرفیت صادرات در حوزه گاز، سبد تامین انرژی خود را متنوع کنیم.

به گفته این کارشناس انرژی، تامین گاز برای مصرف داخلی برای خانوارها امری واجب و مفید است ولی نباید به گونه ای باشد که سیاست گذاری برای مقوله گاز رسانی، ما را از توجه به داشتن کالایی استراتژیک غافل کند. نگاه مصرفی به گاز و سیاست سر درگم یارانه ها، کشور را از نگاه توسعه ای به گاز باز داشته است.

اهمیت سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز

تحریم ها و نبود دیپلماسی مناسب تنها ارتباط با کشورهای اروپایی و سرمایه گذاری غربی ها را با چالش مواجه نکرده است. نگاهی به گزارش های منتشر شده نشان می دهد که طی سال های گذشته حتی شرقی ها نیز در مواردی ترجیح می دهند که کشورهای دیگری را برای سرمایه گذاری انتخاب کنند.

بهروزی فر عضو موسسه مطالعات انرژی: در همه جای دنیا برای توسعه میادین نفت و گاز از سرمایه گذاری خارجی استفاده می کنند. به عنوان مثال میزان سرمایه گذاری چین در عربستان و کشورهای خلیج فارس و سایر کشورهای آفریقایی با داشتن ذخایر نفت و گاز بسیار زیاد و به صدها میلیارد دلار می رسد و اصلا قابل مقایسه با ایران نیست

مرتضی بهروزی فر عضو موسسه مطالعات انرژی در اینباره به بازار می گوید: میزان سرمایه گذاری چین در عربستان و کشورهای خلیج فارس و سایر کشورهای آفریقایی با داشتن ذخایر نفت و گاز بسیار زیاد و به صدها میلیارد دلار می رسد و اصلا قابل مقایسه با ایران نیست.

او با بیان اینکه در همه جای دنیا برای توسعه میادین نفت و گاز از سرمایه گذاری خارجی استفاده می کنند، اظهار داشت: کشورها برای جلب سرمایه گذاری خارجی زمینه های آن را از نظر اقتصادی و سیاسی فراهم می کنند.

طبق آمار چشم انداز سازمان کشورهای صادر کننده گاز، قرار است تا سال ۲۰۵۰ در خاورمیانه حدود ۱۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری انجام شود. حدود ۷۹ درصد این سرمایه گذاری ها در کشورهای قطر، عربستان سعودی و امارت متحده عربی انجام می گیرد.