بازار؛ گروه استانها: شهر مقدس مشهد به‌واسطه زائرپذیری منحصربه‌فردی که دارد بیشترین حجم مصرف محصولات غذایی را به خود اختصاص داده است اما باوجوداینکه حومه این شهر بزرگ مملو از باغات حاصلخیز میوه و صیفی است اما بسیاری از مصرف‌کنندگان هم چنان از قیمت بالای میوه و تره‌بار شکایت داشته و در عجب هستند که محصول باغات این شهر چرا گران به دست آن‌ها می‌رسد؟
مشکلات باغداران برای فروش محصولات
یکی از باغداران مشهدی با بیان اینکه به عمل‌آوری محصول تنها بخش کوچکی از مشکلات است، افزود: متأسفانه هیچ جایگاهی برای خرید تضمینی و حمایت از تولیدکننده وجود ندارد و ما مجبور هستیم تا محصول خود را به دلالانی که بر سر باغ مراجعه می‌کنند به فروش برسانیم
متأسفانه هیچ جایگاهی برای خرید تضمینی و حمایت از تولیدکننده وجود ندارد و ما مجبور هستیم تا محصول خود را به دلالانی که بر سر باغ مراجعه می‌کنند به فروش برسانیم
علی پودینه در پاسخ به این سؤال که چرا محصول خود را قادر به فروش و یا عرضه مستقیم نیستید، بیان می‌کند: بارفروشان در میدان بار به این شکل حاضر نیستند که محصول ما را روزانه خریداری کنند و لذا این حجم میوه را هم نمی‌توان در کنار جاده برای فروش گذاشت و یا در سطح شهر بین میوه‌فروشی‌ها پخش کرد از طرفی چنین فرصتی برای باغ دار مهیا نیست و تنها راه همان فروش محصول به دلالان هر منطقه است.
این باغدار مشهدی بابیان اینکه نگهداری محصول به دلیل اینکه شرایط نگهداری آن بسیاری سخت و فسادپذیر است برای باغداران مشهدی وجود ندارد، ابراز می‌کند: ازاین‌رو محصول تولیدی خود را به هر قیمتی که پیشنهاد شود مجبور به فروش هستیم.
پودینه بابیان اینکه باغداران نقش چندانی در نرخ‌گذاری ندارند، گفت: دلالان که از زمان رسیدن و برداشت میوه‌ها خبردار هستند لذا می‌دانند که ما اگر بار را نفروشیم میوه خراب خواهد شد.
بارفروشان چه می‌گویند؟
در این راستا یکی از بارفروشان میدان سپاد مشهد در خصوص چرایی اختلاف قیمت میوه از باغ تا مزرعه بیان می‌کند: کشاورز و باغدار به دلیل مشغله کاری توان این کار را ندارد که بار خود را مستقیم به میدان بیاورد لذا دلالان مترصد موقعیت هستند تا بدین‌وسیله سودهای کلانی به جیب بزنند.
برخی دلالان که سرمایه‌های کلانی در دست دارند، با مزرعه‌دار و یا باغدار قرارداد می‌بندند و تمام محصول را یکجا خریداری می‌کنند و سپس به‌صورت مستقیم بار دست‌اول را در بازار به قیمت‌های دلخواه عرضه می‌کنند
وی به بازار می‌گوید: میوه‌های موردنیاز بازار را که تقاضا برای آن‌ها بیشتر است و می‌توان این محصولات را در زمان طولانی نگهداری کرد، به سردخانه‌ها می‌فرستند تا در زمان مناسب روانه بازار کنند لذا درزمانی که بازار تشنه آن محصول خاص است طبیعی است که دیگر نمی‌توان قیمت سر مزرعه را به دست مصرف‌کننده داد.
وی بیان می‌کند: برخی دلالان که سرمایه‌های کلانی در دست دارند، با مزرعه‌دار و یا باغدار قرارداد می‌بندند و تمام محصول را یکجا خریداری می‌کنند و سپس به‌صورت مستقیم بار دست‌اول را در بازار به قیمت‌های دلخواه عرضه می‌کنند که به همین علت بازار دیگر قابل‌کنترل نیست.
وی بابیان اینکه نظام خرید و توزیع محصولات باغی و زراعی از کشاورز باید اصلاح شود توضیح می‌دهد: تا دست دلالان و واسطه‌های بزرگ از این بازار کوتاه نشود، قیمت‌ها در نوسان است.
