بازار؛ گروه بین الملل: اندیشکده responsiblestatecraft اخیرا مقله ای با قلم «الدار ممدوف» در مورد معامله و توافق بین ایران و بولیوی منتشر نموده است. ترجمه متن مقاله درادامه می آید.
تنها چند روز پس از سفر «ابراهیم رئیسی»، رئیس‌جمهور ایران به ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه نگرانی‌ها در مورد «نفوذ» تهران به آمریکای لاتین با توافقی که این کشور خاورمیانه ای با بولیوی در ۲۰ ژوئیه امضا کرد، دوباره شعله‌ور شد.
«ادموندو نوویلو»، وزیر دفاع بولیوی در سفر به تهران یادداشت تفاهمی با همتای ایرانی خود«محمدرضا آشتیانی» امضا کرد. واشنگتن پست و تایمز اسرائیل از جمله رسانه هایی بودند که زنگ خطر را در مورد چشم انداز افزایش نفوذ ایران در آمریکای جنوبی به صدا درآوردند. مظنونان همیشگی نیز چنین کردند: مؤسسه مطالعات جنگ - سازمان شریک با مؤسسه نومحافظه‌کار آمریکایی اینترپرایز که سال‌ها تهدید ایران در نیمکره غربی را بزرگ‌تر کرده است - مدعی شد که ایران به‌عنوان بخشی از این توافقنامه به دنبال فروش هواپیماهای بدون سرنشین به بولیوی بوده است.
گروهی از قانونگذاران مخالف در بولیوی و آرژانتین که روابط تیره‌ای با ایران دارند به آن‌ها ملحق شدند به دلیل ادعاهایی مبنی بر اینکه تهران مسئول بمب‌گذاری مرگبار در خاک آرژانتین علیه مرکز جامعه یهودیان در سال ۱۹۹۴ است (علی‌رغم اینکه سرویس اطلاعاتی اسرائیل موساد به این نتیجه رسیده است که ایران هیچ نقش عملیاتی در این حمله مرگبار نداشته و در عوض آن را به متحد لبنانی ایران حزب الله نسبت داده است). با این حال، پوشش قرارداد بولیوی و ایران در روزنامه‌های واشنگتن پست و تایمز اسرائیل بیش از آنچه که لازم باشد هشداردهنده است. این رسانه ها نمی توانند زمینه گسترده تری را که در آن این معامله و واکنش هایی که به آن صورت گرفته است، در نظر بگیرد.
برای شروع طرفین ترجیح دادند محتوای این یادداشت را علنی نکنند. وزیر دفاع بولیوی تا حدودی این توافق را روشن کرد. او تأیید کرد که ممکن است بولیوی را قادر سازد تا پهپادها و قایق‌های ایرانی را برای کنترل مرزها و مبارزه با قاچاق مواد مخدر خریداری کند – حوزه ای که ایران مسلماً در آن تخصص زیادی دارد. با این حال نوویلو نتوانست تأیید کند که لاپاز واقعاً قصد خرید آن پهپادها را دارد یا خیر. برخلاف برخی گمانه زنی ها در بولیوی، وی به طور قاطعانه دستیابی به موشک های بالستیک ایرانی را رد کرد.
برای ایران این توافق تنها جنبه‌های مثبتی دارد: این توافق به شکستن روایت انزوای دیپلماتیک آن کمک می‌کند، استراتژی ایجاد پیوندهای «جنوب به جنوب» را علاوه بر سیاست «نگاه به شرق» اعتبار می‌بخشد و توانایی تهران را برای تحت فشار قرار دادن ایالات متحده آمریکا نشان می‌دهد. در نیمکره غربی این توافق همچنین جایگاه تهران را به عنوان تولید کننده تجهیزات امنیتی رقابتی افزایش می دهد. پهپادهای آن در حال حاضر به ۲۲ کشور صادر می‌شوند و بولیوی می‌تواند در صورت تصمیم‌گیری در جایگاه بعدی باشد.
روابط ایران با بولیوی از همان الگوی ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه پیروی خواهد کرد: بسیاری از موضع گیری های«ضد امپریالیستی» برای آزار دادن دشمن مشترک خود - ایالات متحده
علاوه بر این اگر وضعیت توافق، یادداشت تفاهم باشد نه یک قرارداد قابل اجرا، ایران را متعهد به ارائه هیچ امتیاز ملموسی نمی کند. به احتمال زیاد روابط ایران با بولیوی از همان الگوی ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه پیروی خواهد کرد: بسیاری از موضع گیری های«ضد امپریالیستی» برای آزار دادن دشمن مشترک خود - ایالات متحده.
روابط نزدیکتر ایران با بولیوی بر روابط ایران با سایر بازیگران در آمریکای جنوبی تأثیر منفی نخواهد گذاشت
علاوه بر این ایجاد روابط نزدیکتر ایران با بولیوی بر روابط ایران با سایر بازیگران در آمریکای جنوبی تأثیر منفی نخواهد گذاشت. از زمان بازگشت رئیس جمهور لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا به قدرت در برزیل، ایران از روابط خوبی با این قدرت منطقه ای برخوردار است.
قابل توجه است که هم واشنگتن پست و هم تایمز اسرائیل در پوشش خوداز سفر رئیسی به آرژانتین فقط از نمایندگان دو طرف نقل قول کردند. برخی از اعضای اپوزیسیون توافق با آرژانتین را توهین و تجاوز به آرژانتین خواندند و از دولت بوئنوس آیرس خواستند آن را محکوم کند و خواستار لغو آن شود.
با این حال این اظهارات را باید در چارچوب انتخابات ریاست‌جمهوری آرژانتین در اواخر سال جاری دید زیرا اپوزیسیون محافظه‌کار تلاش می‌کند تا پرونیست‌های چپ‌گرای حاکم را ضعیف نشان دهد.
دولت آرژانتین از بولیوی در مورد گستره و مقیاس این معامله توضیح خواست، اما بعید است که تنش ها را با لاپاز که با آن مرز مشترک، انبوهی از منافع مشترک و وابستگی ایدئولوژیکی دارد، دامن بزند. همچنین به دنبال تنش مجدد با ایران نیست زیرا هم بوینس آیرس و هم تهران در تلاش برای ایجاد روابط نزدیکتر با کشورهای بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) هستند. نکته دیگر اینکه اپوزیسیون آرژانتین در شرایط متزلزلی است که از دولت در مورد سیاست بولیوی پاسخگویی می خواهد.
جای تعجب نیست که دولت بولیوی تلاش می کند تا با ایجاد روابط با کشورهایی که ممکن است به مذاق واشنگتن خوش نیاید، حاکمیت و استقلال خود را اعلام کند. متأسفانه این زمینه به طور کامل در گزارش واشنگتن پست در مورد معاملات غیر شفاف این کشور با ایران وجود ندارد.
نظر شما