بازار؛ گروه بین الملل: روز سه‌شنبه ۱۳ تیر ماه و در بیست و سومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای که به صورت مجازی و به ریاست هند برگزار شد، عضویت جمهوری اسلامی ایران در این سازمان به صورت رسمی اعلام شد.
«نارندرا مودی» نخست وزیر هند در سخنرانی افتتاحیه در این نشست از ایران به عنوان عضو جدید سازمان شانگهای یاد کرد و به ایران تبریک گفت و افزود: برای مردم ایران و سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران آرزوی بهترین‌ها را دارم چرا که ایران دیگر به طور رسمی به عنوان عضو رسمی سازمان شانگهای پذیرفته می‌شود.
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه هم طی سخنانی در این نشست عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای را تبریک گفت و افزود: پیوستن رسمی ایران به این سازمان می‌تواند ظرفیت جدیدی به آن بیفزاید.
امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان هم در این نشست عضویت دائم ایران در این سازمان را تبریک گفت.
سید ابراهیم رئیسی نیز به عنوان رئیس جمهور نهمین عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای، در بیست و سومین نشست سران این سازمان مهم منطقه‌ای، بزرگترین ظرفیت کشورهای عضو برای وحدت و صلح‌سازی را ظرفیت تمدنی آنها دانست و اظهار داشت: اینک که این قاره کهن دوباره سربرآورده باید با تکیه بر اخلاق، معنویت، عدالت، عقلانیت و احترام به کرامت انسانی، بار دیگر تمدن‌ساز گردد. سازمان همکاری‌های شانگهای که نماد این «خانواده بزرگ تمدنی» است اکنون در جایگاهی ایستاده که می‌تواند، افق‌های جدیدی از همگرایی منطقه‌ای و همکاری‌های امنیت‌ساز را بنا نهد. جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که سازمان همکاری شانگهای به‌عنوان سازمانی در حال رشد با شاخصه‌ها و ظرفیتهای قابل توجه، از جایگاه ممتازی در ارتقاء روند توسعه همکاری‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی برخوردار است. قطعاً مزایای عضویت رسمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای، در تاریخ ماندگار خواهد شد.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور نادر انتصار رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.
آنچه برای ایران حتی از عضویت رسمی کامل آن در سازمان همکاری شانگهای (SCO) حیاتی تر است، فعال شدن هر چه سریعتر در تمامی جنبه های فعالیت های سازمان شانگهای است
*ایران به عنوان نهمین عضو به صورت رسمی عضو دائمی سازمان همکاری شانگهای شد. اهمیت این عضویت در نظم در حال گذار جهانی چیست؟
این یک تحول مهم برای سیاست خارجی ایران به ویژه با توجه به تمایل اعلام شده این کشور به سمت آسیا است. آنچه برای ایران حتی از عضویت رسمی کامل آن در سازمان همکاری شانگهای (SCO) حیاتی تر است، فعال شدن هر چه سریعتر در تمامی جنبه های فعالیت های سازمان شانگهای است. ایران باید صدای روشن و پیشرو برای استفاده از فرصت های موجود در این سازمان نوظهور داشته باشد.
*به نظر شما نفع طرفین از عضویت دائم ایران در این سازمان چیست؟
سازمان همکاری شانگهای از نظر جمعیت و گستره جغرافیایی بزرگترین سازمان منطقه ای جهان است. ۴۰ درصد از جمعیت جهان و ۶۰ درصد از خشکی اوراسیا را در بر می گیرد. علاوه بر این، کمی بیش از ۲۲ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی (GDP) را تشکیل می دهد و سهم آن از تولید ناخالص جهانی به سرعت در حال رشد است.
با توجه به این واقعیت‌ها، ایران می‌تواند از نظر اقتصادی منتفع شود، اگر کارت‌های خود را درست بازی کند و سیاست تجاری خارجی پویا و فعالی را توسعه دهد. سیاستی که از شعارهای توخالی دوری می‌کند و در عوض بر واقعیت‌های روابط اقتصادی و تجاری بین‌المللی و تحلیل درست و شایسته بازار در اوراسیا تمرکز می‌کند.
*کشورهای هند، چین و روسیه به عنوان محورهای اصلی این سازمان از عضویت دائم ایران استقبال کردند. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
خیلی خوب است که بالاخره به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای درآمده و توسط بازیگران اصلی آن تکمیل شده است. اما همان‌طور که در پاسخ‌هایم به پرسش‌های قبلی گفتم، اکنون ایران باید گامی اساسی در گسترش افق‌های اقتصادی خود بردارد تا از جدیدترین فرصت استفاده کند. زمان بندی و پویایی هر دو بسیار حیاتی هستند.
*این سازمان به عنوان نهادی در روابط جنوب-جنوب ارزیابی می شود. آیا این سازمان می تواند همکاری های جنوب-جنوب جهانی را راهبری کند؟
ایده روابط جنوب و جنوب از زمان تشکیل گروه ۷۷ در سازمان ملل متحد در ژوئن ۱۹۶۴ مطرح شده است. متأسفانه گسترش روابط جنوب و جنوب نسبتاً کند بوده و با اهداف عالی اولیه گروه ۷۷ همخوانی نداشته است. در نتیجه، در زمان مناسب، سازمان‌هایی مانند سازمان همکاری شانگهای می‌توانند نقشی پیشرو در گسترش همکاری‌های جنوب و جنوب به شیوه‌ای معنادار ایفا کنند.
سازمان همکاری شانگهای هنوز یک سازمان جوان است که هنوز در تلاش است تا با انبوهی از مسائل گاهی متناقض مقابله کند
*برخی کشورهای عربی و همچنین ترکیه خواهان پیوستن به این سازمان هستند. دلیل این موضوع چیست؟
با توجه به ترکیب پیچیده اولویت های سیاست خارجی اعضای خود، سازمان همکاری شانگهای هنوز برنامه مشخصی در رابطه با خطوط مشخص نظم جهانی آینده، فراتر از امید به تسریع در استحکام یک جهان چند قطبی ایجاد نکرده است. ما باید به خاطر داشته باشیم که سازمان همکاری شانگهای هنوز یک سازمان جوان است که هنوز در تلاش است تا با انبوهی از مسائل گاه متناقض مقابله کند.
به عنوان مثال، به نظر می رسد هند حفظ و گسترش روابط خود با غرب، به ویژه با ایالات متحده را ترجیح می دهد. بنابراین، محدودیت‌هایی برای آنچه که یک کشور عضو سازمان همکاری شانگهای پیشرو مانند هند می‌تواند در به چالش کشیدن نظم جهانی سیاسی امروز غرب انجام دهد، در حالی که یک پای خود را در بلوک غرب و یک پای خود را در اردوگاه شرق حفظ می‌کند، وجود دارد.
نظر شما