امانت‌فروشی یا دلالی؟
یکی دیگر از بارفروشان این میدان نیز در دفاع از همکاران خود اظهار می‌کند: ساختار میادین در تمام کشور و به‌ویژه در مشهد این است که از قدیم این افراد به روستائیان در زمستان و فصولی که فرد محصول نداشته مساعده پرداخت می‌کردند و در فصل برداشت محصول یک‌دهم یا ۱۰ درصد آن را به‌عنوان کمیسیون دریافت می‌کردند و مابقی را به‌صورت امانی به فروش می‌رساندند.
محمد رضوی بابیان اینکه زندگی بسیاری از خانواده‌های روستایی در قدیم وابسته به همین افراد یعنی بارفروشان و یا فروشندگان عمده میوه و تره‌بار بوده است اظهار می‌کند: پایه کار بارفروشان درواقع به‌صورت امانت‌فروشی بوده و هم‌اکنون نیز تا حدود ۹۰ درصد این فعالیت درواقع امانت‌فروشی یا حق‌العمل‌کاری است.
وی بابیان اینکه سابق بر این کشاورزان محصول خود را به بارفروشان می‌فروختند و بارفروشان هم به فروشندگان خرده سطح شهر ارائه می‌دادند بیان می‌کند: سابق بر این اکثر تولیدات ما پایه سنتی داشته و امکانات سردخانه‌ای نیز نبوده و به همین علت عمده محصول به شکل مستقیم به مصرف میرسیده است اما حالا با تولیدات بیشتر و امکان نگهداری فعالیت‌های اقتصادی متنوعی روی محصولات کشاورزی انجام می‌شود , و لذا طبیعی است که قیمت نیز متغیر خواهد بود.
چه باید کرد؟
در همین راستا مدیر صنایع تبدیلی و غذایی جهاد کشاورزی خراسان رضوی حذف واسطه‌ها و کوتاه‌سازی مسیر تولید تا مصرف‌کننده را بسیار تأثیرگذار و قابل‌توجه می‌داند.
مجید رضایی فریمانی در این رابطه به بازار گفت: باوجوداینکه سعی می‌کنیم نهاده‌های بخش کشاورزی نظیر کود، سم و بذر را باقیمت مناسبی تأمین کنیم اما توجه به بخش بازرگانی کشاورزی نیز اهمیت دارد که با ایجاد بازارچه‌ها و مراکز عرضه مستقیم محصولات کشاورزی می‌توان این زنجیره را نیز کامل کرد.
وی در این رابطه توضیح داد: در حال حاضر تولیدکنندگان محصولات کشاورزی، تولیدات خود را با کمترین قیمت به فروش می‌رسانند اما این محصولات باقیمت بالایی به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد.
رضایی یکی از راه‌های حذف دلالان و واسطه‌ها را ایجاد باراندازها و بازارچه‌ها و تکمیل زنجیره‌های تولید از مزرعه تا سفره دانشته و ابراز کرد: این اقدام به کاهش واسطه‌گری کمک خواهد کرد.
در حال حاضر تولیدکنندگان محصولات کشاورزی، تولیدات خود را با کمترین قیمت به فروش می‌رسانند اما این محصولات باقیمت بالایی به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی جهاد کشاورزی خراسان رضوی بابیان اینکه در همین راستا نسبت به راه‌اندازی دو مجتمع عرضه مستقیم محصولات کشاورزی در این استان اقدام خواهد شد، افزود: با ایجاد این دو بارانداز، به دنبال عرضه مستقیم محصولات کشاورزان به مصرف‌کنندگان هستیم.
وی ادامه داد: به همین منظور تعاونی‌ها و تشکل‌های تولیدی مرتبط و یا هر تولیدکننده‌ای که بتواند محصولات خود را به‌طور مستمر و مستقیم در این مراکز عرضه کند می‌تواند در این دو مجتمع فعالیت داشته باشند.
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی استان خراسان رضوی ادامه داد: در این راستا احداث باراندازها در شهرستان‌های مشهد و نیشابور در اولویت هستند و در آینده بر اساس مزیت نسبی شهرستان در تولید محصول کشاورزی باراندازهای دیگر احداث خواهد شد.
نظر شما