هوای گرک و میش در طلوع دوباره اقتصاد جهانی

بازار؛ گروه بین الملل: تقریبا می توان گفت نیمه اول سال ۲۰۲۰ گذشته است و دنیا روزهای متفاوتی را تجربه کرده است. مرکز مطالعاتی advisor prespective در مطالعه ای به بررسی وضعیت اقتصادی دنیا در نیمه اول سال و پیش بینی نیمه دوم سال پرداخت. طبق این گزارش در نیمه اول سال جاری اغلب اقتصادهای صنعتی در دنیا وارد رکود شدند. رکودی که ریشه در همه گیری ویروس کرونا یا تعطیلی فعالیتهای اقتصادی نداشت بلکه نشانه های ان از أواخر سال گذشته مشاهده شده بود. آمارها نشان می دهد درفصل آخر سال قبل پنج کشور از هفت کشور عضو گروه هفت رشد منفی اقتصادی را تجربه کردند و رسما وارد رکود شدند.   در فصل آخر سال ۲۰۱۹ میلادی ارزش تولید ناخالص داخلی کشور ژاپن  برابر با منفی ۱.۹ درصد بود در حالیکه نرخ رشد اقتصادی کشورهای آلمان و فرانسه و ایتالیا به ترتیب برابر با منفی ۰.۱ درصد، منفی ۰.۱ درصد و  منفی ۰.۲ درصد بود و بریتانیا با استفاده از حمایتهای اقتصادی بانک مرکزی توانست رشد صغر درصدی را تجربه کند.

 اما تعطیلی فعالیتهای اقتصادی در دنیا به دنبال همه گیری ویروس کرونا  باعث شد تا آسیب پذیری اقتصادی کشورهای مذکور افزایش یابد و یک رکود عمیق در اقتصاد دنیا ایجاد شود. کشورهایی که این طرح های قرنطینه ای را با جدیت بیشتری پیگیری می کردند و تعطیلی اقتصاد در آنها طولانی تر بود، رکود عمیق تری را تجربه کردند. اما این نیمه پر ماجرای سال ۲۰۲۰ به پایان رسیده است و کشورهای دنیا رسما در حال بازگشایی فعالیتهای اقتصادی هستند. حتی در برخی از کشورها با وضع تمهیداتی سفرهای خارجی و توریستی هم از سر گرفته شده است. در این شرایط سوال این است که اقتصاد دنیا در نیمه دوم سال چه شرایطی خواهد داشت؟

خروج از رکود در نیمه دوم سال
مطالعات نشان داده است همان کشورهایی که در نیمه اول سال جاری بالاترین میزان رکود اقتصادی را تجربه کردند، در نیمه دوم سال با بیشترین سرعت از رکود خارج می شوند و سرعت بازسازی اقتصادی در این کشورها  بیشتر از کشورهای دیگر است. هم اکنون هم در بسیاری از کشورهای صنعتی نشانه های بازسازی اقتصادی کاملا مشهود است.   علاوه بر شاخص های معمول اقتصادی که برای مطالعه عملکرد اقتصادی بررسی می شود، شاخصهای وال استریت و بازارهای مالی هم اهمیت دارند. بررسی ها نشان داده است شاخص های اصلی بازار سهام در کشورهای صنعتی در حال رشد هستند و این رشد از چند هفته قبل شروع شده است. این رشد نشان می دهد سرمایه گذاران بزرگ و صنعتگران به اقتصاد امیدوارند و وضعیت اقتصادی دنیا را روشن ارزیابی می کنند.

 از طرف دیگر افت شاخص دلار و کاهش قیمت طلا در بازارهای جهانی هم نشانه های دیگری است که تایید می کند اعتماد به اقتصاد دنیا بازگشته است و جهان به سرعت در حال خروج از رکود قرار دارد.

شغل های از دست رفته چه شد
یکی از نگرانی هایی که این روزها بسیار وجود دارد، نگرانی مردمی است که شغل خود را در جریان این بحران از دست دادند. مرکز مطالعاتی advisor perspectives بر این باور است که این بحران موقتی است و مرم به سرعت می توانند مشاغل خود را باز یابند. از یک طرف با بازگشایی فعالیتهای اقتصادی و از سر گیری کار در کشورهای مختلف، نیاز برای نیروی کار بیشتر می شود و مردم دوباره به کارشان بازگردانده می شوند. این مساله به خصوص برای کارگران رستوران ها و فروشگاه ها وجود دارد. از طرف دیگر به دلیل حمایتهای مالی دولتهای صنعتی از اقتصاد  داخلی کسب و کارها در بازار باقی می مانند و حتی اگر یک کسب و کار ورشکسته شوند و رسما از فعالیت خارج شوند، زمینه برای ایجاد یک کسب وکار تازه ایجاد خواهد شد.

 البته مردم فرصت دارند تا خود را با تغییراتی که  در بازار کار ایجاد شده است همسو کنند و مهارتهای تازه را بیاموزند. موضوعی که از سالها قبل توسط سازمانهای مطالعاتی جهانی به آن تاکید شده بود و در مورد گذر دنیا از شرایط کنونی و دیجیتالیزه شدن اقتصاد صحبت شده بود  وهمه گیری ویروس کرونا سرعت این تغییر را افزایش داد.

البته نگرانی هایی هم وجود دارد
با وجود اینکه می توان با اطمینان گفت که در نیمه  دوم سال جاری کشورهای صنعتی از رکود خارج می شوند و رشد اقتصادی را تجربه می کنند ولی وضعیت اقتصادهای در حال توسعه چندان امیدوار کننده نیست. زیرا اغلب این کشورها منابع مالی کافی برای تزریق به اقتصاد را نداشتند و این مساله سبب شد تا شدت آسیب ناشی از کرونا به اقتصاد این کشورها بیشتر از کشورهای صنعتی باشد.  

از طرف دیگر در بسیاری از این کشورها از قبیل هند و عربستان سعودی، ویروس با شدت در حال پیشروی است و هر روز بر شما مبتلایان اضافه می شود. به همین دلیل تعطیلی فعالیتهای اقتصادی در این کشورها ادامه دارد و اقتصاد در نیمه دوم سال نمی تواند با سرعت رشد کند. در این شرایط  این کشورها از گردونه بازسازی اقتصادی جای می مانند. اینکه شماری از کشورها رشد را از سر بگیرند و شماری همچنان در قرنطینه باشند باعث می شود تا روند بازسازی اقتصادی در دنیا آهسته تر بشود و این معضلی بسیار جدی است.

مساله نگران کننده دیگر، احتمال بروز موج دوم بیماری قبل از کشف واکسنی است که دنیا را در برابر این ویروس مصون کند. موج دوم بیماری دنیا را با چالشهای بزرگی روبرو خواهد کرد زیرا اقتصاد دنیا ظرفیت یک شوک دیگر را ندارد. احتمال ایحاد یک  جنگ تجاری  دیگر بین امریکا و چین هم می تواند سرعت بازسازی اقتصادی را تقلیل دهد و در نهایت نا آرامی های مدنی که ریشه در شرایط اقتصادی و سیاسی و قانونی در کشورها دارد عامل نگران کننده دیگر است.